در این مقاله در رابطه با نقش دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد کامل توضیح خواهیم داد و بصورت مفصل مشکلات و بیماری های کبد و رژیم تغذیه مرتبط با آن را بررسی خواهیم کرد. پاسخ دادن به پرسش های ذیل می تواند باعث بالا رفتن آگاهی شما از نقش اساسی دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد شود.
ویژگی های یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد چیست؟
برای آشنایی با بیماری های کبدی بهتر است، با کبد و کارایی آن برای بدن و سلامت انسان بیشتر آشنا شویم.
بزرگترین اندام داخلی و گوشتی بدن کبد است، همچنین به عنوان یک غده نیز شناخته می شود، چرا که تولید و ترشح مایع صفرا را بعهده دارد. کبد نقش موثری در فرآیند گوارش و متابولیسم مواد غذایی دارد و ذخیره انرژی به اشکال قابل استفاده برای بدن را به عهده دارد.
کبد از دو لوب تشکیل شده است که هر کدام از بخش های کوچکتری تشکیل شده است، بصورت کلی کبد از دو راه خون خود را تامین می کند، یک شریان که خون را مستقیم از قلب به کبد میاورد و دیگری سیاهرگ ورید باب که خون و مواد مغذی را از سمت طحال و دستگاه گوارش به سمت کبد می برد. سیاهرگ به طور معمول خون را به قلب برمیگرداند،
اما سیاهرگ ورید باب یا همان دروازه ای، خون را قبل از ورود به گردش خون عمومی وارد کبد می کند تا تصفیه شود، بنابراین سیاهرگ دروازه ای به صورت ویژه پروتئین ها و مواد مغذی را به سلول های کبد می رساند. جمع شدن چربی در سلول های کبد باعث التهاب سلول های این قسمت می شود که در نتیجه فرد به کبد چرب مبتلا می شود. عموما در هر ۱۰۰ گرم وزن کبد باید ۵ گرم چربی وجود داشته باشد که مقداری بیش از این باعث بروز مشکلاتی می شود.
کبد فرمول های غددی مانند آدرنال و تیروئید را تنظیم می کند. برای داشتن کبدی سالم با عملکرد درست تحت نظر متخصص تغذیه بودن می تواند کمک شایانی در این زمینه داشته باشد.
بیماری های مرتبط با کبد می توانند با مشکلات بسیاری ارتباط مستقیم داشته باشند و روی بافت و یا عملکرد کبد اثر گذار باشند. بعضی از داروها می توانند در بروز مشکلات کبدی نقش پر رنگی داشته باشند، همچون استامینوفن که تاثیر منفی بر روی بافت کبد می گذارد و می تواند کبد را دچار صدمات جبران ناپذیری کند و یا حتی در موارد حاد ممکن است، کلا کبد را از کار بیاندازد. مصرف استامینوفن چه در کوتاه مدت چه در طولانی مدت اثر گذار است.
بیماران مبتلا به نارسایی کبد نباید از استامینوفن استفاده کنند، همچنین داروهایی نظیر آموکسی سیلین، کلاوولانیک اسید و نیتروفورانتوئین که همگی باعث التهاب کبدی می شوند. به طور کلی هر عاملی که باعث بروز التهاب و آسیب بافت کبد شود، از عوامل بیماری زای کبد شناخته می شود،
نظیر ویروس ها، چاقی مفرط، مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر و جراحت در اثر سانحه، همچنین بیماری های وراثتی و پاسخ خود ایمنی بدن که گاهی با رسوب موادی همچون آهن و مس به کبد باعث زخم شدن، انسداد و لخته شدن خون در کبد می شوند. چنانچه کبد بر اثر این عوامل دچار زخم شود، اصطلاحا سیروز نامیده می شود.
برای رهایی از انواع بیماری های کبدی توصیه می شود، تحت نظر متخصص تغذیه کبد قرار بگیرید تا با راحت ترین راه ممکن و در کوتاه ترین زمان سلامت کامل کبد خود را بدست بیاورید. در ادامه به بررسی علت های کبدی دقیق تر می پردازیم:
ویروس ها یکی از دلایل مهم بروز بیماری کبدی می باشند که موجب التهاب و آسیب بافت کبد می شوند. ویروس می تواند از طریق خون، رابطه جنسی، آب آشامیدنی آلوده، مواد غذایی آلوده به اشخاص دیگر منتقل شود. یکی از شایع ترین بیماری ها توسط ویروس ها هپاتیت می باشد.
التهاب و عفونت در بافت کبدی را هپاتیت می نامند که راه انتقال آن خوردن و یا آشامیدن نوشیدنی و مواد غذایی است که در مجاورت و تماس با مدفوع شخص بیمار بوده است. برای جلوگیری از مبتلا شدن می توان از واکسن هپتاتیت استفاده کرد یا قبل از مصرف هر مواد غذایی دست های خود را با آب صابون بشوئید. انواع هپاتیت عبارتند از: هپاتیت A، هپاتیت C و هپاتیت B.
در بیمارهای مبتلا به اختلال سیستم ایمنی ایجاد مشکل توسط خود سیستم ایمنی بدن ایجاد می شود، به این صورت که بخش های خاصی از بدن را به عنوان عامل خارجی تشخیص میدهد و به آن حمله می کند.این بیماری ها عبارتند از:
هپاتیت اتولیمیون
سیروز اولیه صفراوی
کلانژیت اسکلروئیدی اولیه
اگر فرد از یکی از والدین و یا هر دوی آن ها یک ژن غیر طبیعی به فرد به ارث برسد می تواند باعث مشکلات در بدن شود، از جمله اختلالات در کبد و آسیب های کبدی می توان به موارد ذیل اشاره داشت:
هنگامی که میزان بیش از حدی از آهن در بدن فرد یافت می شود، به اصطلاح فرد مبتلا به هموکروماتوز شده است. که یک بیماری ارثی محسوب می شود. گفتنی است که مقدار زیاد آهن در بدن و کبد باعث اختلال پانکراس، سرطان، نارسایی های کبد، چربی کبد، بروز بیماری های قلبی و التهاب هموکروموز می شود.
یکی دیگر از بیماری های ارثی که در اثر افزایش مس در بدن بیمار ایجاد می شود، بیماری ویلسون است که عموما باعث نارسایی کبدی و سیروز کبدی می شود.
عموما سرطان های کبد به ۲ گروه سرطان های اولیه و سرطان های ثانویه تقسیم می شوند. که در سرطان های اولیه منشا اصلی سلول های کبد و بافت آن است، همچون کارسینوم هپاتوسلولار و کلانژیوکارسینوما. ولی در سرطان های ثانویه کبد، سلول های سرطانی از اندام های دیگر شروع شده و از طریق گردش خون به کبد منتقل می شوند، نظیر سرطان ریه، سرطان پستان، سرطان روده بزرگ، سرطان معده، سرطان لنفوم و سرطان خون. سرطان های کبد ۳ نوع هستند که شامل:
سرطان کبد
سرطان مجرای صفراوی
آدنوم کبدی
بیماری های دیگری نیز پیدا شده است که می توانند بر بافت کبد و عملکرد اثر مخربی داشته باشند، همچون:
در اثر مصرف زیاد نوشیدنی های الکلی شخص مبتلا به اختلال در کبد می شود که این اختلالات موجب انباشته شدن چربی بیش از حد در بافت کبدی می شود، بدین ترتیب فرد به بیماری کبد چرب مبتلا می شود.
تجمع چربی به دلایلی غیر از مصرف بیش از حد الکل باعث التهاب و یا عفونت در کبد می شود که ممکن است، در دراز مدت سبب کاهش عملکرد درست کبد شود را بیماری کبد چرب غیر الکلی می نامند.
یک بیماری شایع در بین مردم که باعث اختلال در سوخت و ساز بدن می شود، بیماری سندروم ژیلبرت است که بدون هیچ علائمی شروع به پیشرفت می کند. معمولا تشخیص این بیماری در آزمایش خون با بالا رفتن غیر طبیعی بیلی روبین انجام می شود. این سندروم یک بیماری خوش خیم به شمار می آید که به درمان خاصی نیاز ندارد و بعد از گذشت مدت زمانی بهبود می یابد.
بعضی دلایل و شرایط احتمال دارد، درصد مبتلا شدن شخص به بیماری کبد و نارسایی کبد را زیاد می کنند، از جمله:
افرادی که مصرف بیش از حد الکل را دارند.
افرادی که اعتیاد به مصرف مواد مخدر دارند.
کسانی که از یک سوزن مشترک برای مصرف مواد مخدر استفاده می کنند.
کسانی که بصورت روزانه در برابر مواد شیمیایی و سم های خاص قرار می گیرند.
افرادی که ارتباط جنسی محافظت نشده دارند.
افرادی که در معرض خون، ادرار و مدفوع فرد مبتلا به بیماری قرار می گیرند.
کسانی که مبادرت به انجام خالکوبی یا سوراخ کردن گوش می کنند.
افرادی که به بیماری دیابت مبتلا هستند.
کسانی که دچار چاقی مفرط و اضافه وزن بالا هستند.
اشخاصی که عمل انتقال خون را انجام می دهند.
اشخاصی که از تغذیه مناسب برخوردار نیستند.
ممکن است، علائم بیماری های مختلف کبد با یکدیگر یکسان نباشند به طور مثال:
اما به طور کلی زمانی که کبد در بدن فرد به درستی عملکرد نداشته باشد، باعث بروز علائمی چون: زرد شدن رنگ پوست، خونریزی بینی، کاهش وزن ناگهانی، حالت تهوع، استفراغ و خونریزی لثه ها می شود. و اگر شدت آسیب کبد زیاد باشد، بدن به صورت خودکار خون را از کبد رد نمی کند تا تصفیه شود، بلکه کامل خون را به کبد بر می گرداند که ممکن است، این امر باعث مدفوع خونی و یا استفراغ خونی در بیمار شود. در پایین می توانید علائم بیماری های کبدی را به صورت کامل و جامع مشاهده کنید.
پوست برای سالم ماندن به انتقال رطوبت و مایعات از طریق بدن نیاز دارد و تخلیه مایع صفرا در بدن فرد گاهی با علائمی چون خارش پوست شدید همراه است که به صورت مزمن اتفاق می افتد که در صورت ادامه دار بودن این علائم باید به پزشک مراجعه شود.
افرادی که دچار نارسایی کبد هستند، رنگ پوست زردی دارند تا حدی که سفیدی چشم آن ها به زردی می گراید و نشان دهنده بیماری یرقان است، اما چون این علائم در اثر زیاد بودن بیلی روبین رخ می دهد و بیلی روبین در کبد ساخته می شود، ممکن است، نشان دهنده مشکلات کبد نیز باشد.
زمانی که کبد به دلایل مختلف دچار آسیب می شود، جریان خون و تصفیه آن توسط کبد متوقف می شود که این امر موجب می شود، مابقی اندام های داخلی بدن به درستی عملکرد نداشته باشند و همه این ها با هم باعث افزایش وزن ناگهانی فرد می شوند. در صورت افزایش ناگهانی وزن بهتر است، به پزشک مراجعه کنید.
تغییر وزن ناگهانی چه بصورت اضافه وزن که در بالا ذکر شد و چه به صورت کاهش وزن یکی از علائم درست کار نکردن کبد می باشد، همچنین کاهش وزن می تواند نشان دهنده هپاتیت c، یا عفونت و التهاب کبد باشد.
کبد چرب گاهی با ذخیره کردن سلول های زیادی چربی باعث می شود، رنگ پوست در کف دست تغییر پیدا کند به طوری که به طور ناگهانی رنگ کف دست به قرمز گرایش پیدا می کند.
مشکلات کبد نیز مانند بسیاری از عوامل می توانند باعث تغییر الگوی خواب افراد شوند. ناراحتی و احساس درد می تواند خواب شبانه فرد را به هم بریزد.
فراموشی های کوچک بصورت طبیعی در زندگی هر شخصی وجود دارد، اما اگر فرد به تازگی زیاد دچار حواس پرتی و فراموشی می شود، علت جدی تری دارد. یکی از دلایل فراموشی می تواند نارسایی کبدی باشد، چرا که در این صورت کبد نمی تواند سموم را دفع کند و سم باقی مانده در مغز روی حافظه اثر گذار است و باعث فراموشی می شود.
در بیماران کبدی و کسانی که نارسایی کبد دارند، مشکل خستگی دائمی امری بدیهی به شمار می آید، چرا که بیمار مبتلا به نارسایی کبد دچار تغییر در رشته های عصبی مغز می شود که این تغییرات باعث ایجاد خستگی دائمی و همیشگی می شوند.
از دست دادن اشتها نیز می تواند یکی از علائم مهم نارسایی کبد و مشکلات کبدی باشد.
وقتی کبد عملکرد درستی نداشته باشد، سموم از بدن دفع نمی شوند و روی قسمت های مختلف مغز تاثیر می گذارند و این تاثیرات ممکن است، باعث تغییر رفتار شخصیتی فرد بیمار شود. در صورتی که دچار تغییر رفتارهای شخصیتی شدید بهتر است، به پزشک مراجعه کنید.
یکی از نتایج نارسایی کبدی در مردان این است که هورمون تستوسترون و استروژن تعادل خود را از دست می دهند در این صورت بافت سینه در مردان رشد می کند و بزرگ تر می شود.
اگر در جوانی لکه های تیره ای روی پوستتان قرار دارد و پوست سریع با کوچکترین فشاری کبود می شود، احتمالا دچار بیماری های کبدی هستید و در پیری بدن شروع به کاهش وزن می کند و لکه های تیره روی بدن زیاد می شوند.
ورم پا به احتمال زیاد از علائم نشان دهنده بیماری های مرتبط با کبد است.
بیماری های کبدی می توانند باعث احساس گیجی و سردرگمی در فرد شوند و در نتیجه ناتوانی در فهم را سبب می شوند که فرد به راحتی به حالت عادی و نرمال بر نمی گردد.
اگر بدون اینکه زیاد کار کرده باشید، دچار بدن درددی شدید که معمولا با خارش پوست همراه است، شدید، احتمال زیاد مبتلا به بیماری های کبدی و نارسایی کبد هستید. این دردها در قست های عضله مفصل و استخوان ها رخ می دهد که غیر طبیعی است.
درد در ناحیه شکم به صورت مزمن و ورم دائمی یکی از علائم هشدار دهنده بیماری کبد است که می تواند نگران کننده باشد.
یکی از علائم آسیب دیدگی کبد نداشتن قدرت تمرکز است، هنگامی که به طور طولانی مدت دچار عدم تمرکز شوید، می تواند بیانگر اختلال در عملکرد کبد باشد.
بیلی روبین مسئول تغییر رنگ در ادرار و مدفوع می باشد، هنگامی که کبد دچار مشکل شود، ممکن است، ادرار به رنگ تیره دربیاید که از نشانه های نارسایی کبدی است.
زمانی که مایع صفرا کاهش پیدا می کند و یا بنا به دلایلی کلا از بین می رود، کبد دچار مشکل و اختلال می شود، در نتیجه باعث احساس لرز و سرمای شدید در فرد می شود که حتی با وجود پتو نیز بدن گرم نمی شود.
یکی از دلایلی که باعث خشک شدن چشم و یا دهان می شود، می تواند نارسایی کبد باشد، که البته عوامل دیگری مثل استفاده از داروهای خاص نیز در این امر بی تاثیر نیست.
در زمانی که کبد با مشکلات و اختلالات مواجه می شود، فرد در قسمت شکمی احساس درد می کند که با درمان مناسب این درد می تواند کاهش یابد، اما درمان نادرست در دراز مدت می تواند آسیب های جدی به کبد وارد کند.
هنگامی که کبد نتواند به درستی کار کند سموم اضافی از بدن دفع نمی شوند و این تجمع سموم در دستگاه گوارش می تواند سبب علائمی همچون تهوع و استفراغ در فرد شود.
به گزارش آمارها آسیب های کبدی باعث متلاشی شدن جریان طبیعی خون می شوند که در نتیجه فشار خون در قسمت شکم را افزایش می یابد که در این رابطه بیماری پرفشاری خون پورتال وجود دارد که باعث جمع شدن مایع در اطراف شکم می شود. به این مشکل آسیست گفته می شود.
طبق تحقیقات دلایل متعددی موجب نارسایی های کبدی و یا حتی زخم شدن بافت کبد می شوند که از جمله اصلی ترین آن ها می توان به استفاده زیاد از داروهای مسکن، کم بودن یا زیاد بودن چربی خون، بیماری های قندی همچون دیابت، عدم مصرف مواد غذایی مناسب و مغذی، استشمام و یا خوردن و در معرض قرار گرفتن برخی از سم ها و حلال های صنعتی، مشکلات چاقی و اضافه وزن، استفاده از نوشیدنی های الکلی و نامتعارف، مصرف داروهایی نظیر تتراسیکلین، اسیدوالپروئیک و آمیودارون و همچنین مواد کورتون دار اشاره داشت.
یکی دیگر از دلایل مهم آسیب های کبدی و اختلالات آن می توان وراثتی بودن آن را نام برد. نظیر موقعیت ژنتیک و یا سیروز کبدی، اما با رژیم تغذیه ای مناسب و کمک متخصص تغذیه می توان از بیماری های کبدی جلوگیری کرد و یا در صورت ابتدا به بیماری به روند درمان آن کمک بسیاری کرد.
خوابیدن دیر وقت و بیدار شدن دیر وقت از عوامل موثر در بیماری کبد است.
ادرار نکردن بعد از بیدار شدن از خواب نیز می تواند اثر گذار باشد.
پرخوری نیز عامل مهمی در نارسایی کبدی به شمار می رود.
نخوردن صبحانه باعث عارضه های بسیاری از جمله بیماری کبدی می شود.
مصرف بی حد و حساب دارو که برخی افراد بدون مشورت با پزشک اقدام به مصرف دارو به صورت خودسرانه می کنند.
مصرف مواد افزودنی، رنگ های خوراکی و شیرین کننده های صنعتی که در بیشتر مواد غذایی امروزی دیده می شود.
مصرف روغن های ناسالم با ترانس بالا برای طبخ غذا نیز عامل موثری برای تهدید بیماری کبد است.
مصرف غذاهای خام و یا سرخ کردنی های بیات شده. البته سبزیجات و میوه ها را بصورت خام باید استفاده کنید.
بعضی از متخصصان بر این باورند که کبد نقش حیاتی در سلامت بدن و روح فرد دارد تا حدی که اگر کبد دچار مشکل و اختلالی بشود سلامت کلی و روح فرد دچار مشکل می شود. بیماری های متفاوت کبدی می توانند درمان های مختلفی را به همراه داشته باشند. داروهای شیمیایی برای درمان کبد چندان مناسب نیستند و تنها برخی داروهای گیاهی برای درمان استفاده می شوند.
برخی از بیماری ها با تغییر سبک زندگی بهبود پیدا می کنند، همچون قطع مصرف الکل یا کاهش وزن، درمان طب سنتی نیز از دیگر درمان های رایج محسوب می شود، اما گاهی درمان های دارویی و یا جراحی نیز احساس می شود.
یکی از روش های درمان بی خطر و مناسب درمان به روش تغذیه است که طرفداران بسیاری دارد. امروزه می توان با کمک یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد و رعایت رژیم مناسب بسیاری از مشکلات کبدی را درمان کرد.
کبد چرب به صورت اختصاصی درمان ندارد، اما رعایت نکاتی می تواند به درمان کبد چرب کمک کند:
کاهش وزن، درمان چربی های خون، درمان دیابت، قطع نمودن داروهای مسبب، استفاده از خواص بعضی از گیاهان و عصاره گیری از آن ها و در آخر روش تغذیه ای که بسیار در این مورد کاربرد دارد، البته گفتنی است که این روش فقط به کمک یک متخصص تغذیه، به ویژه یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد با یک برنامه ریزی دقیق و منظم اثر بخش است.
کبد چرب که یک بیماری شایع در بین مشکلات کبدی به شمار می رود، می تواند توسط روش تغذیه درمانی کاملا برطرف شود.
بهتر است، برای کمک به درمان کبد چرب ورزش کنید و وزن خود را کم کنید تا از تناسب اندام مطلوب برخوردار شوید، چرا که اگر به کبد چرب مبتلا هستید، کم کردن وزن می تواند برایتان خیلی خوب باشد. طبق تحقیقات کاهش ۱۰ درصد از وزن می تواند به درمان کبد چرب در گرید ۲ کمک کند. برای این کار هفته ای ۱۵۰ دقیقه پیاده روی و یا دوچرخه سواری را می توانید انجام دهید. برای ورزش باید نظم را رعایت کنید تا نتیجه بگیرید.
به جای استفاده از کره و روغن های حیوانی توصیه می شود، از روغن ها با چربی غیر اشباع همچون مارگارین استفاده کنید. روغن های گیاهی با ترانس پایین نیز می توانند گزینه مناسبی باشند.
توصیه می کنیم، از مصرف الکل و مواد مخدر خودداری کنید، چرا که مواد مخدر باعث تشدید بیماری کبد چرب می شوند، همچنین باعث مشکلاتی همچون حمله قلبی و سکته مغزی می شوند. مصرف الکل در بیماران کبد چرب باعث بروز عوارضی می شود که به هیچ وجه قابل جبران نیست.
بهتر است، از مصرف شیر و ماست پرچرب خودداری کنید و لبنیات کم چرب را جایگزین کنید.
تنقلات، شیرینی جات، کله پاچه، جگر، مغز و قلوه حاوی قند و کلسترول بالایی می باشند که برای درمان کبد چرب بسیار مضرر است.
میوه جات و سبزی جات بیشتری را در رژیم غذایی خود قرار دهید.
مصرف گوشت ماهی و مرغ را جایگزین مصرف گوشت قرمز کنید.
توصیه می شود، از سیر داغ و پیاز داغ استفاده نکنید.
بیماران مبتلا به مشکلات کبدی از مصرف آب و دوغ همراه غذا پرهیز کنند.
غذاهای فریز شده نیز گزینه مناسبی برای اینگونه افراد به شمار نمی روند.
خوردن چای نیز بیش از حد برای کبد چرب مضر است.
برای درمان بیماری کبدی از جمله کبد چرب روش های طبیعی مثل مصرف میوه ها در مقایسه با داروها خصوصیت های بیشتری دارند، چرا که سیستم ایمنی بدن را تقویت می کنند، در نتیجه مقاومت بدن در برابر بیماری ها افزایش می یابد و همچنین میوه ها عوارضی ندارند. از میوه هایی که در بهبودی و سلامت کبد نقش بسزایی دارند، می توان موارد ذیل را نام برد:
نوشیدن یک لیوان آب همراه یک لیمو ترش در آغاز روز می تواند کمک بسیاری به درمان کبد چرب کند، چرا که لیمو ترش شامل مقادیر زیادی ویتامین C است که به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می کند و می تواند شما را در برابر بسیاری از بیماری ها مقاوم کند، همچنین در هضم مواد غذایی می تواند موثر واقع بشود. برای مصرف راحت تر و دلچسب تر از لیمو ترش می توانید با افزودن مقداری عسل و آب به آن یک نوشیدنی مفید را تجربه کنید.
لبو و آب لبو علاوه برای درمان کم خونی می توانند در بیماری های دیگری مثل پوکی استخوان، فشار خون بالا، آلزایمر و درمان سرطان خون موثر واقع شوند. برای درمان کبد چرب نیز پیشنهاد می کنیم، از آب لبو و لبو به صورت خشک شده و پودر شده یا بصورت یخ زده استفاده کنید.
انواع متفاوتی از توت ها وجود دارند که به طور کلی همه آن ها منابع غنی از آنتی اکسیدان ها هستند که می توانند کبد را ترمیم کند. می توانید برای دفع چربی از کبد و بدن از انواع توت استفاده کنید.
یکی از درمان های فوری برای کبد چرب مصرف انگور است که می توانید به صورت آب انگور و یا خوردن یک خوشه انگور از آن استفاده کنید، منتهی به علت تداخل داشتن با یک سری داروهای خاص بهتر است، قبل از مصرف با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف سیر تازه می تواند کمک های بسیاری به سیستم ایمنی بدن داشته باشد، همچنین تاثیر مثبتی بر کبد می گذارد. تاثیرات سیر بر روی کبد به دو صورت است، در مرحله نخست آنزیم های موجود در کبد را برای دفع سم های وارد شده فعال می کند و در مرحله بعدی به پاکسازی کبد با داشتن موادی همچون سلنیوم و آلیسین کمک می کند.
همچنین سیر موجب کاهش میزان کلسترول خون و تری گلیسرید می شود که برای کبد مضر هستند و مانع عملکرد درست کبد می شوند. برای گرفتن نتیجه مطلوب بهتر است، به جای سیر فرآیند شده، چرخ شده و یا پودر سیر از سیر تازه در پخت غذا استفاده کنید.
چغندر به خاطر داشتن موادی همچون فلانوئید گیاهی و بتاکاروتن می تواند کارکرد کبد را تحریک کند و موجب بهبودی کارکرد آن شود. به علاوه چغندر از این رو روند کار کبد را بهبود می بخشد که به یک تصفیه کننده طبیعی خون شهرت دارد. برای داشتن کبدی سالم از این ماده غذایی بسیار مفید به صورت تازه یا آب چغندر در رژیم غذایی خود استفاده کنید.
برای فرآیند پاکسازی، کبد به گلوتاتین نیازمند است که این مواد در میوه آووکادو موجود است، آووکادو علاوه بر گلوتاتین مواد شیمیایی تاثیرگذاری نیز دارد که در کم شدن آسیب های کبد بسیار مفید است، همچنین برای اینکه از تمامی فواید آووکادو برای درمان کبد چرب استفاده کنید، بهتر است، هر هفته یک یا دو آووکادو میل کنید
سیب سرشار از پکتین است و یک فیبر محلول شناخته شده است که می تواند کلسترول خون و سم های موجود در دستگاه گوارش را کم کند. برای داشتن یک کبد سالم پیشنهاد می شود، روزانه یک سیب بخورید، چرا که از کار زیاد کبد پیشگیری می کند.
یکی از راه های طبیعی درمان کبد چرب مصرف گردو است. گردو را می توانید به صورت اسنک بجوید و یا این که در بعضی از غذاهای مورد علاقه تان از گردو استفاده کنید، یا بصورت تزئین غذا از گردو استفاده کنید.
کلم بروکلی یکی از مواد غذایی حاوی فیبر زیاد است. یکی از عوامل بهبود در گوارش نیز فیبر است. کلم بروکلی دارای ویتامین های محلول می باشد، از جمله ویتامین E که در گوارش و بهبود روند کبد بسیار تاثیر گذار است، همچنین یک آنتی اکسیدان مهم برای کبد شمار می آید. برای سالم ماندن کبد کافیست که در هفته ۳ بار بروکلی به میزان یک فنجان بخورید.
آبمیوه ها تمام ویتامین ها و خواص یک میوه کامل را ندارند و با خوردن آب میوه های آماده نه تنها ویتامین کامل آن میوه را دریافت نمی کنید، بلکه مقادیر زیادی شکر را وارد بدن خود می کنید، در هر صورت بعلت داشتن فیبر در بافت میوه، خوردن میوه کامل به آبمیوه ارجحیت دارد،
چنانچه علاقه مند به خوردن آبمیوه هستید، توصیه می کنیم، اسموتی میوه را تجربه کنید، چرا که علاوه بر اکثر ویتامین های خود میوه، فیبر موجود در بافت میوه نیز در اسموتی موجود است. اسموتی میوه بسیار سالم و مفید است و همانند خوردن خود میوه می تواند اثر گذار باشد.
علاوه بر تمام موارد ذکر شده ی قبلیف خوردن میوه هایی نظیر: تمشک، توت فرنگی، کیوی، هلو، ریواس، کران بری، به، انجیرهمچنین مصرف مواد غذایی از جمله نخود، کرفس، دارچین، زردچوبه، زعفران، بالنگ، ماش، شقاقل، زیتون، زنجبیل، کاهو، اسفناج، هویج، زرشک، کدو هم برای درمان کبد چرب بسیار موثر است.
در غلات به خصوص جو دوسر کربوهیدارت وجود دارد که به بدن انرژی مضاعفی می دهد. جو دوسر، همچنین حاوی فیبر فراوانی است که موجب بوجود آمدن احساس سیری می شود و در متعادل کردن وزن بدن اثر گذار است.
برای اضافه کردن فیبر لازم به رژیم غذایی می توانید از بلغور جو دوسر استفاده کنید، چرا که فیبر برای هضم مواد غذایی یکی از ارکان مهم به شمار می رود و فیبر های خاص موجود در جو دوسر برای عملکرد کبد بسیار مفید هستند. جو و جو دوسر سرشار از ترکیباتی بنام بتا گلوکان هستند.
طبق تحقیقاتی در سال ۲۰۱۷ محققان به این نتیجه رسیدند که بتاگلوکان ها از نظر بیولوژیکی یکی از مواد فعال و موثر در بدن انسان هستند. یکی از کارهای بتاگلوکان مقابله با التهاب های داخلی است، آن هم از طریق تعدیل سیستم ایمنی بدن انسان و این امکان نیز وجود دارد که این ماده در درمان چاقی مفرط و بیماری دیابت نقش پر رنگی داشته باشد.
طی این تحقیقات بتاگلوکان در جو ۲ سر موجود است و موجب کم شدن چربی انباشته شده در کبد موش ها می شود که به محافظت از کبد کمک کند. مطالعات بالینی بیشتری برای تأیید این امر ضروری است.
افرادی که به دنبال اضافه کردن جو یا جو دوسر به رژیم غذایی خود هستند، باید بهجای نوع بسته بندی شده به دنبال نوع کامل آنها باشند. آرد جو دوسر بسته بندی شده احتمال دارد، حاوی پرکننده هایی همچون آرد سفید یا شکر باشد که به میزان لازم برای بدن مفید نخواهد بود.
سعی کنید، برای بهبود شرایط کبد و سلامت جسمی موارد زیر را در برنامه غذایی خود اضافه کنید:
کمبود آن ممکن است، در بیماری کبد چرب شدید نقش داشته باشد. بدن شما در هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب ویتامین D میسازد، همچنین میتوانید آن را از طریق برخی محصولات لبنی دریافت کنید. محصولات لبنی کم چرب را انتخاب کنید، زیرا چربی اشباع کمتری دارند.
احتمال دارد اندازه کم آن با بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) مرتبط باشد. ماهی هایی مثل كاد، ماهی سالمون و ساردین منابع خوبی هستند، همچنین در سبزیهایی از جمله کلم بروکلی، نخود فرنگی، سیب زمینی شیرین و میوه هایی مانند موز، کیوی و زردآلو وجود دارد. غذاهای لبنی مانند شیر و ماست نیز از نظر پتاسیم بسیار سرشار هستند، اما انواع کم چربی را انتخاب کنید.
از جمله مواد غذایی که بتائین دارند، می توان به جوانه گندم و میگو اشاره داشت. برخی بر این باورند که بتائین می تواند از کبد در برابر رسوبات چربی محافظت کند.
این نوع از اسید ها که در کبد نقش محافظتی دارند، در موادی غذایی مثل روغن ماهی، گردو، فندق، بادام و پسته وجود دارند. ماهیهای چرب مانند ماهی سالمون، ساردین، ماهی تن و قزلآلا سرشار از اسیدهای چرب امگا سه هستند. اسیدهای چرب امگا سه میتوانند به بهتر شدن سطوح چربی کبد و پایین آمدن التهاب کمک کنند. این چربیها برای کبد خیلی خوب هستند، چون از تولید چربیهای اضافی و حفظ سطوح آنزیمی کبد جلوگیری می کنند.
طبق یک مطالعه تحقیقاتی مشخص شده است که مصرف ماهی چرب و مکمل روغن ماهی احتمال دارد، به کم شدن تأثیر شرایطی همچون NAFLD کمک کند. در این مطالعه توصیه شده است که هر هفته دو یا چند بار ماهی روغنی بخورید. اگر جای دادن ماهیهای چرب مانند شاه ماهی یا سالمون در رژیم غذایی آسان نیست، سعی کنید، مکمل روغن ماهی را بهطور روزانه مصرف کنید.
طبق تحقیقات انجام شده خوردن قهوه به خاطر داشتن کافئین می تواند اندازه آنزیم های غیر طبیعی کبد را کم کند که این امر موجب کم شدن خطر دچار شدن به بیماری های کبدی می شود، همچنین در رابطه با مطالعاتی که در سال های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴ انجام گرفته است، افرادی که روزانه قهوه مصرف می کنند، دچار بیماری های کبدی نمی شوند،
چرا که نوشیدن قهوه علاوه بر کاهش آنزیم های غیر طبیعی کبد به محافظت کبد در برابر چربی کمک می کند و تجمع چربی ها جلوگیری می کند، ، همچنین باعث افزایش آنتی اکسیدان های محافظ کبد می شود. ترکیبات خاص قهوه موجب می شود تا کبد عوامل و مواد سمی که مسبب سرطان هستند را پاکسازی و دفع کند. قهوه حاوی اسید کلروژنیک است که آنتی اکسیدان قوی بشمار می رود که به کاهش کلسترول و فشار خون کمک بسزایی می کند.
مطالعاتی بر روی موش ها نشان داده است که پروتئین سویا که در مواد غذایی همچون توفو موجود است، موجب کاهش تجمع چربی در کبد می شود. همچنین طی بررسی دیگری ثابت شده است که برخی از پروتئین ها به محافظت از بدن در برابر بیماری کبد چرب کمک می کنند. پروتئین سویا و پروتئین وی به تعدیل تأثیر مصرف کربوهیدرات ساده کمک میکنند و میتوانند قند خون را کاهش دهند. آنها، همچنین به بدن کمک میکنند تا توده عضلانی را حفظ کرده و وزن بدن را کاهش دهد.
متخصصان تغذیه ای تأیید میکنند که چای سبز میتواند به تداخل در جذب چربی کمک کند، اما نتایج هنوز قطعی نیستند. محققان در حال بررسی این موضوع هستند که آیا چای سبز میتواند باعث کاهش ذخیره چربی در کبد و عملکرد کبد شود، یا نه. اما چای سبز فواید زیادی ازجمله کاهش کلسترول تا کمک به خواب دارد.
طبق یک تحقیق در سال۲۰۱۵ چای سبز ممکن است، به کاهش مقدار کلی چربی، مبارزه با استرس اکسیداتیو و کاهش سایر علائم بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) کمک کند.
توجه به این نکته حائز اهمیت است که ممکن است، چای بهتر از عصاره آن باشد، زیرا برخی عصارهها بهجای بهبود کبد ممکن است، به آن آسیب برسانند.
در این مطالعه خاطر نشان شده است که هنوز توصیههای خاصی برای افراد مبتلا به این بیماری برای مصرف عصاره چای یا خود چای وجود ندارد، اما ارتباط آن با سلامتی کبد امیدوارکننده است.
با توجه به مصرف مواد غذایی مفید برای درمان کبد چرب، اما برخی مواد غذایی برای کبد چرب بسیار مضر هستند که در ادامه به معرفی آن ها می پردازیم:
با مصرف بی رویه نمک بدن دچار افزایش خون می شود که در نتیجه سبب مشکلات کبدی می شود، بهتر است، از میزان نمک موجود در مواد غذایی خریداری شده مطلع شوید و همچنین به مقدار نمک کمی در طبخ غذا استفاده کنید.
خوردن مواد غذایی که حاوی شکر هستند، همچون نوشیدنی های شیرین، دسرهای شیرین، آب نبات و سایر مواد شیرین بسیار مضر و خطرناک است، چرا که باعث اختلالاتی مثل فیبروز کبدی می شوند.
آرد سفید حاوی کربوهیدارت است و مصرف بیش از حد کربوهیدارت باعث شود، چربی به جای سوختن در بدن انباشته شود، همچنین کربوهیدارت ها باعث بالا رفتن سطح انسولین در خون می شوند، تمامی این موارد می توانند در مشکلات کبدی موثر باشند.
غذاهای چرب که دارای گلیسیرید بسیار زیادی هستند، می توانند به کبد آسیب برسانند. این چربی های اشباع شده در موادی نظیر سس مایونز، سوسیس و گوشت های پر چرب وجود دارند.
الکل بخاطر مواد ساختاری اش باعث از بین رفتن سلول های کبد می شود که موجب هپاتیت و سیروز کبدی می شود.
خوردن غذاهای بسیار تند علاوه بر بیماری های کبدی می تواند بر گوارش نیز اثر بگذارد. توصیه می کنیم، از مصرف غذاهای تند پرهیز کنید.
هنگامی که فرد در بیشتر وعده های غذایی از مواد غذایی سرخ شده استفاده می کند، انرژی مضاعفی تولید می شود که فقط انباشته می شود، این انباشتگی باعث بروز اختلال در کبد می شود، همچنین دیابت نوع دوم، بیماری های قلبی و عروقی، سرطان کولون و پستان می توانند از دیگر بیماری ایجاد شده باشند.
گاهی دارویی اشتباه تجویز می شود که در صورت مصرف بیش از حد، موجب بروز عوارضی می شود و امکان ایجاد مشکلاتی در کبد و سایر اندام ها وجود دارد.
متاسفانه امروزه با گسترش تکنولوژی و اینترنت افراد بصورت سرخود به دنبال راه درمان مشکلات و بیماری ها در شبکه های مجازی و سایت های غیر رسمی می گردند، یا از افراد غیر متخصص برای درمان مشاوره می گیرند که این امر نه تنها باعث بهبودی نمی شود، بلکه عوارض و مشکلات بیشتری را برای شخص بوجود می آورد. بهتر است، با دیدن علائم بیماری سریعا به پزشک مربوطه مراجعه کنید و تحت نظر قرار بگیرید تا درمان مناسب شما را شروع کنند.
برای آشنایی با مشاور تغذیه در امر کبد بهتر است، یک تعریف ساده از متخصص تغذیه داشته باشیم:
انسان برای ادامه حیات خود و بقاء نیاز به خوردن و آشامیدن دارد که مواد غذایی تاثیر مستقیمی بر سلامت و طول عمر انسان دارد، همچنین علم تغذیه علمی است که با کمک آن می توانیم مواد غذایی ضروری بدن برای رسیدن به رشد و نمو لازم و داشتن سلامت کافی را در اختیار داشته باشیم. در علم تغذیه میزان ارزش مواد غذایی، میزان ویتامین ها و املاح درون خوراکی ها به طور دقیق مشخص می شود.
رژیم درمانی نیز روشی برای درمان برخی بیماری ها از طریق تغذیه است. متخصص تغذیه شخصی است که در این زمینه به تحصیل پرداخته و با تمام فواید و مضررات مواد غذایی گوناگون آشنایی دارد و می تواند به بیمار برای رفع علائم بیماری کمک بسیاری کند. ایشان ممکن است، در مطب شخصی، بیمارستان ها، درمانگاه، کلینیک خصوصی اقدام به فعالیت و کار کنند.
در رابطه با مشکلات کبدی متخصص تغذیه و دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبدی به روش ذیل کار را انجام می دهند:
متخصصان تغذیه در مرحله نخست توضیحات کافی در مورد رژیم درمانی و مسائل مربوط به تغذیه برای بیماران مبتلا به مشکلات کبد را ارائه می دهند.
در مرحله دوم متخصص تغذیه اقدام به تشخیص نوع بیماری کبد می کنند که این امر با انجام آزمایش های خون و ادرار، عکس رنگی، ام آر آی انجام می شود.
در مرحله سوم با توجه به مشکل ایجاد شده اقدام به ارائه برنامه غذایی مناسب میکنند. که این برنامه غذایی طبق علائق و سطح درآمدی شخص تعیین می شود و برای افراد مختلف با یک بیماری می تواند متفاوت باشد.
در مرحله چهارم در رابطه با رژیم غذایی درمانی داده شده بیمار، توضیحات تکمیلی را به فرد ارائه می کنند، چرا که مطمئنا بدون توجه کردن به توضیحات تکمیلی در رابطه با رژیم داده شده، بیمار نمی تواند به نتیجه مطلوب و مورد نظر برسد.
دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد در مرحله پنجم اثرات برنامه غذایی جدید را بر بیماری های کبد بررسی می کند، بدین ترتیب اگر اثرات مفید و رو به بهبودی در کبد بیمار مشاهده شود، رژیم غذایی ادامه پیدا می کند، اما در صورتی که به اندازه کافی در کبد تغییرات مشاهده نشود، پزشک اقدام به تغییر رژیم غذایی می کند. همچنین دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد می تواند مشکلات موجود در تغذیه درمانی جدید را برطرف کند.
چنان چه فرد در برنامه غذایی دچار مشکل شده باشد، دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد می تواند برای رفع مشکل ارائه راه حل بدهد
و در آخر دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد می تواند روند درمان را با تجویز رژیم درست غذایی کنترل و تحت نظر داشته باشد تا شخص بتواند به بهبودی کامل کبدی برسد.
دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد علاوه بر درمان مشکلات کبدی می تواند بیماری های دیگر شخص از جمله دیابت، چاقی، فشار خون و کلسترول را با برنامه غذایی مناسب کنترل و به وضع مطلوب برساند.
یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد در درمان بیماری های کبد می بایست بدون شک دارای ویژگی هایی باشد که بیمار بتواند به او اعتماد کرده و سلامت خود را به دست او بسپارد. در ادامه با ویژگی های یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد بیشتر آشنا می شویم.
یک متخصص تغذیه در امر کبد باید در این زمینه از تخصص کافی برخوردار باشد و با بیماری های کبدی آشنایی کامل را داشته باشد.
متخصص تغذیه باید بتواند تشخیص دهد که چه مواد غذایی به درمان بیماری های کبد کمک می کنند و چه نوع مواد غذایی مضرر است و با توجه به تشخیص درست برای بیمار رژیم مناسب را تجویز کند.
یکی از ویژگی های بارز یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد صبوری و شکبیایی او است که باید با دقت به مشکلات بیمار گوش کند تا بتواند کاملا متوجه ناراحتی های بیماری بشود.
متخصص تغذیه برای درمان کبد نباید از همان ابتدا میزان بهبودی و سلامت را به طور دقیق مشخص کند، چرا که صرفا امری غیر قابل پیش بینی است و واکنش بدن هر فرد نسبت به درمان تغذیه ای متفاوت است.
بدن دائما در حال تغییر است و عوامل مختلفی بر روی رژیم غذایی – درمانی اثر گذار هستند، مثل متابولیسم بدن، فعالیت های فیزیکی، میزان بافت چربی و عضلانی در بدن. در نتیجه طی رژیم تغذیه ای داده شده توسط پزشک ممکن است، این عوامل دست خوش تغییراتی شوند که یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد می تواند با تغییر روش تغذیه به بیمار کمک های لازم را ارائه دهد.
یک متخصص تغذیه باید انعطاف پذیر باشد، به این معنا که ممکن است، برخی مواد غذایی بسیار مفید برای سلامت کبد با سلیقه بیمار یکسان نباشد در این مواقع پزشک می بایست به مرور زمان مواد غذایی مفید را در برنامه غذایی بیمار بگنجاند.
یک متخصص تغذیه باید بتواند با بیمار خود ارتباط برقرار کند.
گاهی بنا به دلایلی ممکن است، بیماران نتوانند به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنند، یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد بهتر است، از روش های درمان آنلاین نیز بهره گیرد.
دادن امید و انگیزه برای دلسرد نشدن بیمار امری حیاتی و ضروری است، یک متخصص خوب باید بتواند بیمار خود را امیدوار و راضی از پیشرفت درمان نگه دارد.
به طور کلی برای انتخاب یک دکتر متخصص تغذیه برای مشکلات کبد باید اطلاعات کاملی از وی داشته باشید. می توان از راه های مختلفی اطلاعات کسب کرد، همچون اینترنت، دوستان و آشنایان و یا مراجعه کنندگان آن پزشک، همچنین از سایت نظام پزشکی برای دیدن کد نظام پزشکی می توانید استفاده کنید.