سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی
کیتو چیست
2022/04/25
خواص زردچوبه و عسل
2022/08/06
چنان چه می خواهید در خصوص سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی ، اطلاعاتی کسب کنید، ما را تا انتهای این مقاله، همراهی نمایید.
جهت مشاوره و کسب اطلاعات بیشتر در مورد سندروم روده تحریک پذیر با ما در تماس باشید.
در این مقاله سعی داریم تا درباره سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی مطالب جامع و کاملی را در اختیار شما قرار دهیم.
همچنین در خصوص IBS، علائم، شیوه های تشخیص، علل بروز ابتلا به IBS، معالجه و پیشگیری از ابتلا به این بیماری و هر سوال دیگری که ممکن است در این راستا برای شما مطرح شود، کاملترین اطلاعات را ارائه خواهیم کرد. در این زمینه از نظرات دکتر کوهدانی بهترین متخصص تغذیه نیز بهره مند خواهیم شد. با ما همراه باشید.
سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی
فهرست:
سندروم روده تحریک پذیر (IBS) چیست؟
نشانه های ابتلا به IBS را نام ببرید.
از چه شیوه هایی برای تشخیص سندروم روده تحریک پذیر استفاده می شود؟
عواملی که سبب ابتلای شخص به سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی می شود را توضیح دهید.
راهکارهای مناسب برای معالجه سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی را نام ببرید.
تاثیر پروبیوتیک ها روی IBS را شرح دهید.
مبتلایان به IBS مجاز به مصرف چه گروه های غذایی نیستند؟
نتیجه گیری
سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی
در واقع Irritable Bowel Syndrome مشکل گوارشی است که در دراز مدت در شخص ایجاد می شود و میتواند سبب بروز اختلالات مداوم شود. با وجود این که اغلب اشخاص نشانه های شدیدی از این بیماری را درک نخواهند کرد، اما عارضه فوق از مشکلات رایج محسوب می شود.
می توان به جرات بیان کرد که اکثر افراد مبتلا به این بیماری اطلاع کافی از سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی ندارند و ممکن است درد شکمی بسیاری را در طی روز تحمل کنند، بدون این که از ابتلا به عارضه فوق شناخت کامل داشته باشند. با آگاهی از شیوه های کنترل و درک بیشتر از بیماری سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی، می توان تا حد بسیار به بهبود نشانه های آن کمک کرد.
تقریباً IBS به عنوان یک عارضه مزمن شناخته می شود که به مرور نشانه های آن در شخص تغییر می کند و در مواقع مختلف، علائم آن تقلیل می یابد. براساس مطالعات انجام شده، بیماری فوق در هر رده سنی رخ می دهد و به طور معمول بانوان به مراتب بیشتر از آقایان به سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی دچار می شوند.
لازم به توضیح است که این عارضه بیماری خطرناکی نیست اما بی توجهی به آن، درصد این که شخص را با دردهای شکمی بسیار مواجه کند، بسیار است.
سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی
دلیل ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر
در مجموع دلایل مشخصی که بیانگر ابتلای شخص به عارضه فوق باشد وجود ندارد، اما برمبنای تحقیقات انجام شده، ممکن است عوامل میکروبی نقش مهمی در ابتلا به بیماری فوق داشته باشد.
میکروب های گرفتار در Infectious gastroenteritis (گاستروانتریت عفونی) می تواند تاثیر بسیاری در سیستم ایمنی بدن به همراه داشته باشد و همچنین در دراز مدت تغییرات زیادی روی روده ایجاد می کنند. علاوه بر این، پارامترهای متعدد دیگری در ابتلای شخص به عارضه سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی تاثیرگذار است که:
دلیل ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر
۱) رژیم غذایی ۲) عوامل ژنتیکی ۳) عوامل محیطی از جمله استرس ۴) بروز تغییرات هورمونی به خصوص در بانوان ۵) مشکل کارکرد در ماهیچه های حرکتی بدن ۶) ناتوانی دستگاه عصبی مرکزی در مهار دستگاه گوارش
بخشی از عواملی است که سبب بروز مشکل فوق در بیماران می شود.
پیشنهاد می کنیم از پست مواد غذایی مفید برای سندرم روده تحریک پذیر دیدن کنید.
نشانه های سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
تنها تعداد اندکی از مبتلایان به این بیماری ممکن است با علائم شدیدی از IBS مواجه شوند.
طبق نظر دکتر فریبا کوهدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی، بعضی از بیماران از این فرصت برخوردارند تا نشانه های سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی را با کنترل یک برنامه رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی مطلوب و البته استرس بهبود بخشند که البته نشانه های شدیدتر را از طریق مشاوره و یا داروهای مرتبط، بهتر می توان معالجه کرد.
از نشانه های IBS می توان به کمردرد، سردرد، کم خونی، تقلیل وزن، یبوست، گرفتگی روده، نفخ و خونریزی های گوارشی اشاره کرد که در ادامه در مورد هر یک از این علائم توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم کرد.
نشانه های سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
درد شکم
همان طور که بیان کردیم، یکی از علائم ابتلا به عارضه فوق دردهای شکمی است که تحت تاثیر باکتری های موجود در روده، ممکن است شخص به تدریج با ناراحتی در این ناحیه همراه شود.
عفونت های موجود در خون، گلو و یا حتی روده سبب ورود باکتری به دستگاه گوارش می شود و در نهایت شخص با دردهای شکمی مواجه می شود. ممکن است عفونت های فوق تغییراتی را روی گوارش بیمار از جمله یبوست و یا اسهال ایجاد کند.
گرفتگی های عضلانی مربوط به قاعدگی هم نمونه بارزی از دردهای شکمی است که به طور معمول این ناراحتی به دردهای لگنی معروف هستند.
از علل شایع این مشکل در مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر می توان به استرس، یبوست، استفراغ، اسهال، رفلاکس اسید و یا گاستروانتریت اشاره کرد که نشانه ها در هر بیمار می تواند خفیف و یا بسیار شدید باشد.
نشانه های مربوط به درد شکم شامل:
۱) تب ۲) نفخ ۳) عدم اشتها ۴) یبوست ۵) آروغ زدن ۶) اسهال ۷) سوء هاضمه ۸) سوزش سردل ۹) مشکل در ناحیه لگن ۱۰) رفلاکس معده (GERD) می باشد.
البته تورم شکم، درد بسیار، رنگ زرد پوست، مدفوع خونین، افت وزن ناگهانی، استفراغ و تهوع پیوسته از علائم جدی تر این عارضه در شخص است که مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی به تدریج با آن مواجه می شوند.
IBS (کولون اسپاستیک) از اختلالات گوارشی است که با تغییرات ایجاد شده در روده و یا گرفتگی سبب بروز درد شکم در شخص بیمار می شود. عارضه التهابی دیگر روده به نام کرون و همچنبن ناتوانی در گوارش لاکتوز از دیگر مشکلات دستگاه گوارش است که سبب دردهای شکمی در این گروه از مبتلایان می شود.
نشانه های مربوط به درد شکم شامل:
انواع درد شکمی
اگر بخواهیم توصیفی از دردهای شکمی داشته باشیم، می توان بیان کرد که نوعی کولیک و یا گرفتگی عضلانی است که به شکل موضعی در شخص به وجود می آید و از لحاظ نوع درد و شدت این ناراحتی، به دو دسته دردهای مزمن و یا حاد طبقه بندی می شوند.
درد موضعی
این سری از دردها تنها به یک قسمت از شکم محدود می شوند و بیشتر به دلیل اختلالات در اندام خاصی از بدن به وجود می آید که از رایج ترین آن ها می توان به زخم معده در فرد اشاره کرد.
درد عضلانی
شاید دردهای عضلانی با نفخ، یبوست و یا اسهال همراه باشد که در بانوان، دردهای فوق بیشتر به صورت سقط جنین، قاعدگی و یا پیامدهایی در ناحیه دستگاه تناسلی مانند تولید مثل همراه شود.
درد کولیکی
نشانه ای از شرایط حادتر نظیر سنگ کلیه و یا صفراوی در فرد را درد کولیکی می گویند که به صورت ناگهانی در بیمار مشاهده می شود و شاید همچون یک گرفتگی سخت عضلانی رخ دهد.
به طور کلی تمامی دردهای شکمی پیشگیری ناپذیر هستند، اما با رعایت دستورالعمل های پزشکی که در زیر متذکر می شویم، می توانید ریسک ابتلا به این عارضه را تا حد بسیار کاهش دهید که عبارتند از:
۱) استفاده از یک برنامه رژیم غذایی استاندارد ۲) نوشیدن آب فراوان ۳) تمرینات فیزیکی منظم ۴) مصرف وعده های غذایی کوچکتر
اطلاعات تکمیلی را از دکتر کوهدانی بخواهید.
نفخ
از دیگر نشانه های سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی، به نفخ در مبتلایان به این بیماری اختصاص دارد که از مراحل بیولوژیکی محسوب می شود. در مجموع هنگامی که شخص با انباشته شدن گاز در دستگاه گوارش همراه می شود، به اصطلاح دچار نفخ گشته و در نتیجه با دردهای شکمی مواجه خواهد شد.
برخی از بیماران علل دیگری همچون جمع شدن مایع درون شکم، بافت های چربی دیواره شکم و تومورهای شکمی را ممکن است با نفخ اشتباه بگیرند که بهتر است برای اطلاع بیشتر به متخصصین این امر مراجعه کنند. اغلب اشخاص ممکن است در طی روز با این مشکل مواجه شوند که بیشتر با علائمی مانند:
- آماسیدن (ورم) و یا باد کردن شکم ۲) آروغ زدن ۳) حس پری و یا فشار در ناحیه شکم که در شخص بروز می کند، همراه است.
دلیل اصلی نفخ زیاد چیست؟
طبق نظر دکتر فریبا کوهدانی، فرآیند طبیعی موجود در بدن سبب بروز نفخ شکم در شخص می شود که شاید بر اثر مشکلات بارز در سیستم گوارش به وجود آید. در ادامه شما را با اصلی ترین علل نفخ بیشتر آشنا خواهیم کرد:
دلیل اصلی نفخ زیاد چیست؟
سندروم روده تحریک پذیر (IBS):
براساس تحقیقات صورت گرفته از متداولترین علل نفخ در افراد، کولیت های عصبی و یا Irritable Bowel Syndrome است. با توجه به این که کنترل اعصاب روده ای از طریق دستگاه روده انجام می شود، ابتلا به این عارضه رابطه مستقیمی با استرس روانی دارد.
چنان چه دستگاه اعصاب معده و یا روده راندمان مطلوبی به همراه نداشته باشند، حرکات روده براثر واکنش های محیطی با مشکل روبرو شده و در نتیجه دردهای شکمی به صورت گرفتگی های شدید در شخص مشاهده می شود.
علاوه براین شاید استرس های محیطی باعث بروز یبوست و یا اسهال در شخص شود که به طور معمول یکی از بارزترین نشانه های آن نفخ در بیماران است.
سندروم روده تحریک پذیر (IBS):
رشد بسیار باکتری در روده کوچک (دوازدهه) و یا معده:
از دیگر علل شایع نفخ، عفونت های روده ای است. به این صورت که رشد بسیار باکتری ها در بخش داخلی معده و یا روده نظیر Helicobacter pylori (هلیکوباکترپیلوری) و بعضی از مشکلات انگلی سبب بروز نفخ در بیماران می شود. در برخی موارد مواد غذایی پیش از این که جذب و یا گوارش شوند، از سوی باکتری ها استفاده می شود و در نتیجه تولید گاز از حد معمول هم بیشتر می شود.
رشد بسیار باکتری در روده کوچک (دوازدهه) و یا معده:
سریع غذا خوردن:
در حال حاضر سرعت زندگی ماشینی سبب گردیده که اغلب اشخاص، کلیه امور خود را خیلی سریع انجام دهند. در زمان صرف مواد غذایی، بخش اعظمی از هوا بلعیده می شود که سبب تولید گاز معده در شخص می شود.
به همین منظور هر چه مواد غذایی را سریعتر میل کنید، در واقع هوای بیشتری را وارد بدن خود کرده اید که این امر منجر به باد و یا ورم کردن معده می شود. بنابراین علت بروز نفخ بسیار در معده هوای حبس شده نیست.
هنگامی که شما تند غذا میل می کنید، مواد غذایی به شکل صحیح جویده نمی شود و این امر سبب می گردد که خوراکی های مصرفی در اندازه های بزرگتر وارد معده شده و در نهایت علاوه بر گوارش دیرتر، آن شخص با نفخ معده مواجه شود.
سریع غذا خوردن:
استفاده از نوشیدنی های صنعتی و یا نوشابه:
عادت استفاده از نوشیدنی های گازدار مانند نوشابه سبب بروز ورم معده در شخص می شود زیرا شیرین کننده های غیر طبیعی، قابل هضم نبوده و در نهایت شخص با معده ورم کرده همراه می شود. نوشابه های گازدار این مشکل را در شخص به مراتب تشدید می کند.
استفاده بسیار از نمک، شیرین کننده های غیر طبیعی و مواد غذایی رژیمی:
طبق نظر دکتر فریبا کوهدانی، از دیگر مشکلاتی که سبب بروز نفخ در مبتلایان به عارضه سندروم روده تحریک پذیر می شود، مصرف گروه های غذایی نامبرده است.
دقت داشته باشید که سالم ترین ساندویچ هایی که ممکن است شما در هر وعده از آن استفاده کنید، حاوی سدیم هستند و استفاده از نمک بسیار هم عامل اصلی در نفخ معده است.
همچنین شیرین کننده های غیر طبیعی مصرفی هم در بخش داخلی معده زمان بیشتری باقی می مانند که دستگاه گوارش نمی تواند خیلی سریع آن ها را هضم کند و در نتیجه شخص با نفخ و یا ورم در ناحیه معده همراه می شود.
استفاده بسیار از حبوبات:
طبق نظر دکتر کوهدانی، عدس، لوبیا و نخود از جمله حبوباتی هستند که به عنوان منبع عالی از پروتئین های گیاهی محسوب می شوند. بهتر است بدانید حبوباتی که دارای کربوهیدرات ها هستند، غیر قابل هضم بوده و گوارش آن ها در زمان طولانی تری به طول می انجامد. همین موضوع سبب گردیده که نفاخ بودن حبوبات از بارزترین نشانه های این گروه غذایی به حساب آید.
استفاده بسیار از حبوبات:
مصرف سیگار، مکیدن آبنبات و یا آدامس جویدن:
ممکن است موارد ذکر شده شیوه مناسبی برای ترک سیگار و یا تقلیل وزن باشد، اما به یاد داشته باشید که مصرف زیاد آن ها سبب می گردد که هوای بیشتری به داخل معده وارد شود.
کوتاه بودن تایم مصرف شام با زمان خواب:
بهتر است بدانید که دراز کشیدن، پروسه گوارش مواد غذایی را دچار مشکل می کند. چنان چه زمان استفاده از شام با زمان خواب شما بسیار نزدیک باشد و شما با معده سنگین بخوابید، دستگاه گوارش با عدم هضم مواد غذایی روبرو می شود و در نتیجه شخص در زمان صبح با نفخ بسیار معده همراه خواهد شد.
یبوست:
چنان چه به عارضه یبوست که یکی از نشانه های سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی است همراه هستید، بایستی معالجه شوید. برخی از مکمل ها مانند پسیلیوم که برای معالجه یبوست توصیه می شود، دارای فیبر هستند که می توانند سبب بدتر شدن نفخ شما شوند.
با توضیحات ارائه شده توسط دکتر کوهدانی، نفخ می تواند نشانه هایی از بروز دردهای شکمی، مدفوع سیاه رنگ، وجود خون در مدفوع، سوزش سردل و یا اسهال در فرد شود. همچنین نفخ بسیار و پیوسته، تهوع، کم خونی و یا تقلیل وزن از علائم وضعیت زمینه ای نظیر IBS (سندروم روده تحریک پذیر) به شمار می آید.
یبوست:
یبوست
یکی دیگر از نشانه های مبتلایان به عارضه سندروم روده تحریک پذیر، یبوست است. خشکی مزاج از رایج ترین مشکلات و بیماری های گوارشی است که شخص در چنین شرایطی با مدفوع سخت و درد و ناراحتی بسیار در زمان دفع آن همراه است.
بایستی خاطر نشان شویم که یبوست از جمله مشکلات متداول به شمار می آید که همه اشخاص در رده های سنی متعدد را تحت تاثیر قرار می دهد. در بیشتر موارد، به دلیل جذب بسیار آب موجود در خوراکی های مصرفی، ممکن است این مشکل در روده بزرگ ایجاد شود.
شدت خشکی مزاج در افراد متعدد متفاوت است، به این صورت که شاید اغلب اشخاص تنها در یک بازه زمانی کوتاه با این مشکل مواجه شوند
و اما برخی دیگر در طولانی مدت و به شکل مزمن با یبوست همراه هستند که ناراحتی و درد بسیاری را متحمل می شوند که تاثیرات منفی را روی کیفیت زندگی آن ها به همراه دارد.
با توضیحات ارائه شده در خصوص یبوست که از علائم IBS به حساب می آید، باید متذکر شویم که نشانه های زیر شاید با یبوست همراه باشد:
حس پر بودن مهده ۲) حس گاز و نفخ ۳) معده درد ۴) عدم اشتها ۵) انسداد معده ۶) حس تهوع و سوزش ۷) گرفتگی ماهیچه های شکم و درد در ناحیه شکم و همچنین احتیاج فوری به دفع مدفوع اما ناتوانی کامل دفع آن از علائم بارز یبوست به حساب می آید.
عوامل موثر در ابتلا به یبوست
در بیشتر موارد، تشخیص علت دقیق عارضه فوق، سخت و دشوار است که نیاز به بررسی های دقیق تری برای درمان دارد. چنان چه ماهیچه های روده بزرگ، ضعیف تر بوده و یا به آرامی فعالیت کنند، سبب می گردد که مدفوع آهسته حرکت کند و در نتیجه آب زیادتری را از دست دهد. متداولترین علل بروز ابتلا به یبوست عبارتند از:
عوامل موثر در ابتلا به یبوست
فقدان فیبر در برنامه رژیم غذایی:
اشخاصی که برنامه رژیم غذایی آن ها از فیبر بسیار پایینی برخوردار است، از یبوست بسیار زیاد در طول روز رنج می برند. مصرف فیبر به تقویت حرکت روده ها کمک کرده و از خشکی مزاج پیشگیری می کند.
به همین منظور دکتر فریبا کوهدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی، استفاده از گروه های غذایی که دارای فیبر بسیار بالایی هستند را به این گروه از بیماران توصیه می کنند.
نداشتن فعالیت فیزیکی:
تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که یبوست در مبتلایانی که فعالیت های فیزیکی کمتری دارند و یا به اصطلاح کم تحرک هستند، بیشتر مشاهده می شود. این موضوع در افراد میانسال بیشتر رخ می دهد.
لازم به توضیح است اشخاصی که از رژیم های طولانی مدت استفاده می کنند، به دلیل محدودیت های غذایی ممکن است با یبوست بیشتری نسبت به سایر افراد مواجه شوند که این موضوع در تمامی رژیم گیرندگان امری کاملاً طبیعی است. براساس مطالعات انجام شده، انجام فعالیت های فیزیکی سبب افزایش سوخت و ساز بدن و سریعتر شدن فرآیندهای موجود در بدن می شود.
داروها:
استفاده از بعضی داروها مانند ضد انعقاد خون، ضد افسردگی، ضد درد، مسدودکننده های کانال کلسیم، آنتی اسید حاوی قرص آهن و آلومینیوم، درصد ابتلا به عارضه یبوست را تا حد بسیار افزایش می دهد.
استفاده از شیر:
بعضی از اشخاص در زمان استفاده از شیر و فرآورده های لبنی ممکن است با خشکی مزاج همراه شوند.
IBS:
مبتلایان به عارضه سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی نسبت به سایر افراد، بیشتر با یبوست و یا خشکی مزاج همراه هستند. عوامل دیگری مانند:
۱) بارداری ۲) کهولت سن ۳) استرس ۴) مشکلات خاص ۵) مصرف بسیار از مسهل ها ۶) سرطان کولون ۷) مصرف آب کمتر ۸) کم کاری تیروئید و مقاومت در مقابل دفع مدفوع، از دیگر مواردی است که سبب بروز یبوست در مبتلایان به عارضه فوق می شود.
IBS:
تشخیص سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی
بایستی متذکر شویم هیچ آزمایشی که برای شناسایی قطعی بیماری فوق تجویز شود، وجود ندارد. پزشک معالج در وهله نخست سوابق کامل پزشکی، تست های متعدد و یا معاینات فیزیکی مختلف را روی بیمار آغاز می کند تا از این طریق به نتیجه دقیق تری دست یابد.
شاید پزشک متخصص برمبنای نشانه هایی که شما با آن مواجه هستید، تشخیص دقیق تری نسبت به عارضه فوق داشته باشد. شاید مراحلی که در زیر متذکر می شویم را برای نپذیرفتن دیگر عوامل احتمالی نشانه ها انجام دهند که عبارتند از:
معیارهای رم
مقیاس های فوق مشتمل بر دردهای شکمی، دفعات دفع و مشکل و یا درد مرتبط به دفع می باشد که به شکل میانگین در طول هفته یک بار در نود روز گذشته و یا حداقل دو بار شخص با آن مواجه می شود.
معیارهای Manning (منینگ)
ملاک های فوق بر درد حاصل از رد شدن مدفوع و یا اعمال ناقص روده، تغییرات در مقدار و یا مخاط موجود در مدفوع مرکزیت دارد.
بازبینی رژیم غذایی
استفاده از گروه های غذایی و یا برنامه رژیم غذایی، شاید سبب تشدید ناراحتی و یا نشانه های سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی در شخص شود.
تست مدفوع
برای تشخیص IBS نمونه ای از مدفوع مورد بررسی و آزمایش قرار می گیرد تا بدین وسیله سبب نقص عفونت شود.
آزمایش خون
به منظور رسیدگی بیشتر برای کم خونی انجام می شود و مشکل خود ایمنی دوازدهه (روده کوچک) یا عارضه سلیاک را مورد تشخیص و ارزیابی بیشتر قرار می دهد.
آزمایش خون
کولونوسکوپی (Colonoscopy)
به طور معمول کولونوسکوپی فقط در شرایطی روی بیمار انجام می شود که پزشک معالج به نشانه های سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی، کولیت و یا سرطان مشکوک باشد.
CT Scan یا اشعه X
تست های فوق، تصاویری از ناحیه لگن و یا شکم بیمار تهیه می کنند که شاید این امکان را برای پزشک معالج فراهم سازد تا سایر نشانه های موجود در شخص بیمار را رد کند.
آزمایش تحمل لاکتوز
Lactose از جمله آنزیم هایی است که شخص احتیاج به گوارش شکر در فرآورده های لبنی دارد. چنان چه با عدم تولید لاکتوز همراه شوید، شاید به تدریج شما با مشکلی همچون بیماری سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی مواجه شوید که بیشتر به صورت اسهال، گاز و یا دردهای شکمی در فرد همراه است.
احتمال دارد که دکتر کوهدانی از بیمار درخواست کند تا شیر را از برنامه رژیم غذایی خود برای مدت کوتاهی حذف کند.
کلیه موارد نامبرده در این بخش، از شیوه های تشخیص IBS است که با توجه به شرایط بیمار و نشانه هایی که در بالا به آن اشاره کردیم، پزشک معالج مناسب ترین تکنیک درمانی را برای تشخیص به بیمار توصیه می کند.
آزمایش تحمل لاکتوز
علل ایجاد IBS
با توضیحات ارائه شده در بخش های قبلی، دلیل مشخص و دقیقی برای ابتلای فرد به عارضه سندروم روده تحریک پذیر شناخته نشده است. اما براساس تحقیقات صورت گرفته، از عواملی که سبب ایجاد بروز این بیماری در شخص می شود میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
علل ایجاد IBS
گرفتگی ماهیچه در روده
جدارهای روده با قشرهای ماهیچهی که با سیستم گوارش در رابطه هستند، سبب گوارش و حرکت مواد غذایی می شود. گرفتگی هایی که طولانی تر و یا حتی تنومندتر از حد معمولی است، می تواند سبب ایجاد اسهال، التهاب و یا گاز در شخص شود. انقباضات روده ای ناتوان سبب تقلیل سرعت مواد غذایی و مدفوع خشک و بسیار سخت می شود.
سیستم عصبی
مورد دیگری که در علل بروز ابتلا به عارضه فوق بایستی متذکر شویم، به دستگاه عصبی اختصاص دارد. ممکن است ناهماهنگی های اعصاب در سیستم گوارش سبب بروز مشکل بسیار در دستگاه گوارشی بیمار شود.
التهابات روده ای
بعضی از مبتلایان به بیماری فوق در روده خود با سلول های بیشتری از سیستم ایمنی بدن همراه هستند که این عملکرد دستگاه ایمنی، همواره با اسهال و یا درد است.
عفونت شدید
سندروم روده تحریک پذیر ممکن است پس از یک دوره سخت گاستروانتریت (اسهال) در شخص از طریق ویروس و یا باکتری های موجود در بدن ایجاد شود.
میکرو فلورا (تغییرات باکتری در قسمت روده)
Microflora به عنوان یک باکتری خوب در قسمت روده قرار دارد که نقش مهمی در سلامت بدن ایفا می کند. مطالعات صورت گرفته حاکی از آن است که میکروب های افراد مبتلا به IBS با اشخاص سالم و عادی متفاوت تر است.
استرس
اشخاصی که نسبت به سایر افراد بیشتر در معرض حوادث استرس زا قرار می گیرند (به خصوص در دوران کودکی)، به مراتب بیشتر به عارضه IBS دچار می شوند.
برای کسب اطلاعات بیشتر، با دکتر کوهدانی در ارتباط باشید.
استرس
موارد دیگری در ابتلای شخص به این بیماری دخیل است:
غذا
تاثیر آلرژی خوراکی در ابتلا به عارضه فوق به طور دقیق مشخص نیست. حساسیت های غذایی حقیقی اندکی در ابتلای شخص به بیماری سندروم روده تحریک پذیر موثر است. اما معاینات بالینی حاکی از آن است که اشخاص در هنگام مصرف بعضی از مواد غذایی نظیر نوشیدنی های گازدار، گندم، شیر، لوبیا، محصولات لبنی و یا کلم بیشتر با نشانه های بیماری فوق مواجه می شوند.
فشار بسیار (استرس فکری)
اشخاصی که به طور دائم با استرس همراه هستند، شاید نشانه های این بیماری را شدیدتر از افراد دیگر در طی روز تجربه کنند.
در چه مواردی ریسک ابتلا به IBS در شخص افزایش می یابد؟
بیماری فوق شاید در کلیه اشخاص رخ دهد، اما مواردی که در زیر به آن اشاره می کنیم، بیشتر با این مشکل مواجه خواهند شد:
در چه مواردی ریسک ابتلا به IBS در شخص افزایش می یابد؟
سن
همان طور که در بخش های قبلی توضیح دادیم، ابتلا به عارضه فوق در اشخاص رده سنی کمتر از پنجاه سال بیشتر رخ می دهد که یکی از علل بروز آن می تواند فشارهای زیاد و یا استرس باشد.
یائسگی
تحقیقات نشان می دهد Hormone therapy (استروژن درمانی) پیش و یا پس از دوران یائسگی می تواند باعث بروز IBS در بانوان شود.
سوابق خانوادگی
پژوهش های انجام شده بیانگر این است که سابقه خانوادگی در مبتلایان به عارضه فوق، سبب می گردد که شخص بیشتر نسبت به سایر افراد به عارضه فوق گرفتار شود.
اضطراب و افسردگی
مبتلایان به عارضه افسردگی و یا اضطراب و همچنین اشخاصی که بیشتر در معرض سوء استفاده های عاطفی، جسمی و یا جنسی قرار گرفته اند، بیشتر با بیماری سندروم تحریک پذیر مواجه خواهند شد.
در ادامه بایستی خاطر نشان شویم که مبتلایان به این بیماری ممکن است با بواسیر، اسهال و یا یبوست مزمن در طولانی مدت روبرو شوند. همچنین بیماری فوق پیامدهای دیگری را نیز به دنبال دارد:
پایین بودن سطح کیفیت زندگی
اکثر مبتلایان از سطح کیفیت بسیار پایین زندگی گزارش می دهند. بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر سه برابر بیشتر از اشخاص سالم که با عدم نشانه های این بیماری همراه هستند، از حضور در اجتماع و یا کار خودداری می کنند.
مشکلات خلقی
همان طور که بیان کردیم، تجربه نشانه های بیماری فوق به تدریج سبب بروز اضطراب و یا افسردگی در شخص می شود. از سوی دیگر بایستی متذکر شد که مشکلات خلقی می تواند علائم سندروم روده تحریک پذیر را بدتر کند و در نتیجه، شخص اختلالات بیشتری را در زندگی تجربه کند.
درمان IBS
با توضیحات ارائه شده در خصوص عنوان مقاله، در رابطه با معالجه سندروم روده تحریک پذیر بایستی متذکر شویم که عارضه فوق معالجه خاصی ندارد، اما می توانید با رعایت برخی از دستورالعمل های پزشکی، علائم آن را تا حد قابل توجهی رفع کنید.
طبق نظر دکتر فریبا کوهدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی، یکی از مهمترین اقدامات برای معالجه، تغییر رژیم غذایی در کنار مصرف دارو و دوری از استرس است.
اساسی ترین موضوع در معالجه این است که بیمار توسط پزشک معالج اطمینان کامل پیدا کند که عارضه فوق خطرناک نبوده و همچنین نشانه های ابتلا به آن از نوع بدخیم نیست و پروسه عارضه همچون سایر بیماری ها پیشرونده نمی باشد. دقت داشته باشید که رابطه صحیح پزشک معالج با بیمار، نکته حائز اهمیت در معالجه مطلوب وی در نظر گرفته می شود.
بایستی به بیمار متذکر شد که از مصرف خوراکی هایی که سبب تشدید نشانه های ابتلا به عارضه فوق می شود، بپرهیزند
در گام بعدی بایستی به بیمار متذکر شد که از مصرف خوراکی هایی که سبب تشدید نشانه های ابتلا به عارضه فوق می شود، بپرهیزند. از جمله مواد غذایی که افزایش ابتلا به بیماری فوق را تشدید می کنند، می توان به بادنجان، نخود، کلم، لوبیا، قهوه اشاره کرد.
البته در برخی از مبتلایان، مصرف مواد غذایی نظیر لبنیات و یا شیر سبب افزایش نشانه های مشکل فوق می شود که طبق توصیه دکتر کوهدانی مجرب ترین متخصصین تغذیه، این گروه از بیماران تنها بایستی از شیر فاقد لاکتوز استفاده کنند.
همچنین در مبتلایانی که از یبوست مزمن شاکی هستند، استفاده از مواد غذایی حاوی فیبر بالا به همراه داروهایی که سبب افزایش حجم مدفوع می شود، مانند پسیلیوم و یا سبوس می تواند موثر باشد که البته در برخی از مبتلایان، داروهای فوق سبب نفخ بسیار و یا اتساع شکم می شود.
اما مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر که با نشانه های اسهال از ابتلا به این عارضه شکایت می کنند، داروهای ضد اسهال مانند لوپرامید و یا Diphenoxylate (دیفنوکسیلات) طبق تجویز پزشک معالج می تواند موثر باشد.
بایستی به بیمار متذکر شد که از مصرف خوراکی هایی که سبب تشدید نشانه های ابتلا به عارضه فوق می شود، بپرهیزند
دستورالعمل های پزشکی
لازم به توضیح است که معالجه با داروهای ذکر شده بایستی همچون یک معالجه موقت همراه شود و بیمار تحت نظر دکتر کوهدانی، یک برنامه رژیم غذایی استاندارد را جایگزین آن ها کند.
داروهای Anticholinergic (آنتی کولینرژیک) می تواند علائم درد را به شکل موقت رفع کند. موثرترین تاثیر این داروها هنگامی در شخص مشاهده می شود که پیش از درد مورد استفاده قرار گیرند.
Hyoscine (هیوسن) و Dicyclomine (دی سیکلومین) از جمله داروهای Anticholinergic محسوب می شوند. شاید بیمار مجبور به انجام ترکیبی از امور باشد تا برای رفع بیماری و یا کاهش نشانه های آن بهترین تکنیک درمانی را انتخاب کند. در ادامه شما را با برخی از این دستورالعمل های پزشکی بیشتر آشنا خواهیم کرد:
تغییر برنامه غذایی
مصرف برخی از مواد غذایی، ابتلا به سندروم روده تحریک پذیر را در مبتلایان بدتر می کند مانند:
۱) مصرف مواد غذایی چربی نظیر سرخ کردنی ها ۲) فرآورده های لبنی همچون بستنی، پنیر ۳) الکل ۴) شکلات ۵) کافئین موجود در برخی از نوشیدنی ها و یا قهوه و همچنین سودا که به عنوان نوشیدنی کربنات دار معرفی می شود.
بایستی مصرف برخی از مواد غذایی که سبب بروز نشانه های ابتلا به IBS می شود، را از برنامه رژیم غذایی خود محدود و یا کاهش دهید. طبق نظر دکتر کوهدانی، برای این که بدانید کدام گروه های غذایی می تواند برای شما مشکل ساز شود، بایستی به موارد زیر دقت بسیار داشته باشید:
مورد اول این که در طی روز بیشتر از چه گروه های غذایی استفاده می کنید و مصرف آن ها با چه علائمی همراه است. همچنین در چه مواقعی علائم آن بیشتر مشاهده می شود و یا چه گروه های غذایی پیوسته سبب می گردند که شما حس مطلوبی از مصرف آن ها نداشته باشید.
دقت به موارد فوق و یا به عبارتی یادداشت کردن آن ها به مراحل ابتدایی درمان در این گروه از مبتلایانی که تحت نظر مجرب ترین متخصصین تغذیه قرار دارند، کمک بسیار می کند.
مصرف بعضی از مواد غذایی، سندروم روده تحریک پذیر را بهتر می کنند
بهتر است بدانید که الیاف نشانه های ابتلا به این بیماری را تا حد قابل توجهی کاهش می دهد. به خصوص در رابطه با عارضه یبوست، زیرا مصرف الیاف سبب حجیم، نرم و یا دفع راحت تر مدفوع در این گروه از مبتلایان می شود.
سبزی ها، لوبیا، غلات، میوه ها، نان و سبوس از جمله گروه های غذایی دارای الیاف به شمار می آیند. توصیه اغلب متخصصین تغذیه به مبتلایان به عارضه فوق این است که این گروه از مواد غذایی را به تدریج به برنامه رژیم غذایی خود بیفزایند تا با مصرف آن ها، با مشکل خاصی مواجه نشوید.
دقت داشته باشید که مصرف بیش از حد این مواد غذایی می تواند سبب بروز گاز معده در شخص شود که در واقع شروع کننده علائم در فرد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر است. شما بایستی در کنار مصرف این گروه از مواد غذایی، از قرص های حاوی الیاف نیز استفاده کنید.
البته برخی از متخصصین، پودرهای مخصوص فیبر بالا را به بیماران تجویز می کنند که افزودن آن ها به آب می تواند به درمان بیماران کمک بسیار کند. البته مقدار مواد غذایی که در هر وعده استفاده می کنید هم نقش زیادی در ابتلا به عارضه فوق دارد.
لازم به توضیح است که غذاهای پرحجم سبب اسهال و یا دل درد در این گروه از بیماران می شود. چنان چه با این مشکل مواجه هستید، بهتر است در طی روز از سه الی چهار وعده گروه غذایی در حجم پایین استفاده کنید و یا سعی کنیدتا مقدار وعده های اصلی خود را نسبت به گذشته کاهش دهید.
مصرف دارو
در برخی موارد، پزشک معالج برای رفع علائم بیماری ممکن است داروهای خاصی را به مبتلایان به IBS تجویز کنند. مانند مسهل ها که برای معالجه بیماری یبوست و یا ضد اسپاسم ها که به منظور تقلیل گرفتگی های روده ای توصیه می شود.
البته مبتلایانی که با دردهای بسیار شدید مواجه هستند، مصرف داروهای ضد افسردگی هم می تواند گزینه مناسبی باشد.
داروهای فوق علاوه بر تاثیر موثر برای مشکلات خلقی می تواند در تقلیل میزان درد هم در این گروه از بیماران موثر باشد و شاید در تقلیل نشانه های مرتبط به یبوست، اسهال و یا نفخ هم اثرات مثبتی را به همراه داشته باشد.
لازم به ذکر است که تعیین نوع دارو برای درمان موثرتر به مهارت پزشک برمبنای نشانه های عارضه بستگی دارد. بایستی از کلیه دستورالعمل های پزشکی در زمان استفاده از داروهای تجویزی تبعیت کنید زیرا شاید به مرور، وابستگی بسیار به استفاده از آن ها پیدا کنید.
دوری از استرس
آموزش راهکارهایی که بتواند به تقلیل استرس به مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی کمک کند، می تواند تا حدی موثر واقع گردد، زیرا کاهش استرس، دل دردهای کمتری را به خصوص در بانوان به دنبال دارد.
علاوه بر این، مهار علائم برای بیمار راحت تر می شود. شاید برای عملکرد بهتر، احتیاج به فعالیت های متعددی باشد که در این راستا، پزشک توصیه های لازم را به بیمار ارائه خواهد کرد.
انواع IBS
به طور کلی سه نوع سندروم روده تحریک پذیر وجود دارد که عبارتند از:
IBS از نوع یبوست:
در این نوع از عارضه IBS-C ممکن است شخص با نفخ شکم، دفع سخت، معده درد، اجابت مزاج تاخیری و یا پیاپی و یا حتی ناراحتی همراه شود.
IBS-D:
مبتلایان به این نوع از سندروم روده تحریک پذیر معمولاً با مشکلاتی همچون ناراحتی، مدفوع شل و یا آبکی، معده درد، اجابت مزاج به صورت پیاپی و یا احتیاج سریع به توالت دارند.
IBS-A:
این گروه از مبتلایان به صورت همزمان اسهال و یبوست را تجربه خواهند کرد.
مواد غذایی مضر برای مبتلایان به IBS
یکی از موارد بسیار مهمی که در رابطه با عنوان مقاله لازم به توضیح است، به گروه غذایی اختصاص دارد که بیماران مجاز به مصرف آن ها نیستند. زیرا یکی از اساسی ترین پارامترهایی که به سلامت این گروه از بیماران کمک بسیار می کند، پیروی از برنامه رژیم غذایی استاندارد و متعادل است.
باید به این نکته توجه داشته باشید که بعضی از مواد غذایی و یا نوشیدنی ها به عنوان اصلی ترین محرک ابتلا به این بیماری شناخته می شوند که شخص بایستی تا حد امکان، از مصرف آن ها خودداری کند.
نشانه های بیماری بیشتر بعد از استفاده از بعضی مواد غذایی که در بخش های قبلی به آن اشاره کردیم، نظیر الکل، شیر و یا شکلات تشدید می یابد و شاید سبب اسهال و یا یبوست در شخص شود.
به عقیده دکتر کوهدانی، مصرف بعضی از نوشابه های گازدار، سبزیجات و میوه ها سبب ناراحتی و یا نفخ در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر می شود که بایستی از برنامه رژیم غذایی آن ها حذف گردد. طبق نظر دکتر فریبا کوهدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی، این گروه از مبتلایان بایستی از خوراکی هایی که سبب نفخ در آن ها می شود، مانند:
۱) لوبیا ۲) کرفس ۳) موز ۴) پیاز ۵) کشمش ۶) هویج ۷) زردآلو ۸) آدامس فاقد قند ۹) فرآورده های لبنی ۱۰) آلو خشک ۱۱) شیرینی ۱۲) جوانه بروکسل و همچنین نوشیدنی ها و یا محصولات حاوی کافئین اجتناب کنند تا از این طریق بتوانند نشانه های بیماری را تا حد بسیار کاهش دهند.
برنامه غذایی مطلوب برای مبتلایان به IBS
با توضیحات ارائه شده در بخش قبلی و مواد غذایی که می تواند برای این گروه از مبتلایان مضر باشد، نیاز است که شما را با سالم ترین و مناسب ترین گروه های غذایی که می تواند به درمان مبتلایان به عارضه سندروم روده تحریک پذیر کمک بسیار کند، بیشتر آشنا کنیم. این مواد غذایی شامل:
برنامه غذایی مطلوب برای مبتلایان به IBS
مدیریت استفاده از فیبر:
به اغلب بیماران مبتلا به IBS توصیه می شود که مقدار فیبر دریافتی خود را برای حفظ بهبودی و کاهش نشانه های بیماری تا حد بسیار افزایش دهند. میزان متعادل فیبر در برنامه غذایی به گوارش بهتر کمک می کند و در نتیجه شما روند بهبودی را سریعتر به دست خواهید آورد.
مکمل های پروبیوتیک:
به طور معمول مصرف این نوع مکمل ها به بیشتر بیماران مبتلا به عارضه فوق پیشنهاد می شود. در واقع Probiotics از جمله باکتری های مفیدی به شمار می آیند که به حفظ سلامتی روده ها کمک بسیار می کند.
شاید شخص بلافاصله بعد از استفاده از این نوع مکمل ها متوجه تاثیرات مثبت آن روی روند عارضه نشود. لذا بایستی چندین هفته به صورت مستمر استفاده کنید تا در طولانی مدت به نتیجه قابل قبولی دست یابید.
ثبت عادات برنامه غذایی:
دکتر کوهدانی معتقدند که تغییر در سبک عادات غذایی می تواند تا حد قابل توجهی به مهار نشانه های این بیماری کمک بسیار کند که البته برای تمامی مبتلایان، رژیم غذایی ثابتی مشخص نشده است.
لذا شاید شخص برای رسیدن به یک برنامه غذایی سازگار و آسان، احتیاج به گذراندن مراحلی به منظور نتایج بهتر داشته باشد. تغییرات غذایی و یادداشت عادات غذایی به شخص کمک می کند تا از بهترین و مطلوب ترین گروه های غذایی که به روند بهبودی کمک بسیار می کند را در وعده های غذایی استفاده کنید.
نکات کلیدی در رابطه با درمان عارضه IBS
تا به امروز درمان خاصی به منظور عارضه فوق وجود ندارد. اما چنان چه شخص مبتلا از پارامترهایی که می تواند محرک کننده روده تحریک پذیر باشد، اجتناب کند و تحت نظر دکتر کوهدانی از یک برنامه رژیم غذایی استاندارد استفاده کند و به کلیه دستورالعمل های پزشکی پایبند باشد،
در واقع تا حد چشمگیری می تواند عوامل تشدید کننده عارضه را تقلیل داده و از پیشروی بیماری پیشگیری کند. نکات مهمی که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد، تا حد قابل توجهی در بهبود کیفیت زندگی در این گروه از بیماران بسیار موثر است.
کنترل برنامه رژیم غذایی:
۱) استفاده بسیار از مواد غذایی حاوی جودوسر که به منظور تقلیل نفخ شکم و یا گاز توصیه می شود.
۲) کاهش مصرف نوشیدنی های حاوی الکل می تواند به تقلیل نشانه های بیماری کمک بسیار کند.
۳) مصرف روزانه هشت فنجان آب، مورد مهم دیگری است که به روند بهبودی عارضه فوق کمک می کند.
۴) دوری از Gluten (گلوتن) هم می تواند در تقلیل نشانه ها موثر باشد.
علاوه بر این بایستی دقت داشته باشید که وعده های اصلی غذایی، بایستی در برنامه رژیم غذایی گنجانده شود و بدون تجویز دکتر کوهدانی، وعده ی حذف نشود. از همه مهمتر، روزانه غذای خود را در یک زمان معین میل کنید.
توصیه اغلب متخصصین تغذیه به ویژه دکتر کوهدانی به این گروه از بیماران این است که از سریع غذا خوردن اجتناب کنید و به آرامی و به دور از هر گونه استرس برای کاهش نشانه های سندروم روده تحریک پذیر غذا میل کنید. توجه و دقت به تمامی موارد ذکر شده، اثرات مثبتی را در پی ابتلا به عارضه فوق به همراه دارد.
مهار استرس و اضطراب
مدیتیشن که به عنوان یکی از تمرینات آرامش ذهن معرفی می شود، می تواند به مدیریت بیشتر استرس و اضطراب های روزانه در این گروه از مبتلایان کمک بسیار کند. همچنین فعالیت هایی همچون یوگا، انجام فعالیت های ورزشی منظم و مراجعه به روانشناس از مهمترین نکات دیگری است که در این راستا می تواند مثمر ثمر واقع شود.
استفاده از دارو
۱) داروهای ضد گرفتگی (به منظور تقلیل درد ماهیچه های روده و یا انسداد شکمی) ۲) ملین ها ۳) برای تقلیل نشانه های اسهال داروهای ضد تحریک ۴) Aldosterone (الوسترون) مفید در اسهال ۵) Amitiza اثربخش در یبوست ۶) برای تقلیل اسهال، مصرف آنتی بیوتیک و یا ریفاکسیمین و همچنین به منظور استفاده در موارد حاد و یا پیشرفته، مصرف الوکسادولین توصیه می شود.
نکته مهمی که در این بخش بایستی متذکر شویم این است که:
موارد ذکر شده تنها به عنوان بعضی از مهمترین داروهای IBS معرفی می شوند که مصرف آن ها تنها توسط پزشک معالج توصیه می شود. لذا پیشنهاد ما به شما این است که از استفاده خودسرانه داروهای نامبرده اجتناب کنید.
معالجه روانشناختی
در برخی موارد مبتلایان به بیماری IBS با دردهای بسیار شدید همراه هستند که ممکن است اشخاص از لحاظ ذهنی هم با اختلالات بسیار مواجه شوند. در چنین شرایطی، تمرینات فیزیکی و یا ذهنی می تواند به روند بهبودی کمک نموده و حتی در تقلیل دردهای روانی و یا جسمی مفید باشد که عبارتند از:
هیپنوتیزم درمانی
این متد درمانی در تغییر عملکرد جواب دادن ذهن بی اختیار به نشانه های جسمی در این گروه از بیماران کمک می کند.
CBT (معالجه شناختی – رفتاری)
مورد فوق به بیماران کمک خواهد کرد که با استفاده از شیوه های نگرش مثبت و آرامش بخش، تدابیر متفاوتی را به منظور رویارویی با شرایط موجود در بر گیرند.
فعالیت های ورزشی
دقت داشته باشید که فعالیت های بدنی هم مورد مهم دیگری است که به تقلیل نشانه ها در بعضی از مبتلایان کمک بسیار می کند. لازم به توضیح است که نوع فعالیت های ورزشی و شدت آن ها حتماً بایستی با توصیه پزشک معالج انجام شود.
پروبیوتیک
همان طور که در قسمت مناسب ترین رژیم غذایی بیماران مبتلا به IBS توضیح دادیم، یکی از گروه های غذایی که می تواند مفید باشد، مصرف مکمل های پروبیوتیک است که در ادامه، توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم کرد.
در حال حاضر استفاده از پروبیوتیک ها به منظور صحت کلی بدن بسیار توصیه می شود و محصولات غذایی و دارویی بسیاری از سوی گونه های متعدد Probiotic غنی سازی می شود.
این محصولات در اشکال متعدد همچون آدامس، کپسول، پاستیل، لبنیات، مواد غذایی و غیره تهیه و قابل استفاده هستند. همان طور که بیان کردیم، این سری از مکمل ها به شکل چشمگیری اثرات مثبتی را در معالجه IBS به همراه دارد.
پروبیوتیک های فراوانی هستند که به معالجه بیماری فوق کمک شایانی می کنند و مصرف مداوم آن ها می تواند نشانه های این عارضه را تا حد بسیار کاهش دهد.
به این ترتیب، بهترین اقدام این است که قبل از استفاده از محصولات پروبیوتیکی در خصوص شیوه اثرگذاری و تهیه Probiotic مطلوب درمانی با دکتر کوهدانی مشاوره نموده و اطلاعات کافی را به دست آورید.
اطلاعات پژوهشگران درباره شیوه اثربخشی این محصولات کامل نشده اما بعضی از ساز و کارهای میکروارگانیسم های فوق تایید شده است:
۱) آن ها می توانند سطح روده ها را به طور کامل پوشش دهند و آن ها را از صدمات احتمالی و باکتری های زیان آور پشتیبانی کنند.
۲) پروبیوتیک ها سبب تقویت بافت روده ها می شوند.
۳) یکی از ارگانیسم های مصرف پروبیوتیک ها این است که باکتری های مضر موجود در روده ها را نابود می کند.
۴) سبب تقویت و تنظیم عملکرد دستگاه ایمنی بدن در بیماران می شود.
اطلاعات پژوهشگران درباره شیوه اثربخشی این محصولات کامل نشده اما بعضی از ساز و کارهای میکروارگانیسم های فوق تایید شده است:
Probiotics و سندروم روده تحریک پذیر
به طورکلی پروبیوتیک ها از Prebiotics فیبر داخل میوه ها و سبزیجات تغذیه می کنند. اغلب مکمل های Probiotic حاوی Prebiotic به منظور کمک به رشد Probiotics و در عین حال فعالیت مطلوب آن ها در داخل روده ها مورد استفاده قرار می گیرند. نکته قابل توجه این است که انسان ها قادر به گوارش پری بیوتیک ها نیستند.
برخی از نمونه های Probiotics شامل اینولین و الیگوساکاریدها هستند. شما در سبزیجاتی نظیر مارچوبه، پیازچه و یا پیاز می توانید از پری بیوتیک ها استفاده کنید. یکی از اختلالاتی که مانع فعالیت مفید Probiotics در روده می شود، تلاش باکتری های آسیب رسان در سیستم گوارش است.
در واقع باکتری های آسیب رسان، تغذیه خود را از طریق Prebiotics انجام می دهند و در نتیجه رقابت منفی برای پروبیوتیک ها به همراه دارند.
چنان چه طبق نظر پزشک، مشکل موجود در سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی به دلیل رشد بسیار باکتری های زیان آور در روده است، لذا بایستی از مکمل های فوق به منظور تکثیر باکتری های مفید در سطح روده استفاده کنید.
برای کسب اطلاعات تکمیلی، با دکتر کوهدانی در ارتباط باشید.
بهترین Probiotics مفید برای مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر
Saccharomyces boulardii (ساکارومایسس بولاردی):
مخمر فوق فواید بسیاری برای اختلالات گوارشی به همراه دارد و در واقع در دسته Probiotics قرار دارند. لازم به توضیح است که مخمر فوق در معالجه (IBS-D) سندروم روده تحریک پذیر با اسهال مفید است.
Saccharomyces boulardii در مبارزه با عوامل بیماری زا مانند التهابات و یا پیامدهای منفی حاصل از فعالیت باکتری ها را تا حد بسیار تقلیل می دهد. لازم به ذکر است که رشد ساکارومایسس بولاردی در روده انجام نمی گیرد. لذا بایستی به شکل پیوسته استفاده شود.
Bifidobacterium bifidum (بیفیدوباکتریوم بیفیدوم):
پروبیوتیک های فوق به شکل توجیه پذیر در مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر سبب تقلیل ناراحتی، درد، جلوگیری از مشکلات گوارشی و بهبود التهابات می شود.
Bifidobacterium infantis (بیفیدوباکتریوم اینفنتیس):
این پروبیوتیک چندین بار مورد آزمایش قرار گرفته و در پی آن نتیجه قابل قبولی گزارش شده است. تحقیقات صورت گرفته حاکی از آن است که نشانه های متعدد در مبتلایان به عارضه فوق مانند نفخ، درد و اختلالات حرکت روده ها از طریق پروبیوتیک های فوق رفع می گردد.
در انتها لازم است اشاره ی به مصرف ترکیبی Probiotics داشته باشیم:
با توجه به این که شاید استفاده پروبیوتیک به تنهایی کمک کند، اما بایستی دقت داشته باشید که Intestinal flora (فلور روده) هر شخص بسیار پیچیده می باشد. لذا، معالجه اختلالات گوارشی به تنهایی از طریق مصرف پروبیوتیک ها امکانپذیر نخواهد بود.
تحقیقات انجام شده بیانگر این است که استفاده ترکیبی مکمل های پروبیوتیکی به منظور رفع مشکلات گوارشی بسیار مفید است، به این علت که باکتری های فوق سبب تقویت کارکرد یکدیگر می شوند و در نهایت اثرات مثبت خود را در یک بازه زمانی کوتاه تر و به طور قوی تر ارائه می دهند.
رژیم صبحانه مفید برای مبتلایان به IBS
طبق نظر دکتر فریبا کوهدانی متخصص تغذیه و رژیم درمانی، یک صبحانه مفید و در عین حال مفصل می تواند بیشتر اختلالات ایجاد شده در این گروه از بیماران را تا حد بسیار بهبود بخشد.
با توجه به این که صبحانه نخستین وعده غذایی اساسی و مهم شناخته می شود و مصرف روزانه آن تاثیر مهمی در صحت فعالیت تمامی اعضای بدن به همراه دارد،
لذا توصیه می شود تا در تنظیم این وعده غذایی از دکتر کوهدانی مساعدت و یاری بگیرید و مراقبت و دقت لازم را در این راستا انجام دهید. بهترین وعده غذایی برای آغاز روز در این گروه از مبتلایان به عارضه IBS آب گرم است.
رژیم صبحانه مفید برای مبتلایان به IBS
طبق تجویز دکتر کوهدانی، این بیماران می توانند در وعده صبحانه از نوشیدنی های حاوی پروبیوتیک و یا آب گرم (یک لیوان) استفاده کنند. توصیه می شود بعد از بیدار شدن، اقدامات نامبرده را بلافاصله انجام دهید تا از این طریق سیستم گوارش شما برای گوارش صبحانه آماده تر شود.
تقریباً شصت دقیقه پس از بیدار شدن، زمان مناسبی برای مصرف صبحانه است
تقریباً شصت دقیقه پس از بیدار شدن، زمان مناسبی برای مصرف صبحانه است. رژیم کم فیبر و پر فیبر برای صبحانه طبق نظر متخصصین تغذیه می تواند گزینه مناسبی باشد.
بهتر است بدانید که فیبرها از جمله قندهای ذخیره ای و ساختاری موجود در گیاهان هستند که سبب تسهیل روند گوارش مواد غذایی و در عین حال کارکرد سیستم گوارشی می شوند. فیبرها به تنهایی در قسمت لوله گوارش شخص قابل گوارش نیستند اما ترکیب آن ها در غذا باعث گوارش آسانتر مواد غذایی می شود.
فیبرهای محلول و نامحلول از جمله فیبرهای خوراکی هستند که در ادامه توضیحات بیشتری را ارائه خواهیم کرد:
گندم سیاه و جو دوسر
گندم سیاه و جو دوسر از جمله غلات موجود در فیبرهای محلول هستند که در زمان گوارش، به صورت توده های ژله ای مانند در می آیند و در نتیجه روند جذب یون ها و آب را در داخل روده آسانتر می کند. فیبرهای محلول به آسانی در آب حل شده و سبب سخت تر شدن مدفوع و پیشگیری از اسهال در مبتلایان به سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی می شود.
اما در خصوص فیبرهای نامحلول هم بایستی متذکر شویم که این نوع از فیبرها آب بسیاری را جذب می کنند و سرعت عبور مواد غذایی در روده ها را تا حد قابل توجهی افزایش می دهند. استفاده از فیبر خوراکی نامحلول سبب پیشگیری از یبوست و شل شدن مدفوع در بیماران می شود.
شما در غلاتی مانند دانه های کامل و گندم سبوس دار می توانید به وفور از فیبرهای نامحلول استفاده کنید. افراد بالغ بایستی روزانه بین بیست و پنج الی سی گرم فیبر استفاده کنند که این مقدار در بیشتر اشخاص در حدود پنج تا چهارده گرم است.
با مصرف فیبر بیشتر در مواد غذایی، دفع مدفوع هم در این گروه از بیماران آسان تر انجام می شود و افرادی که با نشانه هایی مانند یبوست و یا اسهال همراه هستند، می توانند با استفاده مناسب از فیبرها در کنار مصرف داروهای خوراکی تجویزی تا حدی مشکل ایجاد شده را رفع کنند.
به این ترتیب صبحانه مفصل که در آن فیبر به اندازه کافی در آن گنجانده شده است، مناسب ترین اقدام برای تقلیل نشانه های IBS در طی روز است.
مواد غذایی حاوی فیبر محلول
بیماران مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی به منظور پیشگیری از اسهال می توانند از خوراکی هایی که حاوی فیبر محلول هستند مانند:
۱) فندق ۲) آووکادو ۳) دانه کتان ۴) تخم آفتابگردان ۵) شلیل ۶) انجیر ۷) بروکلی ۸) گلابی ۹) شلغم ۱۰) لوبیا قرمز ۱۱) آووکادو ۱۲) لوبیا سیاه ۱۳) سیب زمینی شیرین ۱۴) سیب ۱۵) هویج پخته شده استفاده کنند.
اما از جمله خوراکی های حاوی فیبر نامحلول که برای پیشگیری از یبوست به این گروه از مبتلایان توصیه می شود می توان به:
جوانه گندم، ماکارونی، نان گندم سبوس دار، آجیل، دانه های کامل، کشمش، ذرت سبوس دار، گوجه فرنگی اشاره کرد. هر چند استفاده از این نوع فیبرها برای اغلب افراد مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر مفید می باشد،
اما استفاده بسیار آن ها می تواند در بیمارانی که با نفخ شکم و یا دل پیچه همراه هستند، سبب افزایش نشانه های عارضه شود. چنان چه با نشانه های ذکر شده همراه هستید، بهتر است فیبر خوراکی نامحلول مصرفی را خیلی سریع قطع نموده و از گروه های غذایی سرشار از فیبرهای حل شدنی استفاده کنید.
در صورتی که شیوه زندگی شما به گونه ای است که اغلب موارد از غذاهای رستورانی استفاده می کنید و از مقدار فیبر موجود در آن ها اطلاع کافی ندارید، می توانید طبق تجویز پزشک معالج، نیم ساعت پیش از مصرف این گروه از مواد غذایی به منظور کنترل و مدیریت بیشتر نشانه های عارضه فوق از قرص های خوراکی ضد اسهال مانند لوپرامید استفاده کنید.
مواد غذایی حاوی فیبر محلول
مواد غذایی که بایستی از برنامه رژیم صبحانه بیماران IBS حذف شود
طبق نظر متخصصین تغذیه و براساس تحقیقات صورت گرفته، بیمارانی که از سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی رنج می برند، بایستی مواد غذایی که در زیر متذکر می شویم را از برنامه رژیم غذایی صبحانه خود حذف کنند:
۱) شکلات ۲) قهوه ۳) فیبر خوراکی حل نشدنی نظیر ماکارونی، گوجه فرنگی و نان ۴) مغز و آجیل ها نظیر گردو
بهتر است سالم ترین گروه های غذایی که در بخش های قبلی متذکر شدیم را در این وعده اصلی قرار دهید. اولویت رژیم غذایی حذفی در مقابل دیگر رژیم های صبحانه در این گروه از بیماران در این است که متد فوق تنها به درمان شما اختصاص دارد و پزشک معالج برای روند بهبودی بیشتر و پیشگیری از نشانه های عارضه به شما توصیه می کند.
دقت داشته باشید که استفاده از فیبر خوراکی نامحلول شاید مشکلاتی همچون یبوست را تا حد بسیار در فرد کاهش دهد اما عواملی مانند نفخ و یا حتی نشانه هایی مانند اسهال را در فرد به تدریج افزایش می دهد.
مواد غذایی که بایستی از برنامه رژیم صبحانه بیماران IBS حذف شود
نتیجه گیری
استفاده از یک برنامه رژیم غذایی مطلوب و استاندارد تحت نظر متخصصین تغذیه می تواند به معالجه مبتلایان به عارضه سندروم روده تحریک پذیر و لکه بینی کمک بسیار کند.
بیماران مبتلا به این بیماری با رعایت تمامی دستورالعمل های پزشکی و پرهیز از گروه های غذایی که می تواند سبب تشدید مشکلات روده در فرد شود، می توانند نشانه های ابتلا به IBS را تا حد بسیار کاهش دهند و بهبودی خود را به دست آورند.
منیع:
