اثر تغذیه بر پوکی استخوان
پرطرفدارترین رژیم لاغری
2022/01/01
غذای مناسب برای رشد کودک یک ساله
2022/01/29
در این مقاله می خواهیم به بررسی اثر تغذیه بر پوکی استخوان بپردازیم. لطفا ما را همراهی نمایید.
اثر تغذیه بر پوکی استخوان موضوعی است که در این مقاله قصد صحبت در مورد آن را داریم. پوکی استخوان یکی از مشکلات قدیمی است که از گذشته های دور، افراد به دلایل مختلف به آن دچار شده و در اثر ابتلا به مشکلات مختلفی برای فرد ایجاد می شد. شایع ترین عارضه پوکی استخوان مشکلات حرکتی است.
جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در مورد پوکی استخوان با ما در تماس باشید.
راه رفتن، نشست و برخاست و بسیاری از فعالیت های حرکتی به خصوص وابسته به کمر و پاها در افرادی که به پوکی استخوان دچار هستند، با سختی انجام می شود. برخی از مسائل، احتمال ابتلا به پوکی استخوان را افزایش می دهند
اثر تغذیه بر پوکی استخوان
اما برخی نکات نیز وجود دارند که توجه به آن ها میزان ابتلا به این مشکل را کاهش می دهد. تغذیه به عنوان یکی از مهم ترین فاکتورها در سلامتی چه در ابتلا به پوکی استخوان و چه در درمان آن تاثیرگذار می باشد. بنابراین ضمن معرفی دکتر کوهدانی به عنوان بهترین متخصص تغذیه، در مورد اثر تغذیه بر پوکی استخوان در این گفتار صحبت خواهیم کرد.
فهرست:
پوکی استخوان چیست و چند نوع دارد؟
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند؟
علل مهم ابتلا به پوکی استخوان، چه مواردی هستند؟
پوکی استخوان چه علائمی دارد؟
تشخیص پوکی استخوان از چه طریق امکانپذیر است؟
برای درمان پوکی استخوان چه باید کرد؟
پوکی استخوان چه خطرات و عوارضی دارد؟
آیا می توان از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کرد؟
اثر تغذیه بر پوکی استخوان به چه صورت است؟
نقش کلسیم بر پوکی استخوان چیست و به چه نحو قابل دریافت می باشد؟
ویتامین دی برای درمان پوکی استخوان از طریق چه موادی به بدن می رسد؟
تست سنجش تراکم استخوان چیست و به چه صورت انجام می شود؟
پروتئین و مصرف آن چه تاثیری بر جلوگیری یا درمان پوکی استخوان دارد؟
آیا می توان با مکمل های غذایی، مانع پوکی استخوان شد؟
انجام چه کارهایی در کنار تغذیه مناسب به جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کند؟
نمک چه تاثیری بر پوکی استخوان دارد؟
تغذیه مناسب برای پیشگیری از پوکی استخوان در هر گروه سنی چه تفاوتی دارد؟
آیا مصرف قهوه و کافئین، احتمال پوکی استخوان را افزایش می دهد؟
بهترین مواد غذایی برای پیشگیری از پوکی استخوان کدامند؟
ویتامین ب چه تاثیری بر پوکی استخوان دارد؟
مواد غذایی اسیدی، چه اثری در ابتلا به پوکی استخوان دارند؟
با توجه به اثر تغذیه بر پوکی استخوان، بهترین روش دریافت رژیم غذایی مناسب چیست؟
پوکی استخوان چیست و چند نوع دارد؟
همه ما واژه پوکی استخوان را در کودکی شنیده ایم. در سنین پایین، خانواده ها تاکید زیادی به مصرف برخی مواد غذایی دارند تا از پوکی استخوان در بزرگسالی جلوگیری کند. این عارضه را می توان یکی از مشکلات مهم در بزرگسالی دانست که پیشگیری از آن را می توان از سنین پایین آغاز کرد و در این میان اثر تغذیه بر پوکی استخوان مهم ترین چیزی است که از ابتلای به این عارضه پیشگیری می کند. در اولین بخش از مقاله، در مورد پوکی استخوان و انواع آن صحبت خواهیم کرد.
پوکی استخوان چیست و چند نوع دارد؟
پیشنهاد می کنیم از سایر مطالب سایت دکتر کوهدانی دیدن کنید.
پوکی استخوان چیست؟
بخش های داخلی متراکم تشکیل دهنده استخوان از بافتی زنده تشکیل شده اند. این بافت در طول زندگی افراد از بین رفته و بافت های استخوانی جدید جایگزین آن می شوند. پروسه از بین رفتن بافت قدیمی و جایگزینی با بافت جدید از نظر زمانی به گونه ای است که تراکم استخوانی به بهترین شکل حفظ می شود اما در برخی افراد فاصله زمانی ساخت بافت جدید با قدیم به دلایل مختلف، رعایت و هماهنگ نمی شود.
پوکی استخوان چیست؟
به عبارتی بافت قدیم از بین رفته و زمان زیادی طول می کشد تا بافت قدیم، تولید و جایگزین شود. در چنین شرایطی بخش داخلی استخوان، خالی شده که به آن پوکی استخوان گفته می شود. پوکی استخوان، ضعف استخوانی نیز نامیده می شود.
انواع پوکی استخوان
همانند دیگر بیماری ها، پوکی استخوان نیز انواع مختلفی دارد. پوکی استخوان اولیه، ثانویه و نادر، سه دسته اصلی این بیماری هستند که در میزان شیوع و علائم بیماری متفاوت می باشند. پوکی استخوان اولیه، عارضه ای است که علت بروز آن نامشخص است و اصلی ترین عامل ابتلا به آن را افزایش سن می دانند.
با افزایش سن، استخوان ها به مرور تحلیل رفته و سرعت بازسازی بافت استخوانی جدید طولانی تر می شود که این مسئله عامل پوکی استخوان می شود. این نوع شایع از پوکی، نوع یک و دو که شدت های مختلف بیماری را عنوان می کند، دارد.
پوکی استخوان ثانویه عارضه ای است که به علت ابتلا به یک بیماری خاص و اثر مصرف داروهای آن بیماری ایجاد می شود. برخی داروها تراکم استخوانی را کاهش داده و موجب پوکی استخوان می شوند. از جمله پوکی استخوان نادر که تنها در برخی افراد و به صورت محدود رخ می دهد، می توان به پوکی استخوان بارداری، ایدیوپایک و … اشاره کرد.
همان طور که گفته شد، اثر تغذیه بر پوکی استخوان از سنین پایین می تواند مانع ابتلا به این بیماری در بزرگسالی شود. به همین منظور باید از همان کودکی رژیم غذایی مناسبی را انتخاب نمود و از آن پیروی کرد. بهترین راه برای دریافت یک رژیم اصولی، مراجعه به پزشک تغذیه و بهترین متخصص تغذیه در این زمینه یعنی دکتر کوهدانی می باشد.
انواع پوکی استخوان
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند؟
پوکی استخوان یک بیماری همه گیر است. به این معنی که تمام افراد در معرض ابتلای به آن قرار دارند. به خصوص که در برخی موارد خاص و نادر، این بیماری در کودکان نیز بروز می کند. برخی از افراد بیش از سایرین در معرض ابتلای به این بیماری قرار دارند.
زنان با تجربه دوران یائسگی سخت
شایع ترین گروهی که در خطر ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند، زنان با تجربه مشکلات زیاد در دوران یائسگی می باشند. دوران یائسگی به طور کل دورانی است که بیشترین تغییرات هورمونی در بدن زنان رخ می دهد. با توجه به این که اثرات این دوران در برخی زنان سال ها باقی می ماند، ابتلا به مشکلات مختلف در این دوران بیشتر از سایر دوره های خاص در زندگی زنان است.
البته زنانی که در دوران یائسگی به پوکی استخوان دچار می شوند، معمولا زمینه ابتلا به این مشکل را پیش از یائسگی دارند. در دوران یائسگی، سطح استروژن به شدت پایین می آید. به همین دلیل احتمال ابتلا به پوکی استخوان در این دوره افزایش پیدا می کند.
افراد با سابقه صدمات استخوانی
دیگر عارضه ای که می تواند تغییرات زیادی در بدن ایجاد کرده و یکی از آن ها پوکی استخوان می باشد، صدمه و آسیب به استخوان هاست. به عنوان مثال افرادی که شکستگی های لگن را تجربه می کنند، معمولا دچار سطح های مختلف پوکی استخوان نیز می شوند. همچنین در برخی افراد، صدماتی مانند تصادف شدید موجب کاهش توده استخوان و در نتیجه آن ابتلا به پوکی استخوان می شوند.
افراد با تغذیه نامناسب
اثر تغذیه بر پوکی استخوان بر کسی پوشیده نیست. بنابراین افرادی که رژیم غذایی آن ها عمدتا از مواد نامناسب و آسیب زننده به تراکم استخوانی تشکیل می شود، بیش از سایرین در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند. به خصوص در صورتی که علاوه بر رژیم نامناسب، فرد از داروهای خاصی نیز استفاده کند، احتمال ابتلا به پوکی استخوان افزایش پیدا می کند.
افراد با سابقه خانوادگی
افرادی که در سابقه خانوادگی آن ها پوکی استخوان وجود داشته باشد، احتمال ابتلا به این بیماری نیز افزایش پیدا می کند.
در میان گروه هایی که بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند، افرادی که از تغذیه نامناسبی برخوردار هستند، با کوچک ترین عارضه ای به این بیماری مبتلا می شوند. برای دریافت یک رژیم غذایی مناسب و پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان و دیگر بیماری های این چنینی، می توانید زیر نظر یک پزشک تغذیه خوب مانند دکتر کوهدانی قرار بگیرید.
افراد با سابقه خانوادگی
علل مهم ابتلا به پوکی استخوان چه مواردی هستند؟
همان طور که در بخش های قبل گفته شد، زمانی که صحبت از پوکی استخوان می شود، بیشتر افراد تغذیه را عامل ابتلا به این مشکل می دانند. هر چند تغذیه در ابتلا به پوکی استخوان بی تاثیر نیست، اما تنها علت نیز پوکی استخوان نمی باشد. موارد دیگری نیز وجود دارند که احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می دهند که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد.
افزایش سن
افزایش سن تاثیر زیادی در تغییرات بدن دارد. با افزایش سن، ترشح هورمون ها کاهش پیدا می کند. همچنین اختلالات داخلی زیادی در عملکرد اندام ها و … ایجاد می شود که یکی از آن ها کاهش تراکم استخوانی است.
کاهش تراکم استخوان ناشی از افزایش سن، یکی از علل مهم ابتلا به پوکی استخوان می باشد. در سنین بالاتر، به خصوص در افرادی که تغذیه نامناسبی در کودکی و نوجوانی داشته اند، احتمال ابتلا به این مشکل افزایش پیدا می کند.
دخانیات
دخانیات و الکل دیگر عامل پوکی استخوان هستند. الکل با تاثیر بر بافت استخوانی و کاهش تراکم آن ها موجب به تعویق انداختن روند تولید و جایگزینی بافت جدید استخوان می شود که این عامل به پوکی استخوان منجر می شود.
تحرک بدنی کم
دیگر عاملی که در پوکی استخوان اثر گذار می باشد، تحرک پایین بدنی است. افرادی که به میزان کافی فعالیت های ورزشی و تحرک نداشته باشند، معمولا دچار خشکی استخوان شده و این عارضه نیز به پوکی استخوان منجر می گردد.
کمبود ویتامین
کمبود ویتامین دیگر علت ابتلا به پوکی استخوان است. این مسئله نیز تا حد زیادی به تغذیه بستگی دارد. برخی از ویتامین ها در ابتلا به این عارضه نقش دارند که از جمله آن ها می توان به کمبود کلسیم، کمبود پروتئین و کمبود ویتامین دی در بدن اشاره کرد.
بیماری و مصرف دارو
از دیگر عوامل ابتلا به بیماری پوکی استخوان، می توان به ابتلای برخی از بیماری ها و مصرف گروه های خاصی از داروها اشاره کرد. داروهایی مانند کورتن، لووتیروکسین، هپارین و … به خصوص در صورتی که برای مدت زمان طولانی مورد استفاده قرار گیرند، موجب ابتلای فرد به پوکی استخوان در اثر کاهش تراکم استخوان ها در بدن می شوند.
اکثر علت های بیان شده برای پوکی استخوان به طور مستقیم یا غیر مستقیم به تغذیه مربوط می باشند. بنابراین برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری، قرار گرفتن تحت نظر یک متخصص مجرب تغذیه مانند دکتر کوهدانی بسیار مفید می باشد.
بیماری و مصرف دارو
پوکی استخوان چه علائمی دارد؟
شایع ترین علامت در بسیاری از بیماری های استخوان، درد شدید و مشکلات حرکتی است که از ابتلای بروز مشکل ایجاد می شود. اما پوکی استخوان برخلاف دیگر بیماری ها علامت چندانی نداشته و تنها در صورت رسیدن به مراحل مزمن، علائم آن بروز می کند. به تعریف دیگر، علائم پوکی استخوان زمانی بروز می کنند که بیمار دچار دیگر مشکلات ناشی از این عارضه می شود.
کمردرد
یکی از علائم پوکی استخوان، کمردرد است. زمانی که بیمار به پوکی استخوان مبتلا می شود، اولین مفاصل و استخوان هایی که تحت تاثیر قرار گرفته و آسیب در آن ها مشاهده می شود، استخوان هایی هستند که تحت فشار می باشند.
در میان تمام مفاصل و استخوان های بدن، زانو و کمر بیشتر تحت فشار بوده و هر چقدر که فرد اضافه وزن بیشتری داشته باشد، فشار وارده به این مفاصل نیز افزایش پیدا می کند. در صورتی که فرد به کمردرد ممتد دچار شود، می تواند هشداری برای پوکی استخوان بیمار باشد.
کوتاهی یا خمیدگی قد
دیگر عارضه ای که می تواند علامت پوکی استخوان باشد، کوتاهی یا خمیدگی قد است که به علت کاهش تراکم استخوان، تحلیل استخوان ها به خصوص در ناحیه کمر و پاها و … اتفاق می افتد. البته کوتاهی قد ناشی از پوکی استخوان چندان محسوس نیست و تنها در صورتی که با خمیدگی قد همراه باشد، می توان پوکی استخوان را در اثر بروز آن تشخیص داد.
شکستگی استخوان
در نهایت آخرین علامت پوکی استخوان که معمولا در شرایط پوکی شدید بروز می کند، شکستگی استخوان است. در چنین شرایطی، استخوان بیش از حد ضعیف شده و با کوچک ترین صدمه ای دچار شکستگی می شود. شکستگی های استخوان معمولا با درد شدید همراه می باشند.
شکستگی استخوان
تشخیص پوکی استخوان از چه طریق امکانپذیر است؟
عارضه پوکی استخوان مشکلات زیادی برای بیمار ایجاد می کند. اختلالات حرکتی، دردهای شدید، خمیدگی قد و … از شایع ترین عوارض این بیماری می باشند. در صورتی که پوکی استخوان به موقع تشخیص داده نشده و روند درمان در زمان مناسب آغاز نشود، مشکلات ایجاد شده برای فرد بیشتر خواهند شد.
از این رو تشخیص به موقع این بیماری از اهمیت زیادی برخوردار است. تشخیص پوکی استخوان، روش های مختلفی دارد که برخی از آن ها را در این بخش از مقاله اثر تغذیه بر پوکی استخوان معرفی خواهیم کرد.
تست سنجش تراکم استخوان
اولین و بهترین راه برای تشخیص پوکی استخوان، تست سنجش تراکم استخوان است. در این تست، نمونه ای از بخشی از استخوان گرفته می شود. با بررسی بافت استخوانی، نمونه وضعیت تراکم استخوان های بدن تشخیص داده می شود. البته نکته مهمی که در استفاده از نمونه استخوانی وجود دارد، انتخاب نمونه از محل مناسب است. چون ممکن است تحلیل استخوان ها در تمام بخش ها یکسان نباشد.
تصویر برداری از استخوان
دیگر روشی که برای تشخیص پوکی استخوان قابل استفاده می باشد، تصویربرداری از بافت استخوانی از طریق عکس های رادیوگرافی است. البته این عکس ها نفوذ چندانی در بافت استخوانی ندارند و از طریق آن ها نمی توان به طور دقیق پوکی استخوان را تشخیص داد. اما با نشان دادن وضعیت غیر عادی در بخشی از بافت استخوان، نسبت به دیگر بخش ها تا حدی تشخیص این عارضه را امکانپذیر می کنند.
بررسی مارکرهای موثر در استحکام استخوان
مارکرها، مشخصه هایی هستند که در آزمایش خون مورد بررسی قرار می گیرند. در آزمایشات خون، وضعیت ویتامین ها، مواد معدنی و … مشخص می شود و بسته به نوع آزمایش و علت انجام آن، برخی پارامترهای مهم دیگر نیز مورد بررسی قرار می گیرند.
در تشخیص پوکی استخوان، می توان از این مارکرها استفاده کرد. با انجام یک آزمایش خون به منظور تشخیص پوکی استخوان، سطح ویتامین D3، کلسیم، مارکرهای مخصوص تراکم استخوان مانند استئوبلاست ها که سلول تشکیل دهنده بافت استخوان بوده، کلاژن و … بررسی می شود و در صورت کمبود این موارد، پزشک به پوکی استخوان مشکوک می شود.
افرادی که تغذیه نامناسبی دارند، بیشتر از سایرین باید به علائم پوکی استخوان توجه کرده و تشخیص به موقع این عارضه را جدی بگیرند. البته می توان با تغذیه مناسب و رژیم اصولی دریافتی از پزشکانی مانند دکتر کوهدانی به عنوان بهترین متخصص تغذیه، از این عارضه جلوگیری کرد.
بررسی مارکرهای موثر در استحکام استخوان
برای درمان پوکی استخوان چه باید کرد؟
پوکی استخوان از جمله بیماری هایی است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد. اما می توان با تشخیص به موقع از شدت گیری آن جلوگیری کرد. البته راهکارهایی نیز وجود دارد که از طریق آن می توان به طور کل مانع ابتلا به این بیماری شد. با این حال جلوگیری از شدت گیری بیماری، اصلی ترین کاری است که در زمان ابتلا به پوکی استخوان می توان برای آن اقدام کرد. برخی از این اقدامات به شرح زیر می باشند.
بررسی کامل شرایط
در اولین قدم برای درمان پوکی استخوان، باید شرایط فرد به طور دقیق بررسی شود. در بررسی شرایط، مسائل مختلفی باید در نظر گرفته شود که از جمله آن ها می توان به سن و شرایط زندگی فرد اشاره کرد. در قدم بعدی باید وضعیت دقیق بیماری، علت ابتلا به آن و میزان گسترش آن در بدن مشخص شود. هر اقدامی به منظور کنترل بیماری با در نظر گرفتن این مسائل انجام می گیرد.
تنظیم یک رژیم اصولی
اکثر بیمارانی که به پوکی استخوان دچار می باشند، از فقر ویتامین ها و مواد معدنی اصلی که عامل این بیماری هستند، رنج می برند. به همین دلیل پزشکان به تمام بیمارانی که مشکل پوکی استخوان در آن ها تشخیص داده می شود، رعایت یک رژیم غذایی اصولی را توصیه می کنند.
رژیم مناسب باید سرشار از موادی باشد که به تراکم بیشتر بافت استخوانی کمک می کند. به عنوان مثال وجود کلسیم برای بافت استخوانی ضروری است و در رژیم بیماران مبتلا به پوکی استخوان بیشتر گنجانده می شود.
دارو درمانی
پوکی استخوان معمولا با درد همراه است. به همین دلیل پزشکان با تجویز داروهای ضد التهاب و مسکن درد، این بیماری را کنترل می کنند. بسیاری از بیماری های ضد التهابی، مسدود کننده اعصاب، مسکن و … برای این بیماری مفید می باشند.
دوز مناسب، نوع مناسب دارو و … با تشخیص پزشک معین می شود. در برخی موارد، پزشک به جای تجویز ضد التهاب های استروئیدی از هورمون های محدود کننده این ماده استفاده می کند. به خصوص در سال های ابتدایی یائسگی، بیمارانی که به این بیماری مبتلا شده یا در معرض آن قرار دارند، نیاز بیشتری به رژیم مناسب و داروهای مفید دارند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی دیگر اقدامی است که با استفاده از آن می توان تا حد زیادی بیماری پوکی استخوان را کنترل کرد. بخشی از فعالیت های فیزیوتراپی در درمان پوکی استخوان برای کمک به کنترل درد انجام می شوند. بخش دیگری از این فعالیت ها با هدف افزایش آستانه حرکتی بیمار در اندام هایی که در اثر پوکی استخوان دچار تحلیل شده اند، انجام می گیرند.
این فعالیت ها بسته به شدت بیماری مشخص می شوند. در بیمارانی که انجام حرکات فیزیوتراپی می تواند باعث آسیب دیدگی بیشتر استخوان ها شود، فعالیت ها در سبک ترین حالت و تنها با کمک متخصص انجام می شوند.
در صورتی که فیزیوتراپی نیز به بیمار کمک خاصی نکند، درمان های دیگری نظیر مگنت تراپی و در جدی ترین حالت، عمل جراحی برای پوکی استخوان مورد استفاده قرار می گیرند. با توجه به اثر تغذیه بر پوکی استخوان، بهتر است با رعایت یک رژیم مناسب از سنین پایین تر، احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش داد. در این صورت دیگر نیازی به درمان جدی نخواهد بود. از بهترین پزشکان برای دریافت یک رژیم مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان می توان دکتر کوهدانی را نام برد.
فیزیوتراپی
پوکی استخوان چه خطرات و عوارضی دارد؟
بیماری پوکی استخوان یک عارضه خطرناک است. در صورت جدی نگرفتن این بیماری، فرد دچار مشکلات زیادی خواهد شد تا جایی که حتی توانایی حرکت کردن را نیز از دست خواهد داد. به همین منظور، بیشتر پزشکان از سنین پایین، تغذیه مناسب را به افراد توصیه می کنند. با توجه به اثر تغذیه بر پوکی استخوان، با رعایت یک رژیم اصولی می توان ابتلا به این بیماری را به تعویق انداخت یا حتی در صورت بروز شدت آن، تا حد زیادی از خطرات این بیماری جلوگیری نمود.
قوز
اکثر مبتلایان به پوکی استخوان، بعد از ابتلا به این بیماری و با گذشت زمان، دچار قوز و بد فرمی در ناحیه کمر می شوند. قوز کمر که در اصطلاح کیفوز نیز گفته می شود، عارضه ای است که در اثر پوکی استخوان و در ستون فقرات رخ داده و در آن، ناحیه بالایی کمر دچار انحنا می شود. این انحنا دائمی بوده و موجب بد شکلی کمر می شود، تا جایی که برخی افراد به هیچ وجه نمی توانند کمر خود را صاف نگه دارند.
محدودیت حرکتی
از دیگر خطرات پوکی استخوان، محدود کردن آستانه حرکتی در بیمار است. بیمارانی که به درجات شدید این عارضه دچار می شوند، حتی در راه رفتن نیز با اختلال مواجه می شوند. اکثر مبتلایان به پوکی استخوان، توانایی نشست و برخاست به آسانی را ندارند و در اغلب مواقع باید از عصا یا کمربندهای مخصوص برای ثابت نگه داشتن بدن خود استفاد کنند. محدودیت های حرکتی ممکن است ناشی از تحلیل بافت متراکم درون استخوان بوده یا در اثر درد شدید و ترک خوردگی استخوان ها اتفاق بیفتد.
ضعف استخوان ها
در نهایت تحلیل رفتن بافت متراکم استخوانی موجب ضعف شدید استخوان ها می شود. ضعف استخوان ها نیز باعث می شود که با کوچک ترین آسیب و صدمه ای، استخوان دچار شکستگی شود. در چنین مواردی حتی یک عطسه شدید نیز موجب آسیب به استخوان می شود. شکستگی لگن یکی از مشکلات رایج در اثر پوکی استخوان است که اکثر بیماران مبتلا به این بیماری در صورت عدم کنترل، به آن دچار می شوند.
ضعف استخوان ها
آیا می توان از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کرد؟
مطابق مطالبی که در بخش قبل گفته شد، پوکی استخوان عارضه ای است که هیچ درمانی ندارد. به عبارت دیگر بعد از پوک و خالی شدن بافت داخلی استخوان، امکان بازگرداندن آن به حالت عادی وجود ندارد.
اما از روش های مختلف می توان روند پوکی استخوان را به تعویق انداخته یا متوقف کرد تا سایر قسمت های بدن، درگیر این عارضه نشوند. با این حال بیشتر پزشکان پیشگیری از ابتلا به این عارضه را به افراد توصیه می کنند. چه از نظر هزینه های درمان و چه از نظر زحمت بیمار، پیشگیری، ساده تر از درمان این بیماری می باشد.
رژیم غذایی مناسب
یکی از روش های کارآمد برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان، رعایت یک رژیم غذایی استاندارد است. در مورد اثر تغذیه بر پوکی استخوان و نقش آن در جلوگیری و کنترل پوکی استخوان، به طور مفصل در بخش های بعد صحبت خواهد شد.
اما در این بخش تنها به این موضوع اشاره می کنیم که تغذیه برای جلوگیری از پوکی استخوان باید از سنین پایین رعایت شود. به خصوص زنان نیاز بیشتری به یک رژیم غذایی اصولی و مناسب برای پیشگیری از پوکی استخوان دارند.
فعالیت های ورزشی
دیگر فعالیتی که به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می کند، فعالیت های ورزشی می باشند. تحرک، ترشح هورمون ها را متعادل نگاه داشته و موجب سوخت و ساز مواد غذایی دریافتی بدن می شود. در نتیجه هیچ گونه ماده مضری در اثر تغذیه در بدن باقی نمی ماند.
همچنین فعالیت های ورزشی، جرم استخوان را افزایش می دهند که این مسئله نیز به کاهش ابتلا به پوکی استخوان کمک می کند. تقویت استخوان ها با ورزش و تحرک منظم آن ها کمک می کند که بافت زنده به موقع با بافت فرسوده جایگزین شده و احتمال ابتلا به پوکی استخوان به شدت کاهش پیدا کند.
مصرف داروهای تقویتی
در نهایت افرادی که در معرض پوکی استخوان بوده و این بیماری در سابقه خانوادگی آن ها وجود دارد، در سنین پایین تر که بدن توانایی بیشتری برای تولید بافت استخوانی دارد، باید از داروهای تقویتی به منظور افزایش تراکم بافت استخوانی استفاده کنند. داروهای تجویزی برای این مشکل ممکن است به صورت خوراکی یا تزریقی باشند که تشخیص آن به عهده پزشک می باشد.
مصرف داروهای تقویتی
اثر تغذیه بر پوکی استخوان به چه صورت است؟
در بخش های قبل در مورد پوکی استخوان و عوارض آن صحبت شد. با توجه به غیر قابل درمان بودن این عارضه، توصیه تمام پزشکان جلوگیری از ابتلا به این عارضه است. روش های مختلفی برای پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان وجود دارد که در میان آن ها تغذیه سالم و تغییر سبک رژیم غذایی، ساده ترین راه است.
برای پیشگیری از پوکی استخوان با استفاده از رژیم غذایی، باید و نبایدهایی وجود دارد که توجه به آن ها مانع ابتلا به این بیماری می شود. تغذیه، هم به صورت مستقیم و هم به صورت غیر مستقیم در پیشگیری از پوکی استخوان تاثیرگذار است.
اثر تغذیه بر پوکی استخوان به صورت مستقیم
تغذیه مناسب می تواند به طور مستقیم از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کند. برخی از ویتامین ها و مواد معدنی که در جلوگیری از پوکی استخوان موثر می باشند، از بیشتر گروه های غذایی قابل دریافت می باشند.
کلسیم یکی از مولفه های مهم برای بافت استخوان و استحکام آن است که از غذاهایی مانند لبنیات به سادگی قابل دریافت می باشد. دریافت ویتامین ها و مواد معدنی مورد نیاز برای استحکام بافت استخوان از مواد غذایی، ساده ترین و قطعی ترین روش برای دریافت این مواد توسط بافت استخوانی است.
اثر تغذیه بر پوکی استخوان به صورت غیر مستقیم
اما تغذیه می تواند به صورت غیر مستقیم نیز در جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان نقش داشته باشد. با رعایت یک رژیم غذایی مناسب، فرد تناسب وزن و اندام خواهد داشت. تناسب وزن از فشار به مفاصل و استخوان ها جلوگیری کرده و مانع تحلیل استخوان ها می شود. همچنین ترشح هورمون ها با تغذیه سالم متعادل تر خواهد شد که باز هم در جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان بی تاثیر نمی باشد.
هر چند اثر تغذیه بر پوکی استخوان بسیار زیاد است، اما این به شرطی است که تغذیه از گروه های غذایی سالم و مطابق با شرایط بیمار انجام شود که این کار نیازمند یک رژیم اصولی و شخصی است. برای دریافت رژیم مناسب مطابق با وضعیت شخصی می توان به پزشکانی مانند دکتر کوهدانی مراجعه کرد.
اثر تغذیه بر پوکی استخوان به صورت غیر مستقیم
نقش کلسیم بر پوکی استخوان چیست و به چه نحو قابل دریافت می باشد؟
یکی از مواد موثر در پیشگیری از ابتلای پوکی استخوان، کلسیم است. البته در مورد این ماده و ارتباط آن با پوکی استخوان، تصورات اشتباه زیادی وجود دارد. عموما تصور می کنند که فقر کلسیم موجب پوکی استخوان می شود در صورتی که این طور نیست و کلسیم به تنهایی مانع یا باعث پوکی استخوان نمی شود، بلکه اختلال در جذب و مصرف کلسیم توسط سلول هاست که عامل ابتلا به پوکی استخوان می باشد.
تاثیر کلسیم بر پوکی استخوان
بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی که مصرف آن ها برای سلامت بدن ضروری است، از مواد غذایی دریافت می شوند. اما نکته ای که وجود دارد، نحوه استفاده سلول ها از این مواد است. سلول ها توانایی مصرف مستقیم مواد معدنی دریافتی از خوراکی ها را ندارند و برای استفاده از آن ها نیاز به طی شدن پروسه ای در بدن است تا به شکل قابل جذب در بدن توسط سلول ها دریافت شوند.
در واقع برای مصرف کلسیم توسط سلول ها، این ماده باید طی فرآیند هضم و جذب متابولیزم شده و سپس به مصرف سلول ها برسد تا از پوکی استخوان جلوگیری کند. کلسیم موجب استحکام بافت استخوانی می شود.
همچنین برای ترمیم سریع تر و جایگزینی بافت زنده با فرسوده استخوان موثر می باشد. کلسیم نه تنها برای استخوان ها، بلکه برای تمام قسمت های بدن مانند دندان، لثه و … ضروری می باشد.
منابع کلسیم
مواد غذایی مختلفی حاوی کلسیم می باشند که از جمله آن ها می توان به دانه ها اشاره کرد. دانه هایی نظیر کنجد، دانه چیا و دانه خشخاش از منابع غنی کلسیم می باشند. پنیر، ماست، لوبیا، عدس و برخی از انواع ماهی ها مانند ماهی ساردین نیز جزو منابع خوب برای دریافت کلسیم می باشند. شناخته شده ترین منبع دریافت کلسیم، شیر است. به خصوص شیر سویا تا حد زیادی نیاز بدن به کلسیم را کاهش می دهد.
برای جذب هر چه بیشتر و بهتر کلسیم در بدن، این ماده باید طی یک رژیم غذایی مناسب و اصولی وارد بدن شود. یکی از بهترین پزشکان برای دریافت رژیم غذایی اصولی و مناسب برای درمان و پیشگیری از پوکی استخوان، دکتر کوهدانی می باشند.
منابع کلسیم
ویتامین دی برای درمان پوکی استخوان از چه موادی به بدن می رسد؟
دیگر ماده مناسب و لازم برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، ویتامین دی است. این ماده نیز از بسیاری از مواد خوراکی قابل دریافت می باشد. ویتامین دی نقش زیادی در ساختار استخوانی و استحکام آن دارد. تا جایی که افرادی که این ماده در رژیم آن ها به طور محدود استفاده می شود، معمولا دچار مشکلاتی مانند عقب ماندگی رشد، دفورمی اسکلت و حتی دیسک کمر می شوند.
منابع دریافت ویتامین دی
ویتامین دی مورد نیاز بدن به طور کل از دو روش دریافت می شود، جذب توسط پوست و نور آفتاب و دریافت از منابع خوراکی حاوی این ماده. کمبود ویتامین دی در بدن یکی از علل مهم پوکی استخوان است. کمبود این ویتامین دلایل مختلفی دارد که از جمله آن ها می توان به کاهش سنتز آن در پوست اشاره کرد. همچنین فقر مواد غذایی حاوی این ماده در رژیم غذایی و چاقی، از دیگر دلایل کمبود این ویتامین در بدن می باشند.
همان طور که گفته شد، ویتامین دی برای پوکی استخوان از منابع مختلف قابل دریافت می باشد. سرشارترین منبع تامین ویتامین دی، نور خورشید است و افرادی که در مناطق ابری زندگی می کنند، باید از دیگر روش ها برای تامین ویتامین دی مورد نیاز بدن اقدام کنند. غذاهای دریایی، اصلی ترین خوراکی های حاوی ویتامین دی می باشند. شاه میگو، روغن ماهی تن، ماهی سالمون و … از جمله غذاهای دریایی حاوی این ویتامین می باشند.
ویتامین دی را می توان در زرده تخم مرغ نیز به مقدار زیاد یافت کرد. قارچ، شیر سویا و جو دوسر از دیگر خوراکی هایی هستند که با مصرف آن ها به طور منظم می توان نیاز بدن به ویتامین دی را کاهش داد و به جلوگیری از پوکی استخوان نیز کمک کرد.
ویتامین دی نیز همانند کلسیم باید به مقدار مناسب و به طور منظم وارد بدن شود تا جذب و متابولیسم آن به خوبی انجام شود. برای دریافت رژیم غذایی مناسب باید به یک پزشک مجرب مراجعه کرد. یکی از بهترین پزشکان در این زمینه، دکتر کوهدانی می باشند.
منابع دریافت ویتامین دی
تست سنجش تراکم استخوان چیست و به چه صورت انجام می شود؟
برای مشخص کردن اثر تغذیه بر پوکی استخوان و اطمینان از سلامت استخوان ها، نیاز به سنجش دوره ای بافت استخوانی است. به خصوص در افرادی که دارای شرایط خاص مانند چاقی، کمبود ویتامین های اساسی و … می باشند، انجام به موقع تست سنجش تراکم استخوان، لزوم بیشتری پیدا می کند. در این بخش از مقاله، اثر تغذیه بر پوکی استخوان در مورد علل و نحوه انجام این تست صحبت خواهیم کرد.
کاربرد تست سنجش تراکم استخوان
سنجش تراکم استخوان به منظور اطمینان از استحکام استخوان ها و جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان انجام می شود. با توجه به این که پوکی استخوان علامت خاصی نداشته و ابتلا به آن مشکلات زیادی مانند شکستگی استخوان و آسیب به اندام های حرکتی را منجر می شود،
در برخی موارد خاص انجام این تست ضرورت بیشتری پیدا می کند که از جمله آن ها می توان به بروز شکستگی و آسیب به استخوان ها، قوز کمر بدون علت، مصرف برخی داروهای خاص برای مدت طولانی، اختلالات بلند مدت یائسگی، بالا بودن یا پایین بودن بیش از حد شاخص توده بدنی یا سابقه پوکی استخوان اشاره کرد.
نحوه انجام تست سنجش تراکم استخوان
سنجش تراکم استخوان با استفاده از دستگاه های مخصوص انجام می شود. اسکنر مرکزی و اسکنر محیطی، دو دستگاهی هستند که این تست با استفاده از آن ها انجام می شود. در دستگاه مرکزی، تراکم بافت استخوان در قسمت داخلی و مرکزی بدن مانند ستون مهره ها، لگن و در دستگاه محیطی، بخش های خارجی مانند مچ دست، پا و انگشتان بررسی می شوند.
بعد از تابانده شدن اشعه ایکس به محل، هدف تفاوت بافت استخوانی در قسمت های مختلف استخوان مشخص می شود. مدت زمان انجام این تست ۱۰ تا ۲۰ دقیقه است و انجام آن نیاز به آمادگی به خصوصی ندارد.
نحوه انجام تست سنجش تراکم استخوان
پروتئین و مصرف آن چه تاثیری بر جلوگیری یا درمان پوکی استخوان دارد؟
در ادامه مبحث بررسی اثر تغذیه بر پوکی استخوان، در مورد یکی دیگر از مواد معدنی مهم و موثر در پیشگیری از پوکی استخوان یا پروتئین صحبت خواهیم کرد. رژیم های حاوی پروتئین علاوه بر کمک به استحکام استخوان ها، به تقویت عضلات و بافت ماهیچه ای بدن نیز کمک می کنند. این رژیم ها که امروزه طرفداران زیادی دارند، بر پایه مصرف پروتئین به بیشترین میزان طراحی می شوند.
نقش پروتئین در پوکی استخوان
جالب است بدانید که بر خلاف تصور عموم، مصرف بیش از حد پروتئین نه تنها فایده ای نداشته، بلکه زیانبار نیز می باشد. مصرف زیاد این ماده باعث التهابات داخلی می شود و در مواردی حتی دیگر مواد ضروری را نیز از بدن دفع می کند. با این حال بیشتر سالمندانی که درگیر پوکی استخوان هستند، از فقر این ماده در رژیم غذایی خود رنج می برند. پروتئین بیش از هر چیز در استحکام استخوان ها موثر است، همچنین با تقویت عضلات از آسیب به استخوان ها جلوگیری می کند.
منابع غنی از پروتئین
آجیل و مغزیجات اصلی ترین منابع پروتئین هستند. تقریبا در هر ۱۰۰ گرم بادام زمینی، بادام هندی و فندق چیزی حدود ۳۰ گرم پروتئین یافت می شود که این میزان با پروتئین موجود در ۱۰۰ گرم گوشت، مقدار ناچیزی اختلاف دارد.
شیر، ماست، تخم مرغ و غذاهای دریایی از دیگر خوراکی هایی هستند که می توان پروتئین را از آن ها دریافت کرد. گوشت گاو، مرغ و بوقلمون، حبوبات و … از دیگر خوراکی هایی هستند که می توان پروتئین را به مقدار کافی از آن ها دریافت کرد.
رژیم های پروتئین، رژیم هایی هستند که بیش از هر ماده ای بر پایه پروتئین و جذب آن ها طراحی می شوند. بسیاری از افراد با اضافه کردن مواد پروتئینی به طور خودسرانه اقدام به طراحی چنین رژیم هایی می کنند که نه تنها فایده ای نداشته، بلکه آسیب زیادی نیز به بدن وارد می کنند. بهترین راه برای دریافت و اجرای یک رژیم حاوی پروتئین، مراجعه به متخصصینی مانند دکتر کوهدانی می باشد.
منابع غنی از پروتئین
آیا می توان با مکمل های غذایی، مانع پوکی استخوان شد؟
مکمل های زیادی وجود دارند که برای پوکی استخوان می توان از آن ها استفاده کرد. این مکمل ها موادی هستند که می توان از غذاها دریافت کرد. اما افرادی که توانایی اجرای یک رژیم به خصوص را نداشته یا نیاز فوری به دریافت مکمل دارند، به جای استفاده از رژیم، مکمل را مورد استفاده قرار می دهند. در این بخش از مقاله اثر تغذیه بر پوکی استخوان، در مورد مکمل های مهمی که در جلوگیری از ابتلا و پیشرفت این مشکل نقش دارند، صحبت خواهیم کرد.
قرص های کلسیم و ویتامین
پزشکان معمولا به افرادی که برای جلوگیری از پوکی استخوان نیاز به مصرف دارو دارند، ابتدا مکمل های حاوی کلسیم و ویتامین دی را توصیه می کنند. این داروها که اغلب به صورت قرص خوراکی عرضه می شوند، بیش از هر چیز حاوی کلسیم می باشند و بسته به نوع دارو، سایر مواد نظیر پروتئین، ویتامین دی، ویتامین ب و ویتامین د ۳ را نیز که برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید هستند، دارا می باشند. قرص های ویتامینه علاوه بر پیشگیری از پوکی استخوان، ضد التهاب و آنتی اکسیدان نیز می باشند.
داروهای تزریقی
برخی دیگر از مکمل های قابل استفاده برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، به صورت داروهای تزریقی تولید شده و مورد استفاده قرار می گیرند. به عنوان مثال آمپول کلسیم یا ویتامین دی جزو مکمل هایی هستند که به این منظور تجویز می شوند.
تزریق مکمل به جای مصرف خوراکی آن به منظور اثرگذاری سریع تر انجام می شود. البته در مکمل های تزریقی، معمولا ترکیبی از چند ویتامین تجویز نمی شود و تنها ویتامینی که فقر آن بیشتر احساس می شود، به بیمار توصیه می شود.
پودر پروتئین
در نهایت پزشک به برخی از بیماران که به علت کمبود پروتئین در رژیم روزانه خود در معرض پوکی استخوان قرار داشته و توانایی مصرف گوشت و فرآورده های گوشتی برای تامین پروتئین را ندارند، پودر پروتئین را توصیه می کند. پودر پروتئین، میزان مورد نیاز از این ماده را برای بیمار تامین می کند و همان اثر دریافت پروتئین از گوشت و سایر فرآورده های مشابه را در بدن ایجاد می کند.
مصرف مکمل های غذایی و داروهای حاوی ویتامین و مواد معدنی تا حد زیادی اثر تغذیه بر پوکی استخوان را تامین کرده و فقر مواد لازم را کاهش می دهند، مشروط بر استفاده درست و با برنامه که دستور العمل آن توسط پزشک مشخص می شود. از پزشکان خوب در زمینه دریافت رژیم مناسب مکمل های غذایی می توان دکتر کوهدانی را نام برد.
پودر پروتئین
انجام چه کارهایی در کنار تغذیه مناسب به جلوگیری از پوکی استخوان کمک می کند؟
همان طور که تا اینجا گفته شد، اثر تغذیه بر پوکی استخوان بیش از سایر روش های جلوگیری از این مشکل است. اما برخی افراد که مستعد به ابتلا می باشند، نیاز به تسریع روند جلوگیری از این بیماری دارند. برخی اقدامات در کنار رعایت رژیم غذایی می توانند به تسریع این روند کمک کنند که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.
ورزش و افزایش فعالیت بدنی
یکی از مهم ترین فعالیت ها در کنار رژیم غذایی برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، افزایش فعالیت بدنی است. ورزش کردن موجب افزایش دامنه تحرک استخوان ها می شود. آمادگی بدنی را افزایش داده و باعث تقویت استخوان می شود که تمام این مزایا در نهایت از پوکی استخوان جلوگیری می کنند. تحقیقاتی که در زمینه اثر ورزش بر پوکی استخوان انجام گرفته، نشاندهنده این مطلب است که سالمندانی که پوکی استخوان در آن ها مشاهده نمی شود، در سنین پایین تر فعالیت بدنی مناسبی داشته و آمادگی بدنی آن ها بالاتر است.
کنترل وزن
دیگر اقدامی که با رعایت یک رژیم غذایی مناسب از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می کند، کنترل وزن است. وزن سالم علاوه بر تناسب اندام، باعث بهبود عملکرد اندام های داخلی می شود. تولید و جایگزینی بافت های جدید استخوان با بافت فرسوده در شرایطی که فرد وزن مناسبی دارد، به درستی انجام می شود و در نتیجه آن پوکی استخوان اتفاق نخواهد افتاد.
کنترل وزن
نمک چه تاثیری بر پوکی استخوان دارد؟
در بخش های قبلی مقاله اثر تغذیه بر پوکی استخوان، در مورد تاثیر مواد معدنی و ویتامین هایی که با استفاده از خوراکی ها و رعایت یک رژیم غذایی مناسب قابل دریافت می باشند، صحبت شد. اما همان طور که برخی از خوراکی ها می توانند مانع ابتلا به پوکی استخوان شوند، مواد غذایی مختلفی نیز وجود دارند که مصرف آن ها به خصوص در مقدار زیاد، از عوامل اصلی ابتلا به پوکی استخوان می باشند. یکی از این مواد نمک است.
نمک و اثر آن بر پوکی استخوان
زیاده روی در مصرف نمک، مشکلات زیادی برای بدن ایجاد می کند. افزایش کلسترول و چربی خون، عدم جذب مواد معدنی اساسی و مورد نیاز، بروز التهاب و … از جمله آسیب هایی هستند که مصرف بیش از حد نمک به بدن وارد می کند. اما یکی از اثرات مهم مصرف نمک بر بدن، پوکی استخوان است.
پوکی استخوان ناشی از مصرف نمک به علت عدم جذب کلسیم توسط بدن است. اسیدی شدن خون به علت مصرف بیش از اندازه نمک موجب دفع کلسیم از طریق ادرار می شود که در ضعف استخوان ها تاثیر زیادی دارد.
البته مصرف بیش از حد نمک تنها به معنی استفاده از نمک خالص نیست، بلکه مصرف غذاهایی که حاوی نمک زیادی می باشند نیز همان تاثیر را در بدن دارند. از جمله این مواد غذایی می توان به سوسیس، کالباس و … اشاره کرد. به طور کل هر ماده خوراکی که بیش از نیم گرم سدیم داشته باشد، شور محسوب شده و مصرف آن برای بدن خطرساز است.
هر چند نمک ماده ای مضر و خطرساز برای بدن است، اما قطع ناگهانی مصرف آن نیز کار ساده ای نیست و در صورتی که به مقدار مناسب مورد استفاده قرار گیرد، می توان از آن استفاده کرد. مقدار مناسب این ماده مطابق یک رژیم غذایی مشخص می شود. برای دریافت بهترین رژیم غذایی باید به پزشکان تغذیه خوب و حرفه ای مانند دکتر کوهدانی مراجعه کرد.
نمک و اثر آن بر پوکی استخوان
تغذیه مناسب برای پیشگیری از پوکی استخوان در هر گروه سنی چه تفاوتی دارد؟
تغذیه مناسب برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان در هر گروه سنی متفاوت است. به عبارت دیگر رژیم غذایی برای پیشگیری از ابتلا به این مشکل با افزایش سن تغییر پیدا می کند. برای درک بهتر اثر تغذیه بر پوکی استخوان، این موضوع را در بازه های زمانی مختلف بررسی کرده ایم.
تغذیه مناسب در ۱۰-۲۰ سالگی
در سنین پایین تر، جذب مواد معدنی و ویتامین ها به بهترین شکل انجام می شود. در نتیجه این سنین را سن ذخیره سازی مواد مختلف می دانند. به عنوان مثال بیشترین میزان جذب کلسیم در استخوان ها در سنین نوجوانی اتفاق می افتد و نوجوانانی که تا پیش از ۲۰ سالگی مقدار مناسبی کلسیم دریافت و ذخیره سازی می کنند، استخوان های محکم تری خواهند داشت. مصرف شیر، ماست، پنیر و … در سنین پایین به حفظ تراکم استخوان ها کمک می کند.
تغذیه مناسب ۲۰-۳۵ سالگی
در سنین ۲۰ تا ۳۵ سالگی، رژیم غذایی مناسب متفاوت است. البته استخوان سازی در این سنین کمتر از سن پایین اتفاق می افتد. اما قدرت گیری و تراکم بافت تا ۳۵ سالگی ادامه پیدا می کند. در سنین ۲۰ تا ۳۵ سالگی، بیشتر از تغذیه، ورزش کردن مانع ابتلا به پوکی استخوان می شود. تا ۳۵ سالگی فرد به چیزی حدود ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارد.
تغذیه مناسب ۳۵-۵۰ سالگی
با آغاز ۳۵ سالگی، روند تحلیل استخوان ها به مرور آغاز می شود. در این سنین تغذیه دیگر مانع پیشگیری از پوکی استخوان نیست و تنها به عدم گسترش آن در بدن کمک می کند. به خصوص در زنان، یائسگی در سنین ۴۲ تا ۵۵ سالگی اتفاق می افتد. به همین دلیل تغذیه در این سنین باید با دقت بالا انجام شود، در غیر این صورت پوکی استخوان اتفاق خواهد افتاد. در این سنین، به خصوص در زنانی که قاعدگی آن ها متوقف شده است، مصرف روزانه ۱۰۰۰-۱۲۰۰ میلی گرم کلسیم الزامی می باشد.
تغذیه مناسب بالای ۵۰ سال
در نهایت در سن ۵۰ سالگی، زنان آخرین سال های ورود به یائسگی را تجربه می کنند. در مردان نیز فشار ناشی از تحلیل بافت استخوانی باعث پوکی استخوان می شود. تغذیه در این سن نیز باید حاوی حداقل ۱۰۰۰ میلی گرم کلسیم باشد. همچنین در این سن باید مصرف پروتئین، ویتامین دی و … را نیز افزایش داد.
همان طور که گفته شد، اثر تغذیه بر پوکی استخوان در سنین مختلف متفاوت است و در هر بازه سنی باید رژیم غذایی را تغییر داد. برای دریافت بهترین رژیم غذایی متناسب با بازه سنی خود می توانید به دکتر کوهدانی مراجعه کنید.
تغذیه مناسب بالای ۵۰ سال
آیا مصرف قهوه و کافئین، احتمال پوکی استخوان را افزایش می دهد؟
دیگر ماده ای که مصرف آن موجب ابتلای فرد به پوکی استخوان می شود، قهوه و کافئین است. البته قهوه یکی از نوشیدنی های پرطرفدار و پر مصرف است که استفاده به میزان کافی، آسیب چندانی به بدن وارد نمی کند.
اما زمانی که استفاده از آن بیش از حد مجاز شود، مانع جذب کلسیم شده و در نهایت باعث پوکی استخوان فرد می شود. به طور کلی یک فنجان قهوه مانع جذب چیزی حدود ۶ میلی گرم کلسیم مصرفی به طور روزانه می شود. با مصرف هر فنجان اضافه، جذب کلسیم به میزان دو برابر کاهش پیدا می کند.
البته به منظور جلوگیری از این مشکل به افرادی که به نوشیدن قهوه عادت دارند، توصیه می شود که قهوه را به همراه شیر میل کنند. نوشیدن شیر همراه با قهوه تا حدی کمبود کلسیم را جبران می کند. البته نوشیدنی های حاوی کافئین نیز اثری مشابه دارند. به عنوان مثال، نوشابه یا نوشیدنی های انرژی زا که غالبا کافئین بالایی دارند نیز جذب کلسیم بدن را تا حد زیادی کاهش می دهند.
برای جبران کمبود کلسیم در افرادی که رژیم روزانه آن ها حاوی کافئین و قهوه است، پزشک از مواد غذایی حاوی این ماده به میزان بیشتر استفاده می کند. به عنوان مثال در میان وعده ها مصرف موادی مانند کشک را توصیه می کند. برای دریافت یک رژیم مناسب برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان باید زیر نظر یک پزشک خوب مانند دکتر کوهدانی قرار بگیرید.
آیا مصرف قهوه و کافئین، احتمال پوکی استخوان را افزایش می دهد؟
بهترین مواد غذایی برای پیشگیری از پوکی استخوان کدامند؟
خوراکی های مختلفی وجود دارند که با توجه به اثر تغذیه بر پوکی استخوان، می توان اقدام به استفاده از آن ها کرد تا استخوان ها را تقویت کرده و از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری کرد. برخی از این مواد به شرح زیر می باشند.
مواد مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان
شیر بهترین و در دسترس ترین ماده برای جلوگیری از پوکی استخوان است. این ماده خوراکی که حاوی مقدار زیادی کلسیم است، در تمام سنین قابل استفاده بوده و نیاز بدن به کلسیم را کاهش می دهد. به طور مثال در یک فنجان حاوی ۲۵۰ گرم شیر، ۳۰۰ میلی گرم کلسیم وجود دارد. البته انواع دیگر لبنیات مانند پنیر، ماست و کشک نیز برای دریافت کلسیم و جلوگیری از پوکی استخوان منابع مناسبی هستند.
ماهی ساردین و سبزیجات برگ سبز به خصوص کلم پیچ، دیگر مواد خوراکی مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان می باشند. گوشت قرمز و گوشت سفید به خصوص غذاهای دریایی از دیگر منابعی هستند که برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان قابل استفاده بوده و تا حد زیادی از این بیماری جلوگیری می کنند. سویا، دانه ها و آجیل ها، لوبیا و پای مرغ از دیگر غذاهای مناسب برای افرادی هستند که در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند.
مواد غذایی مناسب برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، محدود به این مواد نمی شوند و غذاهای مختلف دیگری نیز وجود دارند که به این منظور مفید و قابل استفاده می باشند که باید تحت یک رژیم غذایی اصولی و مناسب مصرف شوند. یکی از پزشکان خوب برای دریافت رژیم غذایی اصولی برای جلوگیری از پوکی استخوان، دکتر کوهدانی می باشند.
مواد مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان
ویتامین ب چه تاثیری بر پوکی استخوان دارد؟
در این بخش از مقاله اثر تغذیه بر پوکی استخوان، در مورد یکی دیگر از مواد مناسب برای جلوگیری از پوکی استخوان یا ویتامین ب صحبت خواهیم کردیم. این ویتامین علاوه بر استحکام و تقویت استخوان ها، در سلامت کلی بدن نیز اثرگذار است. البته مصرف بیش از حد این ویتامین ممکن است باعث آسیب به بدن شود.
این ویتامین از شکستگی استخوان جلوگیری می کند. البته همان طور که می دانید، ویتامین ب انواع مختلفی دارد که در میان آن ها ویتامین ب ۶ و ب ۱۲ برای پوکی استخوان بیشترین تاثیر را دارند. پیروی از یک رژیم غذایی مناسب که علاوه بر کلسیم، ویتامین دی و … حاوی این ویتامین ها نیز باشد، به طور کل از ابتلا به پوکی استخوان جلوگیری می کند.
البته ویتامین های ب ۶ و ب ۱۲ را نباید به طور همزمان مورد استفاده قرار داد. به خصوص در افرادی که این ویتامین ها را به صورت مکمل استفاده می کنند، ریسک آسیب به بدن افزایش پیدا می کند. بنابراین مصرف ویتامین های این گروه تنها باید طبق دستور العمل و رژیمی مشخص انجام گیرد که این رژیم باید از متخصصی آشنا به پوکی استخوان مانند دکتر کوهدانی دریافت شود.
ویتامین ب چه تاثیری بر پوکی استخوان دارد؟
مواد غذایی اسیدی چه اثری در ابتلا به پوکی استخوان دارند؟
یکی دیگر از مواد غذایی مضر و آسیب زننده به استخوان ها، مواد خوراکی حاوی اسید زیاد می باشند. این مواد موجب اسیدی شدن معده می شوند و این اسید از طریق جریان خون در بخش های مختلف بدن گسترش پیدا می کند. اثر مواد خوراکی اسیدی بر پوکی استخوان، ابتدا در معده مشخص می شود.
زمانی که معده گنجایش و توانایی ذخیره این مواد را نداشته باشد، بر دیگر قسمت های بدن اثر می گذارد. از جمله این مواد می توان به آب لیمو، پرتقال و … اشاره کرد. البته در صورتی که این مواد با خوراکی هایی که اسید را دفع یا خنثی می کنند استفاده شوند، اثر مخرب چندانی بر بدن نخواهند داشت.
به عنوان مثال بیشتر پزشکان توصیه می کنند که پرتقال یا آب لیمو همراه با کربوهیدرات یا پروتئین، مورد استفاده قرار گیرد. به عبارت دیگر با متعادل سازی ph بدن می توان از بروز مشکلاتی مانند ضعف و پوکی استخوان جلوگیری کرد. برای آشنایی با مواد خوراکی، اسیدی یا بازی بودن آن ها و نحوه خنثی سازی آن ها در بدن، باید با پزشکانی مانند دکتر کوهدانی مشورت شود.
مواد غذایی اسیدی چه اثری در ابتلا به پوکی استخوان دارند؟
با توجه به اثر تغذیه بر پوکی استخوان، بهترین روش دریافت رژیم غذایی مناسب چیست؟
همان طور که تا اینجای مقاله گفته شد، اثر تغذیه بر پوکی استخوان بسیار زیاد است. به همین دلیل بیمارانی که به این مشکل مبتلا بوده یا افرادی که قصد جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان را دارند، باید از سنین پایین تحت یک رژیم غذایی مناسب قرار گیرند.
متاسفانه بسیاری از افراد برای اجرای یک رژیم غذایی از رژیم های آماده و خودسرانه استفاده می کنند که این مسئله مشکلات زیادی به همراه دارد. در رژیم های خودسرانه، مقدار مواد غذایی متناسب با شرایط فرد تعیین نمی شود. در نتیجه احتمال بروز مشکلات معده و … برای بیمار وجود دارد.
رژیم جلوگیری از پوکی استخوان
مواد معدنی و ویتامین هایی که برای جلوگیری از پوکی استخوان مورد نیاز هستند، باید در محدوده و میزان مناسب مورد استفاده قرار گیرند. مصرف بیش از حد این مواد، احتمال التهاب و آسیب به استخوان را به همراه دارند.
در یک رژیم مناسب برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان، باید کلسیم، پروتئین و ویتامین دی به مقدار کافی قرار گیرد. همچنین در صورت نیاز می توان با استفاده از داروهای مکمل به جلوگیری از پوکی استخوان کمک کرد. مصرف لبنیات به شکل های مختلف در تمام وعده های غذایی، یکی از مهم ترین نکات در رژیم غذایی مناسب برای جلوگیری از ابتلا به پوکی استخوان است.
بهترین راه دریافت رژیم غذایی با توجه به شرایط بیمار، مراجعه به متخصص تغذیه است و از بهترین پزشکان تغذیه به منظور این کار، می توان دکتر کوهدانی را نام برد.
منبع:
