فریبا کوهدانی ، استاد دانشکده تغذیه و رژیمشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران ، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان ، درباره بایدها و نبایدهای تغذیه در ماه رمضان با توجه به شیوع بیماری کرونا ، اظهار کرد : از آنجا که این اولین باری است که در طول تاریخ ما با همزمانی وقوع بیماری کووید ۱۹ و ماه مبارک رمضان مواجه هستیم، لذا هنوز مطالعاتی در اینباره در هیچ نقطه دنیا انجام نشده و توصیههای مطرح شده در منابع مختلف علمی، بر مبنای مطالعات مربوط به ویروسها و بیماریهای مشابه است.
وی ادامه داد : به طور کلی ، کسانی که منع پزشکی برای روزه گرفتن ندارند ، با یک رژیم غذایی درست میتوانند سیستم ایمنی بدن خود را تقویت کنند . حتی برخی از بیماریها ممکن است با روزه گرفتن وضعیت بهتری پیدا کنند . فردی که میخواهد روزه بگیرد ، باید یک رژیم غذایی متعادل و متنوع داشته باشد تا به سلامتش کمک کند.
استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان اینکه در شرایط روزهداری تبعیت از رژیم غذایی صحیح میتواند با تقویت سیستم ایمنی همراه باشد ، افزود : در شرایطی که روزهدار مواد مغذی شامل انواع ویتامینها و املاح مختلف و مواد پروتئینی و … را به اندازه نیاز بدن از گروههای غذایی گوشت و حبوبات ، لبنیات ، سبزیجات و میوهها و نان و غلات دریافت کند و از طرف دیگر ، مقادیر مازاد انرژی دریافتی را با کاستن از مصرف شکر و روغن و خودداری از مصرف بیش از حد شیرینیهایی مثل زولبیا و بامیه و غذاهای سرخ شده کاهش دهد ، اقدامی مؤثر برای تقویت سیستم ایمنی بدن انجام داده است .
کوهدانی اضافه کرد : منظور از رژیم غذایی درست ، علاوه بر استفاده به اندازه از هر گروه غذایی ، انتخابهای درست از هر یک از آنهاست ؛ برای مثال در گروه نان و غلات ، توصیه میشود که حداقل ۵۰ درصد انتخاب افراد از غلات سبوسدار یعنی نانهای حاوی فیبر بالا باشد . حبوبات نیز منبع مناسبی برای تامین فیبر مورد نیاز بدن محسوب میشوند . در واقع حبوبات جایگزین مناسبی برای انواع گوشت به ویژه گوشت قرمز است که علاوه بر ارزش پروتئینی و فیبر ، فاقد چربی بوده و گنجاندن آن در رژیم غذایی فرد روزهدار بسیار مفید است .
وی اظهار کرد : در گروه لبنیات هم میتوان شیر کمچرب مصرف کرد و هم شیر پرچرب ، یعنی بسته به گروه سنی و وزن فرد ، انرژی دریافتی او از طریق غذا باید بر مبنای نیازش باشد . بر این اساس ، نوجوان سالم و دارای فعالیت بدنی مناسب اگر از شیر پرچرب استفاده کند ، در مقایسه با بزرگسالی که دارای اضافه وزن یا مثلا دارای چربی خون بالاست ، اثر مصرف این لبنیات پرچرب در آنها یکی نیست و برای گروه دوم مصرف لبنیات کمچرب توصیه میشود .
استاد دانشکده تغذیه و رژیمشناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران بیان کرد : چون افراد سالمند ، جزء گروههای پرخطر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ محسوب میشوند ، روزهداری ممکن است خطرات جدی برای این دسته از افراد ایجاد کند . بنابراین تصمیم برای روزهداری باید بر اساس شرایط فردی باشد . کسانی هم که بیماری خاص مثل دیابت ، فشار خون بالا ، بیماریهای قلبی و … دارند ، به خصوص اگر سن بالا داشته باشند ، ممکن است روزهداری خطر بیماری کووید ۱۹ را در آنها تشدید کند.
وی افزود : ویروس کرونا جدید است و نمیدانیم در شرایط مختلف دقیقاً چه رفتاری از خود نشان میدهد ، اما بر مبنای شواهد موجود از مطالعات مربوط به سایر بیماریهای مشابه ، سالمندان به عنوان افراد پرخطر از نظر ابتلا به این بیماری مورد شناسایی قرار گرفتهاند . به هر حال عملکرد مناسب سیستم ایمنی در این شرایط بسیار اهمیت دارد و وضعیت تغذیه این عملکرد را تحت تاثیر قرار میدهد . خطر کمآبی نیز برای سالمندان جدیتر است .
کوهدانی تصریح کرد : تاکنون شواهدی وجود ندارد که تأیید کند خشک شدن گلو خطر ابتلا به بیماری کووید ۱۹ را افزایش میدهد ، ولی برای فرد روزهدار به خصوص در شرایط شیوع کرونا مهم است که مقادیر کافی و مورد نیاز مایعات را در فاصله میان افطار تا سحر دریافت کند . این موضوع جزء توصیههای کلی در طول روزهداری است که از کمآبی پیشگیری شود .
از طرف دیگر ، توصیه میشود که وعده افطار و وعده شام جدا از هم مصرف شده و حتماً از مواد غذایی نظیر سبزیجات ، سوپ و آش رقیق و کمچرب و میوهها به خصوص در وعده سحری استفاده شود که به نگهداری آب بدن در طول روز کمک میکند و تشنگی را به تأخیر میاندازد؛ ولی اگر در وعده سحری از چای پررنگ یا قهوه یا شیرینیهای زیاد استفاده شود، دفع ادرار بیشتر شده و در نتیجه، بدن بیشتر دچار کمآبی میشود.