دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی

در این مقاله به بررسی دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی خواهیم پرداخت.

امروزه به خاطر سبک زندگی انسان ها، بیماری های جدیدی به وجود آمده است که متاسفانه هنوز راه درمان و معالجه قطعی برای آنها پیدا نشده است. یکی از این بیماری ها سرطان است. سرطان به معنی ایجاد توده ای سلول می باشد که به سلولهای سالم بدن حمله و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کنند. سرطان انواع مختلفی مانند سرطان خون، سرطان ریه، سرطان مغز استخوان، سرطان سینه و غیره دارد که بعضی از انواع آنها بسیار خطرناک و غیرقابل درمان می باشد.

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی

در مقاله دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی قصد داریم به مطالبی بپردازیم تا آگاهی های لازم در مورد تغذیه را به بیماران سرطانی بدهیم، شاید بتوانیم از این راه کمکی به آنها کرده باشیم.

فهرست مطالب به شرح زیر می باشند:

1. راه های درمان بیماری سرطان
2. تاثیر مواد غذایی و تغذیه در بیماران سرطانی
3. تاثیر شیمی درمانی روی سیستم ایمنی بیماران
4. توجه به بهداشت و تمیزی مواد غذایی
5. تاثیر شیمی درمانی روی باکتری های مفید بدن
6. مواد غذایی غیر مفید برای بیماران سرطانی
7. غذاهای مفید برای بیماران سرطانی
8. بهترین وعده غذایی قبل از شیمی درمانی چیست؟
9. باید ها و نباید های بعد از شیمی درمانی
10. جبران کمبود پروتئین در بیماران سرطانی
11. چه مواد غذایی برای جلوگیری از تهوع بیماران توصیه می شود؟
12. راهکارهای بهبود خشکی دهان بیماران سرطانی
13. روش های کاهش یبوست در بیماران سرطانی
14. راهکارهای حل مشکل تغییر حس بویای و چشایی
15. راهکاری برای رفع مشکل حساسیت به لاکتوز
16. راهکارهایی برای رفع خستگی مفرط و افسردگی
17. روش های جلوگیری از مسمومیت غذایی
18. آیا اضافه وزن یا چاقی باعث ابتلا به سرطان می شود؟
19. خلاصه توصیه های غذایی قبل از شیمی درمانی
20. سفارش ها و توصیه های لازم و اساسی در زمان انجام شیمی درمانی
21. تذکرات غذایی حین و بعد از انجام شیمی درمانی
22. تغذیه مناسب انواع سرطان ها
23. ویژگی های یک دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی

بیماران باید علاوه به آگاهی نسبت به این مطالب حتما از مشاوره یک متخصص تغذیه خوب بهره بگیرند تا به خودشان برای بهبودی سریعتر کمک کنند.

راه های درمان بیماری سرطان:

اخیرا راه هایی برای بیماری سرطان کشف شده است. از جمله بهترین و موثرترین روش ها، شیمی درمانی می باشد. در شیمی درمانی با مصرف داروهای خاص سلولهای سرطانی ضعیف می گردند و یا از بین می روند و مانع پیشرفت آنها به سایر اعضای بدن می شوند.

راه های درمان بیماری سرطان:

تاثیر مواد غذایی و تغذیه در بیماران سرطانی:

شیمی درمانی باعث ضعیف شدن بدن بیماران می شود. یکی از راه های تقویت بدن بیماران سرطانی تغذیه مناسب می باشد. یک بیمار سرطانی چه قبل از شروع شیمی درمانی، چه حین انجام شیمی درمانی و چه بعد از انجام شیمی درمانی باید تحت نظر متخصص تغذیه قرار بگیرد و در مورد مصرف غذاهایی که هم اثر شیمی درمانی را کاهش می دهند و هم باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شوند و از ضعف بدن جلوگیری می کنند، مشورت بگیرند و حتما از توصیه های آنها پیروی کنند. نقش متخصص تغذیه در بهبودی بیماران سرطانی اگر به دستورات شان عمل شود، می تواند بسیار پر رنگ و موثر باشد.

تاثیر مواد غذایی و تغذیه در بیماران سرطانی:

بیماران سرطانی و اطرافیانشان باید از رژیم غذایی تجویز شده توسط متخصص تغذیه آگاه باشند و حتما آن را رعایت کنند. هر دوره شیمی درمانی روی سیستم بدن بیماران سرطانی تاثیر زیادی می گذارد که این تاثیرات می تواند با رژیم غذایی مناسب کمتر شده و عوارض ناشی از شیمی درمانی کاهش یابد و بدن بیمار مقاوم تر شود.

سوالاتی که معمولا توسط بیماران سرطانی مطرح می شود، این است که چه غذاهایی برای آنها مناسب است؟ از خوردن چه غذاهایی باید پرهیز کنند و چه غذاهایی برای هر دوره شیمی درمانی برای بیماران سرطانی توصیه می شود؟

تاثیر شیمی درمانی روی سیستم ایمنی بیماران:

زمانی که بیماران سرطانی شیمی درمانی را شروع می کنند، طی شیمی درمانی گلبول های سفید خون کاهش می یابند و از آنجائی که گلبول های سفید نقش زیادی در سیستم ایمنی بدن دارند، با کم شدن تعداد گلبول های سفید، سیستم ایمنی بدن بیماران سرطانی هم تضعیف می شود و این ضعیف شدن بعد از هر دوره شیمی درمانی زیادتر می شود،

بنابراین باید با مواد غذایی موثر و با نظر متخصص تغذیه سعی در بازگرداندن سیستم ایمنی به سطح بالا را داشت، البته ماده ای غذایی وجود ندارد که به طور مستقیم باعث افزایش سطح گلبول های سفید شود، اما تحقیقات نشان داده است که مواد پروتئینی می توانند در سلول سازی تغییرات مثبتی داشته باشند.

توجه به بهداشت و تمیزی مواد غذایی:

بیماران سرطانی که تحت معالجه شیمی درمانی قرار می گیرند، باید بهداشت مواد غذایی را به شدت رعایت کنند و مواظب تمیزی غذاهایی که می خورند باشند، زیرا به خاطر پایین آمدن سطح ایمنی بدن بیماران سرطانی، در صورت وجود آلودگی در مواد غذایی، احتمال ابتلا به بیماری های دیگر در اثر آلودگی مواد غذایی بسیار زیاد می باشد. سبزیجات خام و میوه ها باید حتما به طور کامل شستشو داده شوند و کاملا ضد عفونی گردند تا از عدم وجود میکروب و آلودگی اطمینان حاصل کنند.

البته یک متخصص تغذیه با تجربه و ماهر قبل از اقدام به تجویز هرگونه ماده غذایی، ابتدا تعداد گلبول های سفید بیمار سرطانی را اندازه می گیرد. اگر تعداد گلبول های سفید زیر ۵۰۰ باشد، به هیچ وجه مصرف سبزیجات خام و میوه ها به این دسته از بیماران توصیه نمی شود، زیرا بعضی از آفت کش ها و هورمون هایی که در میوه ها استفاده می شوند، باعث کاهش بیشتر گلبول های سفید و اختلال در عملکرد گلبول های سفید می شوند.

توجه به بهداشت و تمیزی مواد غذایی:

تاثیر شیمی درمانی روی باکتری های مفید بدن:

باکتری های پروبیوتیک موجود در روده هم جزء سلول هایی است که در اثر شیمی درمانی تحت تاثیر قرار می گیرند و در رژیم غذایی باید به این مورد هم توجه خاص داشت. پروبیوتیک هم یک کلمه یونانی است که به معنای مفید برای حیات می باشد. زمانی که یک بیمار سرطانی تحت شیمی درمانی قرار می گیرد، به مرور سلول های سالم بدن از جمله باکتری های روده اش از بین می روند.

باکتری های پروبیوتیک در هضم و سیستم گوارش تاثیر مثبت زیادی دارند و عدم وجود آنها باعث ایجاد التهاب و ترشحات التهابی می شود که این موارد هم منجر به تهوع و عوارض گوارشی دیگر می شود. برای اینکه بیماران سرطانی از کاهش باکتری های پروبیوتیک خود جلوگیری کنند، متخصصان تغذیه توصیه می کنند که حتما از محصولات پروبیوتیکی که می توانند کمبود باکتری های پروبیوتیک را جبران کنند، در برنامه غذایی خود استفاده کنند.

این تجویز مخصوصا برای بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار میگیرند بسیار موثر می باشد، زیرا جبران کمبود پروبیوتیک بدن باعث کاهش تهوع در بیماران می شود و کاهش تهوع هم باعث احساس بهتر در آنها می گردد.

تاثیر شیمی درمانی روی باکتری های مفید بدن:

حتی برای برخی بیماران که به محصولات پروبیوتیک دسترسی ندارند، پیشنهاد می شود، از داروهای مکمل پروبیوتیک مصرف کنند. محصولات پروبیوتیک ممکن است، انواع زیادی داشته باشند و در کشورهای پیشرفته انواع مواد غذایی حاوی پروبیوتیک یافت شود، ولی متاسفانه در ایران نمی توان دسته زیادی از محصولات حاوی پروبیوتیک را پیدا کرد.

مصرف محصولات پروبیوتیک

تقریبا می توان گفت محصولات پروبیوتیک در ایران بیشتر در لبنیات که جدیدا به بازار آمده اند،یافت می شود و تنوع محصولات بسیار کم می باشند. هر چند میزان باکتری های پروبیوتیک که در لبنیات در ایران یافت می شوند، نسبت به استاندارد جهانی خیلی کم می باشند، اما باز هم توصیه می شود، حتما از لبنیات حاوی پروبیوتیک استفاده کنند.

به قولی وجود همین مقدار کم هم بهتر از نبودن هیچ پروبیوتیکی است. جبران کمبود باکتری های پروبیوتیک جزء ضروریات برای بیماران سرطانی می باشد که این دسته از بیماران مخصوصا اگر تحت شیمی درمانی باشند، باید فکری جدی برای رساندن باکتری های پروبیوتیک به بدن خود بکنند و از مزایای آن غافل نباشند. به دلیل کمبود محصولات پروبیوتیک و کم بودن تنوع آنها، می توان مکمل هایی از آنها را در بازار پیدا کرد.

مواد غذایی غیر مفید برای بیماران سرطانی:

متخصص تغذیه مواد غذایی موثر و مفید را به بیماران سرطانی معرفی می کند و در کنار آنها مواد غذایی و نوشیدنی هایی که برای آنها مضر و آسیب رسان است را نیز به بیماران سرطانی متذکر می شود.

مواد غذایی غیر مفید برای بیماران سرطانی:

مواد غذایی و نوشیدنی های حاوی کافئین:

یکی از نوشیدنی هایی که بسیار برای بیماران سرطانی مضر می باشد، چای است. چای حاوی کافئین می باشد که کافئین باعث رشد سلول های سرطانی می شود.

و از این جهت برای بیماران سرطانی بسیار مضر است. اگر چه این مسئله هنوز به طور قطعی اثبات نشده است، اما برای احتیاط بهتر است که رعایت شود. و به بیماران سرطانی توصیه می شود که از مصرف هرگونه ماده غذایی که دارای کافئین می باشد، مانند قهوه و… بپرهیزند.

اگر بیماری علاقه زیادی به نوشیدن چای دارد، می تواند چای سبز مصرف کند. چای سبز حاوی آنتی اکسیدان می باشد که آنتی اکسیدان ها برای کنترل بیماری سرطان مفید است. مصرف چای کم رنگ هم مشکلی برای بیماران سرطانی ندارد.

گریب فروت:

یکی از میوه هایی که تصور می شود، برای بیماران سرطانی بسیار خوب و مفید باشد، میوه گریپ فروت است، اما این تصوری اشتباه است. گریپ فروت به دلیل داشتن آنزیم های خاص روی آنزیم های بدن که بیماران سرطانی توسط دارو جذب می کنند، تاثیر می گذارد و در آنها تغییرات ژنتیکی ایجاد می کند و باعث عدم تاثیر مثبت داروها می شود، بنابراین بیماران سرطانی باید از خوردن گریپ فروت اجتناب کنند.

اضافه وزن:

افزایش وزن و چاقی مفرط از عوامل مهم ایجاد سرطان است. حدود ۱۵ تا ۲۰ درصد بیماران سرطانی به دلیل چاقی مفرط به این بیماری مبتلا شده اند. بیماران سرطانی که در حال انجام شیمی درمانی هستند، ممکن است، در حین انجام درمان به افزایش وزن دچار شوند.

بیمارانی که به دلیل تهوع تعداد وعده های غذایی شان را زیاد و حجم هر وعده را کم می کنند، ممکن است، به مرور دچار اضافه وزن شوند. مصرف غذاهای چرب و نشاسته ای و همچنین غذاهایی که دارای نمک زیادی هستند، باید کاهش یابد، زیرا بیماران سرطانی برای درمان از دگزامتازون و کورتون استفاده می کنند که مصرف این غذاها و این داروها باعث ایجاد افزایش وزن و چاقی می شود.

مواد غذایی حاوی فیتو استروژن:

بیمارانی سرطانی که نتیجه آزمایش پاتولوژی هورمون آنها مثبت بوده است، باید از مصرف مواد غذایی که دارای فیتو استروژن هستند، پرهیز کنند. اگر چه فیتو استروژن ها قدرت زیادی ندارند و قدرت آنها یک هزارم استروژن جنسی می باشد، اما نباید پنداشت که این مقدار کم است و تاثیری ندارد. همین مقدار هم تاثیر منفی زیادی روی بیماری آنها می گذارد.

مواد غذایی حاوی فیتو استروژن:

محصولات سویا:

یکی از مواد غذایی که حاوی فیتو استروژن می باشند و به شدت افراد نسبت به مصرف آن ها منع می شوند، انواع محصولات سویا می باشند. تمام محصولات سویا مانند سس سویا، کنجاله سویا و لوبیا سویا جزء غذاهایی هستند که باید از برنامه غذایی حذف شوند.

شیرین بیان:

شیرین بیان جزء گیاهان دارویی است که برای رفع نفخ استفاده می شود، اما باید توجه شود که این گیاه حاوی استروژن می باشد و باید از مصرف آن پرهیز گردد.

کنجد:

کنجد هم جزء محصولات حاوی فیتو استروژن می باشد و باید از برنامه غذایی حذف گردد.

سایر مواد غذایی حاوی استروژن: شنبلیله، عدس و سبوس گندم و نعناع هم جزء مواد غذایی حاوی استروژن می باشند و باید به طور کل کنار گذاشته شوند.

مصرف میوه بهتر است، یا آبمیوه؟

میزان قند خون باید در بیماران سرطانی به شدت کنترل شود. گلیکوژن کبد آنها به خاطر استرس شان افزایش می یابد و داروهایی مصرفی شان برای کاهش تهوع هم باعث افزایش گلوکز می شود و این موارد هم در کل باعث افزایش میزان قند خون آنها می شود،

بنابراین برای جلوگیری از افزایش میزان زیاد قند خون باید مواد غذایی حاوی قند مانند آبمیوه ها، بیسکویت ها، تافی، سوهان و گز هم از لیست غذایی شان حذف شود. به همین دلیل گفته می شود که برای بیماران سرطانی مصرف میوه بهتر از آبمیوه است.

غذاهای مفید برای بیماران سرطانی:

غذاهای مفید برای بیماران سرطانی:

میوه جات و سبزیجات تازه:

استفاده از تجربه یک متخصص تغذیه در کندی روند پیشرفت بیماری و حفظ روحیه بیمار سرطانی بسیار موثر می باشد. متخصص تغذیه برای بیمارانی که دچار سرطان سینه هستند، توصیه می کند که حتما میوه ها و سبزیجات را در برنامه غذایی خود قرار دهند، زیرا مصرف میوه ها و سبزی ها باعث بهبود نسبی و جلوگیری از تشدید بیماری سرطان سینه می شود.

زردچوبه:

ضمنا یکی دیگر از مواد غذایی که در جلوگیری از پیشرفت سرطان بسیار موثر و مفید می باشد، زردچوبه است. زردچوبه سرشار از آنتی اکسیدان است که این ماده کمک زیادی به بیماران سرطانی می کند.

زردچوبه:

میوه جات رنگی:

بسیار جالب است که کلیه میوه هایی که به رنگ قرمز، بنفش و نارنجی هستند، در کنترل بیماری سرطان تاثیر زیادی دارند. یکی از میوه هایی برای بیماران سرطانی بسیار خوب و موثر می باشد، انگور است. این میوه به قدری خوب و موثر می باشد که در نبود انگور توصیه می شود، از کشمش استفاده شود.

سبزیجات سبز:

سبزیجات سبز مانند فلفل دلمه ای، چای سبز و انواع کلم ها مخصوصا کلم بروکلی و زردچوبه جزء مواد غذایی هستند که باید حتما در برنامه غذایی بیماران سرطانی گنجانده شوند.

پروتئین:

بیمارانی که داروی تاموکسی فن استفاده می کنند، به مرور پروتئین بدنشان را از دست می دهند و این پروتئین از دست رفته باید جایگزین شوند تا عضلات بیمار دچار تحلیل نشود، بنابراین پروتئین باید پای ثابت برنامه غذایی بیماران سرطانی باشد، البته بیمارانی که از داروی تاموکسی فن استفاده می کنند، بهتر است، پروتئین گیاهی را جایگزین پروتئین حیوانی کنند تا مشکلی برای استخوان هایشان پیش نیاید.

نوشابه و فست فود: مصرف نوشابه و فست فود برای بیمارانی که تحت درمان شیمی درمانی هستند، برای مثلا ۱ یا ۲ بار در طول دوره اشکالی ندارد، اما باید از مصرف مواد غذایی که دارای نمک است، حتما پرهیز کنند، زیرا نمک باعث ایجاد ادم می شود و بیماران را اذیت می کند.

بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی هستند، دچار عوارض مختلفی می شوند که می توان موارد زیر را نام برد: تهوع، استفراغ، یبوست، اسهال، مشکلات خواب و پوستی رایج ترین عوارضی هستند که معمولا بیماران به آنها مبتلا می شوند، اما اگر بیمار تحت نظر متخصص تغذیه با تجربه باشد، می تواند با توصیه های موثر متخصص تغذیه این عوارض را کاهش دهد و ناراحتی ناشی از آنها را کم کند.

بهترین وعده غذایی قبل از شیمی درمانی چیست؟

بهتر است از قبل از شیمی درمانی غذایی مصرف شود که دیر هضم تر باشد، زیرا بعد از شیمی درمانی معمولا بیمار تمایلی به غذا خوردن ندارد. به همین دلیل خوردن غذای دیر هضم باعث می شود که بیمار دیرتر گرسنه شود. معمولا متخصصین تغذیه توصیه می کنند، در وعده قبل از شیمی درمانی بیماران ماکارونی مصرف کنند تا بعد از شیمی درمانی مدت بیشتری سیر بمانند.

در وعده قبل از شیمی درمانی از خوردن نان تافتون و لواش خودداری کنند، زیرا این مواد غذایی باعث بالا رفتن قند خون می شوند و بعد از شیمی درمانی که قند خون به شدت کاهش می یابد، اوضاع بیمار شدیدا به هم می ریزد.

تخم مرغ:

مصرف تخم مرغ هم می تواند گزینه خوبی برای وعده قبل از شیمی درمانی باشد، اما دقت کنید که تخم مرغ باید پخته شود و به صورت عسلی یا نیم پز مصرف نشود، زیرا آلودگی های موجود در آن باعث ایجاد اسهالی در بیماران می شود.

در کل بیماران نباید قبل از شیمی درمانی غذای پر چرب و سرخ کردنی میل کنند، زیرا باعث سنگین شدن معده و اذیت شدن خودشان می شود.

باید ها و نباید های بعد از شیمی درمانی:

بعد از شیمی درمانی بیمار تمایلی به خوردن بعضی غذاها مانند گوشت ندارد. بهتر است، پروتئین آنها از روش های دیگری تامین شود.

مواد غذایی چرب و سرخ کردنی هم باید از وعده غذایی شان حذف شوند.

ادویه، سیر و پیاز:

۳ روز بعد از شیمی درمانی باید از استفاده ادویه جات و مواد غذایی که بوی تند دارند، همچون سیر و پیاز در وعده غذایی آنها خودداری شود، زیرا این مواد حال آنها را بدتر می کنند.

ماست، حبوبات و غلات:

مصرف این مواد غذایی و غذاهای پوره برای بیماران بسیار مناسب و مفید می باشند.

بهتر است، بیماران در سه روز اول بعد از شیمی درمانی از غذای جامد پرهیز کنند.

آب و نوشیدنی ها: بیماران سرطانی بهتر است تا می توانند مایعات و آب و نوشیدنی بنوشند. و هر چه این نوشیدنی خنک تر باشد، مصرف آن برای بیماران لذت بخش تر است. علاوه بر آب می توان آب هویج، شیر عسل، شیرانبه و میلک شیک ها را به بیماران خوراند، زیرا این نوشیدنی ها بی میلی آنها را کاهش می دهند.

جبران کمبود پروتئین در بیماران سرطانی:

ژله:

برای جبران کمبود پروتئین در بیماران بهتر است، به آنها ژله همراه با تکه های میوه خوراند تا به دریافت بیشتر پروتئین به آنها کمک شود.

شیر خشک:

یکی دیگر از مواد افزاینده پروتئین، شیر خشک می باشد. می توان حدود سه تا چهار قاشق غذا خوری شیر خشک به وعده غذایی بیماران اضافه کرد تا کمبود پروتئین آنها را جبران کند.

سفیده تخم مرغ:

سفیده تخم مرغ هم جزء منابع خوب پروتئین می باشد که متخصصین تغذیه توصیه می کنند، روزانه یک یا دو عدد سفیده تخم مرغ به وعده غذایی بیماران اضافه شود.

گوشت سفید:

برای جبران کمبود پروتئین از طریق گوشت بهتر است، از گوشت سفید به جای گوشت قرمز استفاده شود، زیرا اسید های چرب اشباع در گوشت قرمز باعث پیشرفت بیماری سرطان مخصوصا سرطان پستان می شوند.

عدس یا لوبیا:

متخصصین تغذیه توصیه می کنند، بهتر است، بیماران روزانه در کنار وعده های غذایی خود عدس یا لوبیا را یا به صورت خوراک یا به شکل مخلوط با سایر مواد غذایی خود استفاده کنند.

لبنیات:

لازم به ذکر است که مواد لبنی سرشار از پروتئین می باشند و منبع خوبی برای جبران کمبود پروتئین محسوب می شوند. بیماران باید حتما سه واحد لبنیات را یا به صورت ماست یا به شکل شیر در وعده های غذایی خود داشته باشند.

در ۳ روز اول بعد از شیمی درمانی که بیمار میل زیادی به غذا ندارد، نباید مرتبا به او پروتئین خوراند، زیرا مصرف زیاد پروتئین باعث ایجاد حالت تهوع در بیمار می شود، بلکه باید به مرور و در وعده های مختلف به بیمار مواد غذایی حاوی پروتئین داده شود.

چه مواد غذایی برای جلوگیری از تهوع بیماران توصیه می شود؟

گاهی بیماران سرطانی بعد از شیمی درمانی دچار تهوع می شوند که نسبت به شرایط و وضعیت بیمار این مشکل متفاوت می باشد. مشکل تهوع باعث ایجاد ناراحتی و بی میلی در بیمار می شود و در نتیجه بیمار در اثر نخوردن غذا، انرژی و توان خود را از دست می دهد.

برای حل این مشکل حتما باید با متخصص تغذیه مشورت کنند و راهکار بخواهند. گاهی وقتها علاوه بر برنامه غذایی خاص برای رفع تهوع، پزشک داروی ضد تهوع هم برای بیمار تجویز می کند که این دارو باید قبل از انجام شیمی درمانی مصرف شود، اما در کنار این داروها برنامه غذایی خاصی که توسط متخصص تغذیه تجویز می شود، هم در کنترل حالت تهوع بسیار مفید و موثر می باشد.

زمان اتفاق افتادن تهوع هم در بیماران متفاوت می باشد. بعضی بیماران در صبح احساس تهوع دارند و برخی هم در ظهر یا عصر. حتما به این مسئله توجه شود و آن را باید با متخصص تغذیه در میان بگذارید تا طبق اشتها یا مشکل شما برنامه غذایی خاص برای شما تنظیم کنند.

پرهیز از خوردن غذاهای چرب:

برای جلوگیری از تهوع بیماران توصیه می شود که از خوردن غذاهای چربی و سرخ کردنی پرهیز کنند.

مصرف مواد غذایی به شکل پوره:

مصرف پوره سیب زمین و نان های سبوس دار گزینه خوبی برای وعده های غذایی بیماران سرطانی می باشد.

مصرف نان سوخاری: بهتر است، قبل از خواب وعده کمی که شامل نان سوخاری یا نشاسته باشد، مصرف کنند.

کم کردن حجم وعده های غذایی:

بهتر است، وعده های غذایی کم حجم و در تعداد بالا مصرف کنند. یعنی وعده های غذایی را به پنج یا شش وعده تقسیم کنند، اما مقدار مواد غذایی هر وعده را کاهش دهند.

مصرف مواد غذایی خنک:

توصیه می شود، مواد غذایی را خنک مصرف کنند، زیرا مواد غذایی داغ حالشان را بدتر می کنند.

پرهیز از نوشیدن مایعات شیرین:

بهتر است، برای جلوگیری از تهوع از مصرف نوشیدنی های خیلی شیرین پرهیز شود. مثلا آب پرتغال اگر خیلی شیرین باشد، حالت تهوع بیماران را بیشتر می کند و بهتر است، آن را با مقداری آب رقیق کرد و سپس به بیماران خوراند.

بوییدن میوه های ترش و خوردن مواد غذایی ترش مزه:

خوردن یا بوییدن مواد غذایی ترش مزه باعث کاهش حالت تهوع در بیماران می شود. به عنوان مثال بوییدن لیمو ترش و خوردن آبنبات های نعنایی یا ترش مزه در کنترل حالت تهوع بیماران بسیار تاثیر گذار است.

مکیدن یخ: یکی دیگر از کارهایی که می تواند حالت تهوع بیماران را کاهش دهد، مکیدن یخ می باشد. مکیدن یخ علاوه بر اینکه باعث کاهش حالت تهوع می شود، باعث بهبود زخم های دهانی هم می شود.

اجتناب از خالی ماندن معده:

گرسنگی و خالی بودن معده باعث افزایش حالت تهوع می شود. به همین دلیل به بیماران توصیه می شود، به هیچ وجه خود را گرسنه نگه ندارند و همیشه به محض احساس کوچکترین گرسنگی چیزی میل کنند و گرسنگی را تا حدودی رفع نمایند.

راهکارهای بهبود خشکی دهان بیماران سرطانی:

اگر بیماران دچار خشکی دهان می شوند، پیشنهاد می شود، به طور مداوم آب همراه شان باشد و به طور مرتب آب بخورند. مصرف هویج، کرفس، لیمو و مرکبات دیگر هم به کاهش خشکی دهان کمک زیادی می کند.

روش های کاهش یبوست در بیماران سرطانی:

خوردن مواد غذایی حاوی فیبر: متخصصین تغذیه برای کاهش یبوست و ناراحتی های ناشی از آن به بیماران توصیه می کنند، از مواد غذایی که دارای فیبر زیادی هستند، استفاده کنند.

آلو خیس خورده: مصرف آلو خیس خورده هم به کم شدن یبوست کمک زیادی می کند.

مصرف زیتون: توصیه می شود، حتما روزانه ۵ تا ۶ عدد زیتون بخورند و از روغن زیتون در وعده های غذایی خود استفاده کنند.

خوردن عناب: عناب هم می تواند در کاهش و درمان یبوست بسیار موثر باشد.

مصرف نعناع و شوید: مصرف نعناع و شوید در ماست هم در درمان یبوست می توانند خیلی موثر عمل کنند.

مصرف آب فراوان: بیماری که به یبوست مبتلا است، می تواند آب مصرف کند تا یبوستش کم شود. مصرف میوه جات و سبزی جات بدون خوردن آب کافی موجب ایجاد یبوست می شود.

انجام ورزش منظم: به بیمارانی که دچار یبوست هستند، پیشنهاد می شود، حتما تحت نظر پزشک و متخصص تغذیه خود برنامه ورزشی منظمی داشته باشند، زیرا ورزش هم باعث کاهش میزان آب در بدن و در نتیجه تمایل به نوشیدن بیشتر آب می شود و هم به خاطر فعالیت های منظم باعث بهبود سیستم گوارشی و رفع مشکل یبوست می شود.

روش های کاهش یبوست در بیماران سرطانی:

راهکارهای حل مشکل تغییر حس بویای و چشایی:

بعضی بیمارانی که تحت شیمی درمانی قرار می گیرند، ممکن است، با مشکلاتی در حس بویایی یا چشایی مواجه شوند. اینگونه افراد ممکن است، زمانی که گوشت و مواد غذایی که دارای پروتئین بالا هستند، مصرف می کنند، احساس طعم تلخ یا طعم فلز در دهانشان داشته باشند. یا ممکن است، طعم بیشتر غذاها را متوجه نشوند. این افراد باید این مشکلات را متخصص تغذیه خود مطرح کنند و در این مورد مشورت بخواهند. در بیشتر افراد این مشکل بویایی و چشایی بعد از اتمام درمان، از بین می رود.

این مشکل در بیماران مختلف، متفاوت می باشد و هر شخصی نسبت به سطح بیماری اش واکنش متفاوتی نسبت به آن نشان می دهد، ولی هیچ راه تضمینی برای رفع این حالت وجود ندارد،

اما راه و روش های زیر برای کاهش عوارض این مشکل پیشنهاد می شوند:

• اگر زخم یا مشکلی در گلو یا لثه یا دهان خود دارید، حتما با پزشک یا متخصص تغذیه مطرح کنید و با مصرف دارو یا غذاهای توصیه شده این مشکل را حل نمایید.
• برنامه غذایی تان را به گونه ای بچینید که حاوی مواد غذایی باشد که از بوی آنها خوشتان بیاید و مایل به خوردن آنها باشید.
• اگر بو یا طعم گوشت قرمز خوشتان نمی آید می توانید به جای آن از گوشت سفید مانند مرغ، ماهی، بوقلمون و مواد غذایی دیگر حاوی پروتئین و با طعم بهتر استفاده کنید.
• بهتر است، گوشت، مرغ و ماهی را با طعم دهنده های دیگری مانند پیاز، روغن زیتون و آبلیمو طعم دار کنید تا میل بیشتری به خوردن آنها داشته باشید.
• چاشنی ها و ادویه هایی که بوی زیادی دارند را کمتر در وعده های غذایی تان استفاده کنید.
• از میوه ها و طعم دهنده هایی که ترش مزه هستند، مانند پرتغال و لیمو بیشتر استفاده نمایید، اما توجه کنید که اگر دچار زخم دهان یا گلو هستید، مواد ترش مزه ممکن است، باعث درد و ناراحتی بیشتری شوند.
• اگر بوی غذاها بیش از حد باعث ناراحتی تان می شود، هنگام طبخ غذا از هود استفاده نمایید و سعی کنید، در فضای باز غذا بپزید تا بوی غذا ناراحتتان نکند.

اما راه و روش های زیر برای کاهش عوارض این مشکل پیشنهاد می شوند:

راهکاری برای رفع مشکل حساسیت به لاکتوز:

بعضی بیماران سرطانی بعد از شیمی درمان یا حین انجام شیمی درمانی دچار مشکلاتی در هضم قند شیر یا همان لاکتوز می شوند. یعنی بدن آنها نمی تواند قند شیر یا لاکتوز را جذب یا هضم کند. شیر، لبنیات مانند پنیر و بستنی که بخش اصلی آنها شیر است، یا مواد غذایی مانند پودینگ که در آنها شیر استفاده می شود، لاکتوز دارند که مصرف این مواد غذایی برای بیماران مشکل زا است.

این مشکل در اثر عدم درست کار کردن بخشی از روده به وجود می آید. علائم حساسیت به لاکتوز، دل پیچه، اسهال و ایجاد گاز در بدن می باشند. این علائم ممکن است، بعد از مدتی از چند هفته تا چند ماه بعد از پایان یافتن درمان یا ترمیم آن بخش از روده برطرف شود، اما برای بعضی بیماران هم ممکن است، این مشکل برای همیشه باقی بماند و بیمار کلا برنامه غذایی خود را تغییر دهد.

اگر بیماران به لاکتوز حساسیت داشته باشند و دچار علائم ذکر شده شوند، باید حتما با متخصص تغذیه خود مطرح کنند. به این ترتیب متخصص تغذیه برنامه ای بر پایه مواد غذایی کم لاکتور یا بدون لاکتوز تنظیم می کند.

راهکارهایی برای رفع خستگی مفرط و افسردگی:

زمانی که یک بیمار سرطانی می خواهد تحت درمان قرار بگیرد باید مراحل سخت و مشکلی را پشت سر بگذارد. این درمان مدت زیادی از چند هفته تا چندین ماه به طول می انجامد. در بعضی بیماران این مشکلات و ناراحتی ها از خود بیماری سخت تر است. بیشترین مشکلی که بیماران از آن شاکی هستند، خستگی، افسردگی و کاهش تمرکز حواس می باشد.

عوامل زیادی در ایجاد خستگی در بیماران موثر است. به عنوان مثال می توان عدم میل به غذا خوردن، کم تحرکی، کم خونی، افسردگی، کم خوابی و عوارض جانبی داروها را به عنوان عوامل تاثیر گذار نام برد.

اگر بیماری به این مشکلات دچار شد، حتما باید این مسئله را با پزشک یا تیم درمان یا متخصص تغذیه مطرح نماید و از آنها برای حل این مشکلات راهنمایی بخواهد.

در ادامه چند راهکار برای حل این مشکلات مطرح می نماییم.

• در مورد مشکلات و نگرانی هایتان با اطرافیان صحبت کنید و با صحبت کردن با دیگران یا پرستار یا مددکار اجتماعی ممکن است، راه حل هایی را پیدا کنید تا نگرانی ها و ترس هایتان را کاهش دهید.
• سعی کنید، در مورد بیماری خود و راه های درمان آن اطلاعات بیشتری به دست بیاورید. زمانی که اطلاعات بیشتری داشته باشید، احساس تسلط بیشتری روی بیماری دارید و بهتر و راحت تر می توانید با آن مقابله کنید.
• بیشتر استراحت کنید، البته نه اینکه چند ساعت پیوسته بخوابید و استراحت کنید، بلکه مدت های کوتاه در تعداد بیشتر استراحت کنید، یا چرت بزنید. می توانید برنامه های متنوعی برای زمان استراحت خود داشته باشید. مثلا کتاب بخوانید، فیلم مورد علاقه تان را در کنار دوستتان نگاه کنید، یا به یک پیاده روی لذت بخش بروید.
• فعالیت های خود را در مدت زمان های کوتاه انجام دهید و از انجام کارهای سخت و طولانی بپرهیزید و زیاد خود را خسته نکنید.
• به پختن غذاهایی که دوست دارید، بپردازید و با لذت میل کنید، اما سعی کنید که پختن این غذاها با جلسات درمانتان یکی نباشد که لذت خوردن آنها با یادآوری درد و ناراحتی بعد از درمان از بین نرود.

روش های جلوگیری از مسمومیت غذایی:

زمانی که بیماران سرطانی با شیمی درمانی یا داروهای سرطانی تحت درمان قرار می گیرند، سیستم ایمنی بدن آنها به شدن ضعیف می شود. از این رو این بیماران باید زیاد مراقب سلامت خود باشند تا دچار مسمومیت و عفونت نشوند. در زیر روش های توصیه شده متخصصین تغذیه برای جلوگیری از مسمومیت آورده شده است. با مطالعه این موارد می توانید سطح ایمنی بدن خود را حفظ کنید و از ابتلا به مسمومیت یا عفونت مصون بمانید.

روش های توصیه شده متخصصین تغذیه برای جلوگیری از مسمومیت

• سطح تمام میوه ها و سبزیجات را که به صورت خام مصرف می کنید، به خوبی بشویید و اگر میوه ای هست که سطح آن خوب شسته نمی شود، از خوردن آنها بپرهیزید.
• تمام لوازمی که زمان غذا پختن از آنها استفاده می کنید و همینطور دست ها را قبل از پختن و بعد از پختن غذا به خوبی بشویید.
• زمانی که می خواهید گوشت منجمد را بگذارید تا یخ آن باز شود، آن را در یخچال قرار دهید، نه روی کابینت یا پیشخوان آشپزخانه.
• گوشت یا تخم مرغ و سایر مواد غذایی را به طور کامل بپزید و به هیچ عنوان به صورت نیمه خام آنها را مصرف نکنید.
• فقط از نوشیدنی ها، آبمیوه و شیر یا پنیر و سایر لبنیات پاستوریزه استفاده کنید.

نباید نقش متخصص تغذیه در کنترل و تسریع روند بهبودی بیماری سرطان را نادیده گرفت. با مشورت با متخصص تغذیه خوب و باتجربه می توان عوارض و ناراحتی های ناشی از روش های درمانی را کاهش داد و از تحلیل رفتن عضلات به دلیل کاهش اشتها و بی میلی جلوگیری کرد.

درست است که تمام موارد ذکر شده در بالا برای کنترل بیماری سرطان موثر هستند، اما هیچ ماده غذایی یا دارویی را بدون تجویز متخصص تغذیه استفاده نکنید، زیرا در بعضی موارد بعضی غذاها یا داروها تاثیر یکدیگر را خنثی و حال بیمار را وخیم تر می کنند، بنابراین حتما قبل از استفاده هر ماده غذایی یا دارویی آن را با متخصص تغذیه مطرح کنید تا متخصص تغذیه با بررسی وضعیت و شرایط بیماری و جسمی تان و داروهایی که مصرف می کنید، بهترین تصمیم را برایتان بگیرد.

آیا اضافه وزن یا چاقی باعث ابتلا به سرطان می شود؟

معمولا گفته می شود که استعمال سیگار و عفونت ها باعث ایجاد سرطان می شود، اما باید گفته شود که چاقی مفرط و اضافه وزن هم یکی دیگر از بزرگترین عوامل ابتلا به سرطان می باشد. چاقی مفرط و اضافه وزن باعث ایجاد ۱۳ نوع سرطان مانند سرطان مری، روده بزرگ، لوزالمعده، کلیه، سرطان پستان و غیره می شود.

طبق تحقیقات انجام شده حدود ۱۴ تا ۲۰ درصد کل مرگ و میر ناشی از سرطان مربوط به چاقی مفرط و اضافه وزن می باشد.

آیا اضافه وزن یا چاقی باعث ابتلا به سرطان می شود؟

چاقی مفرط و اضافه وزن از سه روش می تواند باعث ایجاد سرطان شود:

• اگر بدن دارای میزان زیادی چربی باشد، این چربی اضافه باعث می شود که بدن به انسولین مقاومت نشان دهد و در نتیجه سلول های بدن نمی توانند به طور کامل گلوکز جذب کنند که این مسئله موجب می شود، سلول ها با سرعت بیشتری رشد کنند و بیشتر تقسیم شوند. که این خود عامل ایجاد سرطان می باشد.
• یکی دیگر از عوامل موثر در تسریع سلول ها، هورمون سیتوکین ها می باشند. افرادی که دچار چاقی مفرط و اضافه وزن می باشند، میزان بیشتری از هورمون سیتوکین های التهابی را در خون ترشح می کنند، در نتیجه این مسئله باعث ایجاد التهاب مزمن می شود که این مسئله هم به تقسیم سریعتر سلول ها منجر می شود.
• عامل دیگری که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان و تخمدان در زنان می شود، افزایش یافتن مقدار استروژن می باشد. این افزایش در اثر افزایش سلول های چربی انجام می یابد.

بنابر این چاقی مفرط و زیاد شدن وزن با روش های فوق باعث ایجاد سرطان می شود که افراد مبتلا به چاقی باید راهکاری برای این مشکل پیدا کنند. با مراجعه به متخصص تغذیه و استفاده از مشاوره های آنها می توان با برنامه ریزی دقیق و مناسب از وزن خود کم نمود و از خطر ابتلا به سرطان رهایی یافت.

به طور کلی رژیم و برنامه غذایی برای بیماران سرطانی که تحت درمان و شیمی درمانی قرار می گیرند، به سه مرحله تقسیم می شود.

چاقی مفرط و اضافه وزن از سه روش می تواند باعث ایجاد سرطان شود:

متخصصین تغذیه به بیماران شیمی درمانی توصیه های زیر را ارائه می دهند:

شمی درمانی یا دارو درمانی به تزریق دارو به داخل بدن از طریق رگ و وارد کردن آنها به خون گفته می شود که در درمان سرطان بسیار موثر می باشد. داروهایی که برای درمان سرطان به کار برده می شوند، بسیار مهم و حساس می باشند و باید در زمان مشخص استفاده شوند. علاوه زمان استفاده از آنها، نگهداری داروهای درمان سرطان هم بسیار حائز اهمیت می باشد.

این داروها باید در شرایط خاص که پزشک تذکر می دهد، نگهداری شوند. مصرف این داروها در بعضی بیماران عوارض جانبی ایجاد خواهد کرد که توصیه می شود، بیماران در مورد عوارض جانبی داروهای مصرفی شان حتما از پزشک خود بپرسند، زیرا آگاهی از این عوارض در کنترل کردن آنها بسیار موثر می باشد. به همین دلیل اکیدا توصیه می شود، به متخصص تغذیه مراجعه کنند و از راهنمایی های آنها بهره کافی ببرند و بتوانند با برنامه غذایی مناسب عوارض جانبی را کاهش دهند.

خلاصه توصیه های غذایی قبل از شیمی درمانی:

زمانی که بیمار سرطانی می خواهد شیمی درمانی را شروع کند، باید از چند روز قبل از شیمی درمانی با مصرف مواد غذایی مقوی به تقویت بدن و سیستم ایمنی خود بپردازد. در برنامه غذایی این بیماران باید غذاهایی که انرژی زیادی در بدن ایجاد می کنند و غذاهایی که حاوی ویتامین ها و مواد مغذی به اندازه کافی باشند، گنجانده شود.

در دوره قبل از شیمی درمانی سعی کنید، به بیمار غذای بیشتری بخورانید. و توجه کنید که برنامه غذایی او حتما حاوی پروتئین باشد. مواد غذایی پر پروتئین مانند تخم مرغ، شیر، ماست، گوشت سفید بدون چربی و ماهی در بهبود سیستم ایمنی بدن بیماران تاثیر زیادی دارند و مفید می باشند.

برای بیشتر کردن کالری قابل جذب مواد غذایی می توان به وعده های غذایی آنها مانند سالاد، شیر یا ماست مصرفی شان، پودر آجیل جات مانند پودر گردو، کنجد یا بادام و پسته افزود تا بیمار بتواند با مصرف آنها میزان بیشتری انرژی جذب کند.

به منظور زیاد کردن ویتامین ها و مواد مغذی در وعده غذایی بیماران می توان از جوانه های تازه غلات و حبوبات استفاده کرد. این جوانه ها سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی می باشند که برای بدن بیماران سرطانی بسیار لازم و ضروری می باشند.

خلاصه توصیه های غذایی قبل از شیمی درمانی:

از روغن زیتون هم می توان برای افزایش کالری مواد غذایی استفاده کرد. روغن زیتون را می توان در سالاد، برنج، یا در انواع خورشت ها مصرف کرد.

مصرف این مواد غذایی قبل از شیمی درمانی می تواند انرژی که بعد از شیمی درمانی از بیماران تحلیل می رود را جبران کند. و باعث شود، بیماران کمتر انرژی از دست بدهند و در نتیجه کمتر دچار کاهش وزن شوند.

سفارش ها و توصیه های لازم و اساسی در زمان انجام شیمی درمانی:

• مصرف مایعات به اندازه کافی:

بهتر است، بیماران در روزی که قرار است، شیمی درمانی انجام دهند، یک صبحانه معمولی مصرف کنند. به عنوان مثال یک لیوان نوشیدنی و عسل یا آبمیوه طبیعی بهتر است، در وعده صبحانه میل شود. پیشنهاد می شود تا قبل از شروع شیمی درمانی مایعات و نوشیدنی به اندازه لازم و زیاد نوشیده شود، زیرا اگر به اندازه کافی مایعات مصرف نشود، ممکن است، بیمار دچار کم آبی شود. مصرف مایعات باعث جلوگیری از این مشکل می شود.

• پرهیز از مصرف غذاهای سنگین:

متخصصین تغذیه توصیه می کنند، ۲ تا ۴ ساعت قبل و بعد از انجام شیمی درمانی به بیمار غذاهای سنگین خورانده نشود. غذاهای پر چرب و گوشت قرمز جزء غذاهای سنگین و پر کننده معده محسوب می شوند. حجم غذا هم نباید زیاد باشد که بیمار را بعد از انجام شیمی درمانی دچار ناراحتی نکند.

• مصرف غذاهای مقوی: خوردن غذاهای مقوی در وعده های چند ساعت قبل از شیمی درمانی و نوشیدن مایعات به میزان لازم و خوردن غذا با حجم کم از ۲ تا ۴ ساعت قبل از شیمی درمانی موجب می شود که حالت تهوع بعد از شیمی درمانی که در بسیاری از بیماران اتفاق می افتد کاهش یابد. متخصصین تغذیه به شدت توصیه می کنند که بیماران سرطانی نباید از غذاهای سنگین و پرچرب استفاده کنند.

تذکرات غذایی حین و بعد از انجام شیمی درمانی:

• کاهش مصرف مواد شیرین بعد از شیمی درمانی: در حین انجام شیمی درمانی بیماران می توانند شکلات، نبات یا مایعات به مقدار کم مصرف کنند. و بعد از انجام شیمی درمانی هم بهتر است، مایعات خنک و کمی شیرین به بیماران خورانده شوند، اما دقت کنید که نباید مواد غذایی خیلی شیرین به بیماران داده شود
• زیرا هر چه از غذاهای شیرین در وعده غذایی بعد از شیمی درمانی بیشتر استفاده شود، احتمال حالت تهوع هم بیشتر می شود. به همین دلیل توصیه می شود، مواد غذایی شیرین کمتر در وعده غذایی بیماران سرطانی استفاده شوند.

زیاد کردن دفعات مصرف مایعات:

هر چه میزان مصرف مایعات و نوشیدنی ها در بیماران سرطانی بیشتر شود، میزان دفع سموم ناشی از شیمی درمانی هم بیشتر می شود.

• استحمام روزانه: استحمام روزانه بیماران هم یکی از توصیه هایی است که به بیماران پیشنهاد داده می شود، زیرا استحمام روزانه باعث دفع بیشتر سموم ناشی از شیمی درمانی می شود و در نتیجه عوارض ناشی از شیمی درمانی هم کاهش می یابد.
• خوردن غذاهای سبک و کم حجم بعد از شیمی درمانی: بعد از تمام شدن شیمی درمانی زمانی که بیمار به خانه مراجعه کرد بهتر است، در آن وعده غذایی غذاهای سبک و کم حجم مانند سوپ استفاده شود، اما توجه کنید که سوپ و غذاهای آبکی که برای بیماران بعد از شیمی درمانی تهیه می شود، باید ولرم و حاوی مقدار کمی ادویه باشد.
• تهیه غذای بدون بو برای بیماران بعد از شیمی درمانی:

بعضی از بیماران بعد از انجام شیمی درمانی به بوی غذا حساس می شوند و در صورت استشمام بوی غذا تمایل به خوردن غذا را از دست می دهند، بنابراین باید بیماران به دور از بوی غذا باشند و غذای آنها بوی کمی داشته باشد.

• مصرف گوشت سفید به جای گوشت قرمز: تعدادی از بیماران بعد از انجام شیمی درمانی ممکن است، به گوشت قرمز تمایل نداشته باشند. برای این گونه بیماران توصیه می شود، از گوشت سفید به جای گوشت قرمز استفاده کنند تا کمبود پروتئین بدن بیماران تامین شود.

تغذیه مناسب انواع سرطان ها:

باید توجه شود که تغذیه مناسب و برنامه و رژیم غذایی برای هر نوع از انواع سرطان متفاوت می باشد. نباید تصور شود که یک برنامه غذایی را می توان برای انواع سرطان ها استفاده کرد. برای هر نوع از سرطان یک برنامه غذایی خاص آن بیماری تجویز می شود.

مواد غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به سرطان روده:

تغذیه مناسب می تواند روی روند بهبود سرطان روده و کاهش عوارض ناشی از آن تاثیر زیادی داشته باشد.

• نوشیدن آب و مایعات به میزان کافی. این کار باعث کاهش عوارض جانبی ناشی از سرطان روده مانند یبوست می شود.
• گنجاندن میوه جات و سبزیجات تازه در رژیم غذایی بیماران مبتلا به سرطان روده
• کاهش مصرف شکر و شیرینی جات و حتی حذف مواد غذایی شیرین از برنامه غذایی
• کاهش تعداد وعده های غذایی و کم کردن حجم هر وعده غذایی. این کار به هضم مواد غذایی کمک زیادی می کند و همچنین با تامین انرژی بدن می تواند باعث کاهش عوارض جانبی آن شود.
• حذف غذاهای چرب از برنامه غذایی
• حذف مصرف غذاهای فرآوری شده

عوارض جانبی ناشی از سرطان روده:

• ابتلا به اسهال
• ابتلا به یبوست
• کم شدن و زیاد شدن وزن به طور ناخواسته
• ایجاد تغییرات در اشتها و تمایلات غذایی فرد
• احساس ناراحتی و سوزش سر دل
• امکان مبتلا شدن به عفونت

توصیه های غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به سرطان ریه:

• مصرف ویتامین سی که این ویتامین را می توان در میوه جات و سبزیجات یافت.
• مصرف مواد غذایی حاوی کاروتنوئید: کاروتنوئیدها معمولا در سبزیجات قرمز رنگ، نارنجی رنگ، زرد و سبز رنگ یافت می شوند.
• مصرف مواد غذایی سرشار از سلنیوم: با مصرف جو برزیلی، دانه کنجد، تخمه آفتابگردان، ماهی، تخم مرغ و غلات کامل می توان سلنیوم مورد نیاز بدن را دریافت کرد.
• دریافت کورکومین: کورکومین را می توان در زردچوبه یافت.
• مصرف غذاهای سرشار از سویا مانند شیر سویا، سویا و سس سویا
• مصرف مواد غذایی که دارای امگا ۳ باشند، مانند ماهی های آب های سرد مانند ماهی تن، سالمون، ساردین، شاه ماهی و انواع روغن های آنها. امگا ۳ را می توان از تخم کتان، دانه چیا و شاهدانه هم دریافت کرد.
• دریافت ویتامین دی ۳: این ویتامین را می توان از غذاهای غنی شده مانند روغن های غنی شده با ویتامین دی ۳ و استفاده از نور آفتاب دریافت کرد.
• مصرف چای سبز برای دریافت پلی فنول که توصیه می شود، چای سبز به صورت دو بار در روز مصرف شود.

مواد غذایی مناسب برای بیماران مبتلا به سرطان سینه:

قارچ:

قارچ ها به دلیل داشتن آنتی اکسیدان ماده غذایی مناسبی برای پیشگیری و درمان سرطان سینه می باشند.

جوانه بروکلی:

این ماده غذایی هم به دلیل داشتن آنتی اکسیدان سولفورفان گزینه خوبی برای قرار گرفتن در رژیم غذایی بیماران مبتلا به سرطان سینه می باشد.

دانه های انار:

انار سرشار از آنتی اکسیدان و الاژیک اسید می باشد. این مواد می توانند آنزیمی که باعث پیشرفت سرطان سینه می شود را کنترل کنند و منجر به کاهش سلول های سرطانی شوند.

حبوبات مانند عدس و لوبیا:

حبوبات مخصوصا عدس سرشار از فولات، فیبرو و مواد مغذی دیگر می باشند که تاثیر زیادی در کنترل بیماری سرطان سینه دارند.

گردو:

گردو به دلیل داشتن آنتی اکسیدان ها و فیتو استرول ها از سرعت رشد سلول های سرطانی می کاهد.

بلوبری:

یک نوع ماده مغذی در این میوه وجود دارد که این ماده مغذی باعث کاهش رشد سلول های سرطانی می شود.

اسفناج:

اسفناج دارای ویتامین های گروه ب می باشد. این ویتامین باعث تقسیم سلولی درست سلول ها می شود و مانع از تغییرات اسید های آمینه می شود.

تخم مرغ:

کولین ماده مغذی است که در تخم مرغ به میزان زیاد یافت می شود. کولین خطر ابتلا به سرطان سینه را به میزان زیادی کم می کند. منابع دیگر کولین، ماهی، مرغ، جوانه گندم، بروکلی و غیره می باشند.

سالمون:

ماهی سالمون دارای مقدار زیادی امگا ۳ و ویتامین دی می باشد. امگا ۳ با سلول های سرطانی مبارزه می کند و مانع تقسیم و پخش شدن آنها می شود.

نان چاودار:

نان چاودار جزء غلات کامل محسوب می شود. غلات کامل به دلیل داشتن فیبرها، لیگنان ها، ویتامین ها، مواد معدنی و اسید فیتیک یک ماده موثره خیلی مفید برای مقابله با سرطان سینه می باشند.

اگر چه بسیاری از مواد غذایی موثر در درمان و جلوگیری از پیشرفت سلول های سرطانی برای انواع بیماری های سرطان تقریبا مشابه می باشند، اما باید توجه کنید که همه انواع سرطان ها هم مانند مثال های بالا دارای رژیم غذایی خاص خود می باشند. در نتیجه حتما توجه کنید که به متخصص تغذیه در مورد بیماری خود به طور کامل توضیح دهید تا متخصص تغذیه متناسب با بیماری شما برنامه و رژیم غذایی را برای تان تنظیم کند.

ممکن است، بعضی از انواع مواد غذایی که برای یک نوع سرطان مفید است، برای نوع دیگری از سرطان مضر باشند و نه تنها باعث بهبودی بیماری نشوند، بلکه بیماری را تشدید کنند و جان بیمار را به خطر بیندازند. پس لطفا به این نکات توجه کنید و حتما از برنامه غذایی خاص خود استفاده کنید تا روند بهبودی را سریعتر طی کنید و از عوارض ناشی از مراحل درمان بکاهید.

ویژگی های یک دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی:

زمانی که یک بیمار سرطانی بخواهد از طریق برنامه غذایی ناراحتی های ناشی از شیمی درمانی یا روش های درمانی دیگر را کاهش دهد، باید به دنبال یک متخصص تغذیه خوب و با تجربه و در واقع دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باشد. یک دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی با تجربه تمام جوانب و شرایط یک بیمار را در نظر می گیرد و سپس بر اساس آن برنامه غذایی مختص همان بیمار را تنظیم می کند.

ویژگی های یک دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی:

در زیر شرایط یک متخصص تغذیه خوب و با تجربه و در واقع یک دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی به طور مختصر آورده شده است.

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باید در مورد بیماری اطلاعات کامل و کافی داشته باشد تا عوامل موثر و تاثیر گذار روی بیماری را بتواند تشخیص دهد و نتیجه ناشی از مصرف هرگونه ماده غذایی روی بیماری را بداند. اگر متخصص تغذیه در مورد بیماری اطلاعات کافی نداشته باشد، ممکن است، با تجویز یک برنامه غذایی تاثیر داروهای مصرفی را کاهش دهد و در نتیجه حال بیمار بدتر شود و درد و ناراحتی بیشتری را متحمل شود.

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی با تجربه قبل از هرگونه تجویزی باید آزمایشات و روند بیماری مراجعه کننده را بررسی کند و بسنجد. متخصص تغذیه باید با بررسی آزمایشات و پرونده بیمار از مراحل بیماری و وضعیت بیمار مطلع شود تا بر اساس آن بهترین و مناسب ترین برنامه غذایی را برای او تنظیم کند.

داشتن اطلاعات کامل در مورد ذائقه و مواد غذایی مورد علاقه بیمار

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی ماهر باید در مورد ذائقه و مواد غذایی مورد علاقه بیمار اطلاعات کامل را دریافت کند تا بر اساس آنها برنامه غذایی مناسب و باب میل بیمار تنظیم کند. اگر دکتر بدون اطلاع از ذائقه و علاقه بیمار برای او برنامه غذایی تنظیم کند، ممکن بیمار به خاطر عدم تمایل به غذاهای تجویز شده از برنامه غذایی پیروی نکند و دیگر تمایلی در دریافت برنامه غذایی نداشته باشد و در نتیجه مراحل درمان را با تحمل مشکلات و عوارض زیادی پشت سر بگذارد و در نهایت ممکن است، از ادامه درمان پشیمان شود، یا دچار ناراحتی و افسردگی شده و تمایلی به بهبودی نداشته باشد.

یک دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی با تجربه باید در مورد وضعیت کنونی بیمار، میزان تحرک بدنی و میزان فعالیت های شخص و به طور کلی سبک زندگی بیمار پرس و جو کند. زمانی که متخصص تغذیه از میزان تحرک بدنی و میزان فعالیت بیمار مطلع باشد، در صورتی که با عدم فعالیت و تحرک بیمار مواجه شد، می تواند او را تشویق به انجام فعالیت های ورزشی منظم کند تا هم به تسریع روند بهبودی بیمار کمک کند و هم بیمار را از افسردگی و گوشه نشینی و ناامیدی نجات دهد.

اطلاعات کامل در مورد مواد غذایی و نحوه عملکرد آنها

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باید اطلاعات کاملی در مورد مواد غذایی و نحوه عملکرد آنها در بهبود یا تشدید بیماری شان را به بیمار بدهد. زمانی که متخصص تغذیه اطلاعات کامل را به بیمار بدهد، بیمار با مطلع بودن از نحوه عملکرد مواد غذایی می تواند با مصرف به موقع و درست مواد غذایی به بهبود خود کمک زیادی کند و از غذاهایی که می داند برای بیماری اش خوب نیستند و بیماری اش را تشدید می کنند، پرهیز کند.

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باید در بیمار انگیزه لازم برای پیروی جدی و ادامه دادن برنامه غذایی خاص را ایجاد کند تا بهبودی بیمار کمک زیادی کند. زمانی که متخصص تغذیه به بیمار امید دهد که با پیروی از برنامه غذایی داده شده می تواند راحت تر و آسان تر مراحل درمان را پشت سر بگذارد و به بهبودی خود کمک کند، بیمار هم امیدوارانه تر از برنامه غذایی تبعیت می کند و با دقت بیشتری آن را انجام می دهد.

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باتجربه باید از بیمار گزارش هفتگی یا ماهانه دریافت کند تا نتیجه برنامه غذایی داده شده را بررسی و ارزیابی کند. وقتی متخصص تغذیه از بیمار گزارش هفتگی یا ماهانه دریافت کند بیمار وادار می شود، از برنامه غذایی به طور کامل پیروی کند

و همچنین با دریافت گزارش، هم متخصص تغذیه و هم بیمار از تاثیر برنامه غذایی در کنترل بیماری و کاهش عوارض آن آگاه می شوند و بیمار هم به تاثیر بخشی برنامه و رژیم غذایی ایمان می آورد و امیدوارتر می شود. زمانی که بیمار نتیجه تاثیر رژیم غذایی روی کاهش عوارض و ناراحتی های بعد از درمان را مشاهده کند انگیزه بیشتری برای ادامه برنامه غذایی پیدا می کند.

اطلاع از تمایلات و عدم تمایلات غذایی بیماران

دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باید از تمایلات و عدم تمایلات غذایی بیماران قبل از شیمی درمانی، حین شیمی درمانی و بعد از شیمی درمانی مطلع باشد. گاهی بعد از انجام شیمی درمانی یا روش های دیگر درمانی تمایلات و ذائقه بیمار تغییر می کند و اگر متخصص تغذیه از بیمار بخواهد از همان یک برنامه غذایی تبعیت کند به مرور بیمار تمایل خود را به پیروی از برنامه غذایی داده شده از دست می دهد و تاثیر برنامه غذایی هم کاهش می یابد.

به همین دلیل متخصص تغذیه با تجربه بعد از هر مرحله درمان یک جلسه مشاوره با بیمار می گذارد و از تغییرات ایجاد شده در بیمار پرس و جو می کند. تا بر اساس تغییرات جدید به وجود آمده، برنامه غذایی و رژیم غذایی جدیدی را برای بیمار تنظیم کند تا با تغییرات ایجاد شده در برنامه غذایی تحمل ناراحتی ها و عوارض ناشی از درمان کاهش یابد.

اطلاعات دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی خوب و با تجربه باید به روز باشد. دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی باید در حال کسب اطلاعات بیشتر در مورد بیماری های خاص باشد و از تاثیر مواد غذایی های مختلف روی بیماری های خاص آگاه باشد و از پیشرفت تکنولوژی و علم تغذیه عقب نماند.

در این جا به انتها نوشتار خود در زمینه ی دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی رسیدیم. امید است مطالب ارائه شده در خصوص دکتر متخصص تغذیه بیماران سرطانی برای شما سودمند واقع شده باشند.