تست بادی کامپوزیشن Body Composition یا تست ترکیب بدن چیست؟
تست بادی کامپوزیشن یا تست ترکیب بدن (Body Composition) در بسیاری از مراکز سلامت و تندرستی مورد استفاده قرار می گیرد . اساس کار این دستگاه ها طی زمان تغییرات قابل توجهی کرده که سبب افزایش اعتبار نتایج حاصل از اندازه گیری آن شده است.
اساس کار برخی از دستگاه ها اندازه گیری آب بدن است که بر اساس آن و با استفاده از فرمول وزن و درصد چربی و عضلات محاسبه می شود. علاوه بر این می توان به تفکیک عضلات قسمت های مختلف بدن یا چربی شکم را در نتایج اکثر دستگاه ها مشاهده نمود .
اما دستگاه های امروزی به صورت مستقیم وزن عضلات و چربی را بر اساس مقاومت بافت اندازه گیری و گزارش می کنند.
برای اجرای تست ترکیب بدن توصیه می شود از دو ساعت قبل هیچگونه نوشیدنی یا مواد غذایی مصرف نشود تا روده ها خالی باشند، از انجام فعالیت بدنی شدید خودداری شود و مثانه خالی باشد. پیش از اجرای تست بسته به نوع دستگاه اطلاعاتی چون سال تولد، قد، جنسیت، میزان فعالیت و … در نرم افزار وارد می شود و سپس اندازه گیری آغاز می شود. معمولاً توسیه می شود حین انجام تست حرکت نداشته باشید و از صحبت کردن بپرهیزید.
تفسیر تست بادی کامپوزیشن Body Composition
شاخص توده بدن/ Body Mass Index (BMI)
یکی از فاکتورهایی که در این تست مشاهده می شود، BMI یا شاخص توده ی بدنی است که از تقسیم نمودن وزن به توان دو قد محاسبه می شود. پیش از این، BMI توسط متخصصان بسیار مورد توجه بود که عدد آن به صورت زیر تفسیر می شود:
مقدار BMI | |
کمبود وزن | کمتر از ۱۸.۵ |
وزن متناسب | ۲۴.۹-۱۸.۵ |
اضافه وزن | ۲۹.۹- ۲۵ |
چاقی درجه ۱ | ۳۴.۹-۳۰ |
چاقی درجه ۲ | ۳۹.۹-۳۵ |
اما امروزه میدانیم این شاخص در کنار فاکتورهای دیگری چون درصد و وزن چربی ها و عضلات معنا پیدا می کند. کما اینکه بسیاری از ورزشکاران حرفه ای BMI بالاتر از ۲۵ داشته که به دلیل وزن بالای عضلات این افراد می باشد.
درصد چربی
منظور از درصد چربی بدن که در این مقاله به آن اشاره می شود، میزان چربی ذخیره شده در بدن می باشد و از چربی خون که در آزمایش خون اندازه گیری می شود متفاوت است. درصد چربی استاندارد برای خانم ها ۲۰ تا ۲۵ درصد و برای آقایان کمتر از ۲۰ درصد می باشد. همانطور که درصد چربی بیش از این میزان نشانه ی اضافه وزن/ چاقی است و می تواد عواقب سلامتی داشته باشد، درصد چربی کمتر از این میزان هم برای خانم ها و آقایان عوارض سلامتی دارد. از آن جمله می توان به نارسایی های هورمونی اشاره نمود که هم در آقایان و هم در خانم ها عوارض بسیاری را به همراه دارد.
شایان ذکر است هنگام افزایش وزن علاوه بر بزرگ شدن سلول های چربی، تعداد آنها نیز افزایش میابد اما هنگام کاهش وزن تنها سلول های چربی کوچک می شوند.
اغلب دستگاه های تست بادی کامپوزیشن (Body Composition) میزان چربی های شکمی را به صورت تفکیک شده نشان می دهند. چاقی شکمی یکی از خطرناک ترین چاقی ها می باشد که احتمال بروز بیماری هایی چون دیابت، فشار خون، نارسایی های قلبی و چربی خون بالا را افزایش می دهد. علاوه بر این سنگینی چربی های شکمی به ستون مهره ها فشار وارد کرده و بروز نارسایی های ستون مهره ها از جمله دیسک کمر و گودی را منجر می شود.
WHR-Waist to Hip Ratio/ نسبت دور کمر به دور باسن
میزان WHR نشانگر بروز یا عدم بروز چاقی شکمی است. WHR بالای ۱ برای آقایان و بالای ۰٫۹۵ برای خانم ها نشانه ی چاقی شکمی است.
درصد و وزن عضلات
عضلات وزن بالاتری نسبت به چربی ها دارند. عضلات اطراف استخوان ها را در بر گرفته اند و حضور آنها سلامت فیزیکی بدن را تضمین می کند. علاوه بر این، عضلات دارای میتوکندری بوده و در افزایش سوخت و ساز بدن و در نتیجه چربی سوزی نقش مهمی را ایفا می کنند. تعداد سلول های عضلانی طی زندگی هر فرد افزایش نمیابد، بلکه اندازه آنها بزرگ می شود. برای اینکه عضلات توانمندی داشته باشید نکات زیر را مورد توجه قرار دهید:
- فعالیت بدنی منظم
- تغذیه مناسب و بدون وهله های گرسنگی طولانی مدت
- خواب به موقع و کافی
درصد آب بدن
میزان آب بدن به فاکتورهای متعددی بستگی دارد که یکی از آنها میزان آب دریافتی می باشد. اما در عین حال میزان تعریق بدن، مصرف برخی داروها، میزان فعالیت، دما و رطوبت هوایی که در آن ورزش می کنید و وزن عضلات نیز در میزان آب بدن موثر هستند.